Cuối năm, thuốc lá lậu lại “tung hoành”

Thất thu ngân sách nghìn tỉ vì thuốc lá lậu

Trước ảnh hưởng nghiêm trọng của thuốc lá nhập lậu đối với nền kinh tế xã hội, trong thời gian qua Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều quyết sách ngăn chặn các hoạt động buôn lậu. Tuy nhiên, tình trạng buôn lậu vẫn diễn biến phức tạp, nghiêm trọng. Lý giải tình trạng thuốc lá nhập lậu càng chống càng tăng, theo Ban chỉ đạo 389 Quốc gia (Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả), lợi nhuận thu được từ việc buôn lậu, kinh doanh thuốc lá nhập lậu rất cao (thuốc lá nhãn hiệu Hero chênh lệch từ 8.000-10.000 đồng/bao, Jet 10.000-12.000 đồng/bao, Esse là 3.500-4.000 đồng/bao). Trong khi đó, thuốc lá điếu hợp pháp trong nước đang bị áp thuế cao (thuế tiêu thụ đặc biệt 65%, thuế VAT 10%, thuế nhập khẩu 135%, thuế thu nhập doanh nghiệp 22%, quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá 1,5%).

Lực lượng chức năng Hà Nội bắt giữ thuốc lá lậu với số lượng lớn.

Vì vậy, lợi nhuận thu được từ kinh doanh thuốc lá hợp pháp chỉ bằng 1/30 so với thuốc lá nhập lậu. Thuốc lá lậu đã và đang trở thành vấn nạn quốc gia, trung bình hàng năm xấp xỉ gần 1 tỷ bao thuốc lá ngoại nhập lậu vào tiêu thụ trong nước (chiếm 20-22% thị trường), gây thất thu ngân sách hàng năm khoảng gần 10.000 tỷ đồng... Mặc dù lực lượng chức năng trên cả nước, đặc biệt là các địa phương thường diễn ra tình trạng nhập lậu như: An Giang, Tây Ninh, Long An, Quảng Trị, Quảng Ninh, Lạng Sơn... đã tăng cường kiểm soát nhưng số lượng bắt giữ vẫn chỉ như “muối bỏ bể”, chiếm khoảng hơn 1%.

Tại Hà Nội, lực lượng chức năng cũng liên tục bắt giữ nhiều vụ vận chuyển và buôn bán thuốc lá lậu, tuy nhiên tình trạng buôn lậu mặt hàng này vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Khoảng 11h ngày 30/11, Đội Cảnh sát kinh tế - Công an quận Thanh Xuân phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 12 (Chi cục QLTT Hà Nội) bắt quả tang hành vi mua bán trái phép thuốc lá lậu, thu giữ 700 cây thuốc các loại, tương đường hơn 6.000 bao.

Theo đó, kiểm tra kho hàng tại địa chỉ tổ 6 Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, lực lượng liên ngành bắt quả tang Hà Thanh Hoàng (SN 1998, ở Tân Sơn, Phú Thọ), nhân viên giao hàng, đang có hành vi buôn bán thuốc lá nhập lậu. Qua đó, tổ công tác đã thu hơn 6.000 bao thuốc lá nhập lậu, gồm các nhãn hiệu 555, Hero, Raison... Được biết, cơ sở kinh doanh nơi Hoàng làm nhân viên vừa là kho vừa là điểm giao dịch. Đại lý này chuyên nhập lậu và phân phối thuốc lá ngoại trái phép cho khu vực phía Tây thành phố.

Trước đó, khoảng 19h30 ngày 21/5, Đội chống buôn lậu và buôn bán hàng cấm – Phòng Cảnh sát kinh tế và chức vụ (PC 46) - Công an Hà Nội đã khám phá, bắt giữ thành công vụ án buôn bán, vận chuyển 80.000 bao thuốc lá điếu ngoại nhập khẩu có giá trị lớn. Vào thời điểm trên, Trần Trọng Trường (44 tuổi, trú tại Thường Tín – Hà Nội) và lái xe Nguyễn Hữu Tín (51 tuổi, cùng trú tại Thường Tín – Hà Nội) vận chuyển 22 thùng thuốc lá trên xe ô tô mang biển kiểm soát 29A – 728.73 bị tổ công tác Công an thành phố Hà Nội phát hiện, yêu cầu xuất trình hóa đơn chứng từ hợp pháp. Tuy nhiên, Trường cho biết số hàng này hiện chưa có hóa đơn và cả hai được thuê vận chuyển bởi Đặng Hữu Đô (41 tuổi, trú tại thị trấn Thường Tín – Hà Nội). Cùng ngày, Phòng Cảnh sát kinh tế – Công an Hà Nội đã khám xét khẩn cấp chỗ ở và địa điểm cất giấu hàng của Đặng Hữu Đô tại các địa chỉ khác nhau.

Kết quả khám xét đã thu được 138 thùng thuốc lá, tương đương với 69.000 bao thuốc lá điếu, nhãn hiệu 555 Gold, do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Một cán bộ điều tra cho biết, đây là vụ việc có số lượng tang vật thu giữ lớn nhất từ năm 2012 đến nay của phòng PC46. Trị giá ước tính của số thuốc lá này trên thị trường có giá trị khoảng trên 2 tỉ đồng.

Người đứng đầu phải chịu trách nhiệm

Theo đánh giá của một cán bộ Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội, mặt dù thuốc lá ngoại đắt, khó mua nhưng người tiều dùng vẫn có nhu cầu sử dụng do tâm lý sính ngoại nên hoạt động buôn lậu, kinh doanh, tàng trữ thuốc lá điếu nhập lậu vẫn tồn tại nhưng ở quy mô nhỏ lẻ và phân tán, chủ yếu tại các địa điểm kinh doanh không cố định. Lợi nhuận bất hợp pháp thu được từ hoặt đông buôn lậu thuốc lá vẫn lớn trong khi nhu cầu tiêu dùng vẫn còn nên các đối tượng buôn bán, vận chuyển, tàng trữ ngày càng tinh vi, thủ đoạn để đối phó với cơ quan chức năng như vận chuyển nhỏ lẻ, để lẫn với hàng hóa khác, nắm bắt thời gian làm việc của cơ quan chức năng nhằm tránh bị phát hiện, bắt giữ.

Bên cạnh đó, do thuốc lá là mặt hàng dễ vận chuyển, các đối tượng đầu nậu thường xuyên đề phòng thay đổi quy luật vận chuyển, thuê các cá nhân mang hàng và khi bị bắt giữ không xuất hiện nên công tác nắm bắt đối tượng chính gặp nhiều khó khăn. Đồng thời, chủ kinh doanh thường không lưu giữ nhiều hàng hóa tại các cửa hàng mà cất giữ phân tán tại nhiều địa điểm khác nhau (nhà riêng, thay đổi phương tiện vận chuyển, vận chuyển nhỏ lẻ, xem kẽ với thuốc lá sản xuất trong nước) nên rất khó phát hiện. Trong khi đó, nguồn tin cung cấp việc vận chuyển, kinh doanh thuốc lá lậu không có nhiều nên việc nắm bắt đối tượng đầu nậu cầm đầu còn nhiều hạn chế, khó khăn nên ảnh hưởng đến hiệu quả trong công tác đấu tranh, phòng ngừa.

Trước tình trạng buôn lậu thuốc lá diễn biến một cách phức tạp, Ban Chỉ đạo 389/TP thành phố Hà Nội vừa ban hành Công văn số 91/BCĐ/TP-CQTT triển khai chuyên đề tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu thuốc lá tại những địa bàn trọng điểm. Theo đó, địa phương nào xảy ra tình trạng buôn lậu phức tạp, kéo dài, nhức nhối, xảy ra sự việc nghiêm trọng thì người đứng đầu chính quyền địa phương và người đứng đầu các lực lượng chức năng trên địa bàn phải chịu trách nhiệm.

Cùng với đó, Sở Công thương chủ động làm tốt công tác tuyên truyền, điều tra cơ bản nắm địa bàn, dự báo tình hình, chỉ đạo để xây dựng kế hoạch, chuyên đề kiểm tra, đấu tranh chống sản xuất buôn bán và kinh doanh thuốc lá ngoại nhập lậu. Phối hợp công tác tuyên truyền, tổ chức cho các hộ kinh doanh, doanh nghiệp ký cam kết không vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu; triển khai quyết liệt các đợt cao điểm kiểm tra ngăn chặn việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá nhập lậu; kiểm tra các địa bàn, các tụ điểm, trung tâm phát luồng, kể cả các điểm bán lẻ, các khách sạn, nhà hàng, quán cà phê...; chú trọng các biện pháp răn đe và tuyên truyền giáo dục pháp luật đối với các hộ buôn bán nhỏ lẻ vỉa hè, quán nước.

Công an thành phố làm tốt công tác nắm tình hình, công tác điều tra trinh sát nhằm phát hiện đối tượng, đường dây, ổ nhóm buôn lậu lớn để áp dụng các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh; tập trung xử lý những đường dây, ổ nhóm hoạt động có tính chất liên tuyến, liên tỉnh vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu về địa bàn Hà Nội để tiêu thụ; phối hợp các lực lượng chức năng tập trung kiểm tra, kiểm soát tại các địa bàn, tụ điểm, đầu nậu và những điểm tập kết, các kho tàng, bến bãi; giám sát, làm rõ phương thức, thủ đoạn, quy luật hoạt động của các đối tượng vận chuyển, buôn bán thuốc lá nhập lậu.

Thanh Hà