Bài 76: Lấy công nghệ thông tin làm “đòn bẩy”

>> Thanh niên với vấn đề hội nhập - Khát vọng vươn xa
Bài 75: Student Life Care - “cẩm nang” giúp du học sinh hòa nhập

Thay đổi để hòa nhập

Thế giới đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nơi dữ liệu lớn, đám mây và internet vạn vật (IoT) sẽ là các thành tố chủ chốt. Bắt kịp xu hướng thời đại, hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới, tiêu biểu như: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… từ lâu đã cập nhật CNTT.

Tại Việt Nam, Chính phủ cũng đã rất nỗ lực và có nhiều bước đi ổn định, chắc chắn với định hướng vững vàng về CNTT. Tuy nhiên, nhân lực CNTT cung chưa đáp ứng cầu cả về lượng và chất. Theo kế hoạch tổng thể về phát triển nguồn lực ngành CNTT, vào năm 2020 cần đến 1 triệu người nhưng hệ thống đào tạo của cả nước cũng chỉ có thể cung cấp khoảng 600.000 lao động trong ngành này vào năm 2020.Tình trạng thiếu hụt nhân lực trong ngành CNTT đã và đang diễn ra ở nước ta hơn 10 năm nay. Trong khi đó, chúng ta ngày càng nhận được nhiều đơn hàng lớn về CNTT. Các doanh nghiệp về gia công phần mềm trong nước và nước ngoài đặt tại Việt Nam không đủ nhân lực thực hiện nên phải đi thuê từ Myanmar, Philippines...

Ô

Ở các trường ĐH, các công ty phần mềm trong nước đăng thông báo tuyển dụng kỹ sư CNTT liên tục trong suốt năm nhưng vẫn không đủ nguồn cung. Có những nơi, số lượng kỹ sư CNTT ra trường có thể đáp ứng được yêu cầu của nhà tuyển dụng rất ít, chỉ đạt khoảng 30%. Cụ thể, thống kê của Viện Chiến lược công nghệ thông tin (Bộ Thông tin - Truyền thông) mới đây cho thấy có tới 72% sinh viên ngành CNTT không có kinh nghiệm thực hành, 42% thiếu kỹ năng làm việc nhóm và thiếu kỹ năng mềm, chỉ khoảng 15% sinh viên mới tốt nghiệp đáp ứng được yêu cầu doanh nghiệp.

Thực tế, không chỉ với Việt Nam, chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực CNTT ở các nước cũng rất đáng bàn. Cục Thống kê lao động Mỹ dự đoán tới năm 2020, nước này sẽ có 1,4 triệu việc làm cho lĩnh vực công nghệ phần mềm. Tuy nhiên, theo phân tích của Tổ chức Code.org, sẽ chỉ có khoảng 400.000 sinh viên ngành này tốt nghiệp vào năm 2020. Tương tự, đến năm 2020 Nhật Bản cũng cần nhập khẩu thêm khoảng 30.000 kỹ sư CNTT, đặc biệt là các kỹ sư đến từ Ấn Độ và Việt Nam.

“Trong bối cảnh toàn cầu hóa theo xu hướng CNTT - truyền thông và kết nối vạn vật, nguồn nhân lực CNTT chất lượng cao đang là đối tượng quan tâm hàng đầu của doanh nghiệp trong và ngoài nước. Tuy nhiên, hiện trạng đào tạo và nguồn cung nhân lực này trong nước vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn, cả về số lượng lẫn chất lượng. Chất lượng nguồn nhân lực này phụ thuộc lớn vào kỹ năng ngoại ngữ, làm việc nhóm... Hiện nay, hầu hết nhà tuyển dụng tại Việt Nam đều nhận định sinh viên tốt nghiệp còn thiếu hụt nhiều kỹ năng, chưa thể trực tiếp hòa nhập vào công việc ngay” - PGS.TS Vũ Hải Quân, Phó hiệu trưởng trường ĐH Khoa học Tự nhiên TP Hồ Chí Minh cho biết.

Theo tìm hiểu của phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, rào cản quan trọng nhất hiện nay là ngôn ngữ (tiếng Anh). Vì vậy, Tiến sĩ Cao Tùng Anh, trường ĐH Công nghệ TP Hồ Chí Minh cho rằng, ngoài việc các trường cần tăng thời lượng đào tạo tiếng Anh trong chương trình đào tạo, bản thân sinh viên cần phải tự trau dồi thêm tiếng Anh thật tốt. Với tư cách là một nhà tư vấn tin cậy hàng đầu về công nghệ thông tin (CNTT), CEO Vũ Minh Trí - Nguyên Tổng giám đốc Công ty Microsoft Việt Nam lại cho rằng: “Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển rất nhanh, công nghệ thông tin là “đòn bẩy” để hội nhập. Vậy nên, các bạn trẻ nên cập nhật CNTT và thay đổi để hòa nhập với xu hướng mới của thời đại”.

Tùy theo thực tế để lựa chọn

Đứng trước những thách thức và cơ hội mới trong sự hội nhập, CNTT đang đóng một vai trò quan trọng. Điều này, được Nghị định 55CP đánh giá như một môi trường cho sự phát triển chung. Trong tương lai gần, nhu cầu về việc làm của ngành CNTT sẽ gia tăng theo các định hướng phân tích dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, an toàn an ninh mạng... Tuy nhiên, xu hướng phát triển CNTT trên thế giới, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tác động tới mọi ngõ ngách của nền kinh tế và hệ quả là cả thế giới chuyển mình cùng hệ sinh thái CNTT hết sức đa dạng, phát triển vượt bậc từng ngày. Bởi vậy, CNTT thế giới sẽ tập trung đi theo những yếu tố chủ chốt. Đầu tiên trí tuệ nhân tạo sẽ là một trong những mảng phát triển rất nhanh và luôn nóng. Thứ hai là dữ liệu lớn. Dữ liệu là một trong những tiền đề quyết định sự thành công của các tổ chức và doanh nghiệp. Khai thác dữ liệu đã và đang tiếp tục là ưu tiên số 1 của tất cả các tổ chức và rộng lớn hơn là các quốc gia. Kế tiếp là bảo vệ quyền riêng tư. Cuối cùng là an toàn an ninh mạng. Trên tất cả, có một hệ thống mạng an toàn, một hạ tầng vững chắc là bài toán truyền thống trong mọi hệ thống CNTT.

Như vậy, đối với các bạn trẻ, học lĩnh vực CNTT là một lựa chọn tốt. Bởi vì, khi học ngành này, các bạn sẽ có cơ hội phát triển tốt hơn các tư duy logic, khoa học mà vẫn phát triển được tư duy ngôn ngữ, ngoại ngữ và học được các kiến thức chuyên ngành khi phải triển khai, cũng như ứng dụng các giải pháp và ứng dụng CNTT trên thực địa. Tiêu biểu, nếu xây dựng ứng dụng cho nông nghiệp, sinh viên ngành này sẽ phải hiểu về nông nghiệp nuôi trồng, hiểu được các bảng biểu của bộ cảm ứng từ tưới tiêu cho đến ánh sáng, nhiệt độ… Từ đó mới có kiến thức để lập trình và triển khai cho phù hợp.

Tuy nhiên, CNTT có đa dạng ngành học và tùy vào thực tế của từng tỉnh, thành, địa phương mà việc lựa chọn ngành nghề có thể khác biệt. Ví dụ, tại Nha Trang, thành phố nổi bật về du lịch, việc lựa chọn ngành để phát huy và tối ưu hóa tiềm năng du lịch sẽ là lựa chọn thông minh nếu thí sinh dự kiến làm việc tại Nha Trang. Còn dự kiến phục vụ địa bàn nông nghiệp thì học về lập trình và quản trị các giải pháp nông nghiệp thông minh sẽ là lựa chọn sáng giá nhất.

(còn nữa)