Bài 141: Để người Thủ đô lại thấm đẫm văn hóa Tràng An

>> Xây dựng người Hà Nội văn minh, thanh lịch:
Bài 140: Văn hóa nơi công cộng còn nhiều điều đáng bàn

Được coi như “hương ước” của Hà Nội trong thời đại mới, bộ QTƯX gồm bốn chương và 14 điều quy định rõ những điều công dân nên làm và không nên làm tại những nơi công cộng như tại vỉa hè, lòng đường, vườn hoa, quảng trường, công viên, cơ sở tín ngưỡng tôn giáo, thư viện, bảo tàng, các trung tâm thương mai, nhà ga, khu vui chơi giải trí, điểm tham quan du lịch, bến tàu, bến xe… Mỗi điều trong QTƯX đều là những hướng dẫn cụ thể cho người dân các cách ứng xử chuẩn mực, văn minh, thể hiện nét đẹp văn hóa của mỗi người để từ đó nhân rộng cho toàn xã hội.

QTƯX ra đời là sự cố gắng lớn của các cơ quan, đơn vị tham gia soạn thảo, sự tham gia tích cực, hiệu quả, tâm huyết của các chuyên gia, các cơ quan thông tấn báo chí, của toàn dân và đặc biệt là sự chỉ đạo quyết liệt của đồng chí Bí thư Thành ủy. Khâu soạn thảo, ban hành đã hết sức kỹ lưỡng, cầu thị với một quá trình lâu dài từ năm 2012 đến năm 2015 và tiếp tục lấy ý kiến của người dân, các chuyên gia trong năm 2016, 2017. Trên 50.000 trang tài liệu được thu thập, bao gồm 130 đầu sách, 10 luận văn tiến sĩ, hơn 100 bài báo và tạp chí, 30 bộ tài liệu pháp lí và nội quy cơ quan có liên quan bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh để phục vụ cho việc chắt lọc, xây dựng nên những hướng dẫn ứng xử này. QTƯX còn qua nhiều giai đoạn lấy ý kiến đóng góp của chuyên gia, các đối tượng điều chỉnh của đề án.

Trước đó, để có cơ sở xây dựng đề án, Khoa Quốc tế, ĐH Quốc gia Hà Nội và Sở Văn hóa đã thực hiện điều tra với hình thức phát phiếu (6.300 phiếu) về thực trạng văn hóa ứng xử của 6 nhóm đối tượng nêu trên. Kết quả cho thấy, những hành vi ứng xử không phù hợp của người dân ở nơi công cộng là: Vi phạm lấn chiếm không gian công cộng; viết bậy, bôi bẩn lên các công trình công cộng; gây tiếng ồn, say rượu đánh nhau, gây mất trật tự công cộng; chen lấn xô đẩy khi xếp hàng tham gia các dịch vụ công cộng. Nguyên nhân của những hành vi trên được chỉ ra là do nhận thức, ý thức của người dân khi tham gia dịch vụ nơi công cộng còn yếu; công tác giáo dục, định hướng về hành vi ứng xử nơi công cộng chưa được quan tâm; do thói quen lối sống; các chế tài, quy định xử phạt còn thiếu; chưa có bộ quy tắc úng xử cho người dân ở nơi công cộng.

Các quy tắc cụ thể này đã được chắt lọc về mặt ngôn từ, sự phù hợp với từng đối tượng và mang các tiêu chí dễ đánh giá, đo lường trong quá trình triển khai thực tế.

Không chỉ đứng về phía các cơ quan chức năng, tháng 2/2017, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã tiếp tục lấy ý kiến đóng góp của nhân dân về dự thảo Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội nhằm bảo đảm tính khách quan, thống nhất trước khi ban hành. Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội nhận được gần 20.000 ý kiến đóng góp của người dân vào Bộ quy tắc ứng xử nơi công cộng cho thấy sự quan tâm và đồng tình, ủng hộ của người dân trong việc lập lại những trật tự văn hóa nơi công cộng, lấy lại được nét văn minh, thanh lịch truyền thống của người Hà Nội.

Để thực hiện được và phát huy tối đa tính nhân văn, hợp lòng người của bộ quy tắc, việc triển khai QTUX nơi công cộng đã được Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội quy định rõ ràng. Ngoài việc tổ chức quán triệt phổ biến quy tắc đến tất cả các ban, ngành, đoàn thể, thành viên Ban chỉ đạo Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa các cấp, trưởng ban Công tác mặt trận khu dân cư, các tổ trưởng tổ dân phố nắm rõ chủ trương, là lực lượng đi đầu, gương mẫu trong vận động gia đình, người thân, bà con lối xóm nghiêm túc thực hiện quy tắc ứng xử nơi công cộng, đồng thời tổ chức tuyên truyền, phổ biến quy tắc thông qua các cuộc hội họp sinh hoạt hàng tháng của khu vực.

Riêng đối với QTUX của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động được các sở, ngành, đơn vị lồng ghép vào việc thực hiện kế hoạch “Năm kỷ cương hành chính 2017”. Tại một số quận, huyện, thị xã xây dựng Kế hoạch thực hiện từng quy tắc xử; Yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, thực hiện nghiêm túc việc xây dựng kế hoạch công tác năm, công tác quý và kế hoạch cụ thể cho tháng, tuần; thực hiện chấm công bằng vân tay, không sử dụng thời gian làm việc để làm việc riêng, đeo thẻ trong quá trình thực thi công vụ; không để quá hạn, bỏ sót nhiệm vụ được thành phố giao; xử lí văn bản và hồ sơ công việc khoa học, kịp thời, có một số đơn vị xử lí văn bản khép kín trên phần mềm quản lí văn bản điều hành tác nghiệp của cơ quan, thành phố.

Những quy tắc này cho thấy sự quyết liệt chấn chỉnh tác phong, tư thế, tâm thế làm việc của công chức, viên chức nhà nước, để vừa hoàn thành công việc một cách hiệu quả và tốt đẹp nhất thì hình ảnh người công chức, viên chức nhà nước cũng trở nên đẹp, đáng tin cậy hơn trong lòng nhân dân.

Có thể nói, đây là một cuộc cách mạng lớn từ cơ quan công sở cho đến khắp phố phường, đi vào từng ngõ ngách khu dân cư, thâm nhập vào từng cá nhân mỗi người để thay đổi toàn bộ Hà Nội ở mặt văn hóa. Của cải vật chất thì có thể tiêu biến, hao mòn theo thời gian nhưng những giá trị văn hóa thì sẽ như phù sa lắng lại, bồi đắp và là tài sản quý báu nhất mà mỗi người, trong đó có người Hà Nội để lại cho con cháu. Là người Hà Nội yêu mảnh đất mình sinh ra lớn lên hay đến đây lập nghiệp, trở thành một phần của thành phố thì mỗi người nên nghiêm túc và hăng hái thực hiện bộ quy tắc này để làm đẹp cuộc sống của chính mình và để lại những giá trị tinh thần vĩnh cửu cho con cháu mai sau.

(còn nữa)