Họa sĩ Trần Nguyên Đán tặng toàn bộ tranh trong triển lãm cho Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM

Triển lãm chuyên đề “Hội họa Trần Nguyên Đán” đang diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM (97A Phó Đức Chính, Q.1,TP.HCM). Triển lãm mở cửa đến 12/6, là một dịp để người yêu thích tác phẩm mỹ thuật thưởng ngoạn một dòng tranh truyền thống mà họa sĩ Trần Nguyên Đán là đại diện xuất sắc.

Họa sĩ Trần Nguyên Đán sinh năm 1941, quê ở Bắc Ninh, là hội viên ngành đồ hoạ Hội Mỹ thuật Việt Nam từ 1974. Sau khi ra trường ông công tác tại Vụ Bảo tồn Bảo tàng, Bộ Văn hóa (1971 - 1980); cán bộ Bảo tàng Mĩ thuật Việt Nam rồi làm Phó giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật (1981- 2003…

Sự nghiệp của ông cũng khá đa dạng, với tranh khắc trên gỗ, trên thạch cao, trên bìa; rồi trên vải, lụa… Tuy vậy, ông để lại nhiều dấu ấn rõ nét nhất trên mảng tranh khắc gỗ mang đậm hồn cốt Việt Nam. Tác phẩm của hoạ sĩ Trần Nguyên Đán đã được tặng Giải Nhất Triển lãm 10 năm Nghệ thuật Đồ hoạ Toàn quốc năm 1985; Giải Ba Giải thưởng Hội Mĩ thuật Việt Nam năm 1994; Giải B Triển lãm Mĩ thuật Khu vực I (Hà Nội) năm 2000; Giải A Triển lãm Mĩ thuật Thủ đô năm 1985; Bằng khen danh dự Triển lãm Đồ hoạ Quốc tế tại Tiệp Khắc năm 1985. Đặc biệt, năm 2007, hoạ sĩ Trần Nguyên Đán đã được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt II cho 5 tác phẩm tranh khắc: “Nghệ nhân Hàng Trống”, “Chăm học chăm làm”, “Trở lại Tam Bạc”, “Hội đền Hùng” và “Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội”.

Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Hòa, “họa sĩ Trần Nguyên Đán là một gương mặt đặc biệt trong làng mỹ thuật Việt Nam bởi ông chuyên tâm gần như triệt để vào một chất liệu duy nhất: tranh khắc gỗ. Cả một đời nghệ thuật, kể từ bước đầu khắc gỗ năm 1966, thuở còn sinh viên đến nay đã nửa thế kỷ trôi qua, mặc ai “thử sức” hay “mở rộng” ra các chất liệu khác, ông chỉ chuyên chú đến mức đắm say vào tranh khắc gỗ mà thôi. Tất nhiên, vì từng theo học mỹ thuật nghiêm chỉnh nên ông cũng đã từng vẽ lụa, tranh cổ động, bột màu, màu nước… nhưng đó chỉ là những khoảnh khắc hiếm hoi một thời… Với rất nhiều giải thưởng đã giành được, Trần Nguyên Đán có quyền tự hào là một trong số không nhiều họa sĩ đồ họa tiêu biểu của mỹ thuật Việt Nam suốt từ nửa cuối thế kỷ XX sang đầu thế kỷ XXI”.

Tại triển lãm “Hội họa Trần Nguyên Đán” đang diễn ra tại TP.HCM, công chúng có dịp chiêm ngưỡng những tác phẩm tiêu biểu của họa sĩ trong vòng 40 năm trở lại đây. Họa sĩ Trần Nguyên Đán cho biết, ông khá bất ngờ khi nhận được lời mời triển lãm cá nhân từ Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.

Theo họa sĩ Hứa Thanh Bình- Phó Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, “trong kho tàng tranh khắc gỗ của họa sĩ Trần Nguyên Đán, càng về sau, các sáng tác của họa sĩ càng mặn mà, tinh tế hơn, cách truyền tải tâm tư, tình cảm thông qua từng nét khắc cũng ý nhị hơn, xứng đáng là người giữ gìn những nét khắc từ truyền thống đến hiện đại”.

Đây là lần thứ 2 ông bày triển lãm tại TP.HCM. Lần đầu là năm 1991, nhưng khi đó triển lãm tại Hội Nhà báo TP.HCM. Lần này ở Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM sau hơn 20 năm, nên cảm xúc cũng khá đặc biệt. Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM cũng là đơn vị đã từng sưu tập hàng chục bức tranh khắc gỗ của ông trong những năm qua. Bên cạnh đó, tranh của ông hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Mỹ thuật TP. Đà Nẵng… và nhiều bộ sưu tập tư nhân…

Triển lãm chia ra 7 chủ đề: Ai về Thủ đô, Nghệ thuật bốn phương, Múa khèn, Hội An, Huế, Hải Phòng – Thành phố Hoa Phượng đỏ… Đó là những mảng tranh mà họa sĩ Trần Nguyên Đán dày công sáng tạo và gặt hái thành công.

Trước khi triển lãm khai mạc, họa sĩ Trần Nguyên Đán đã quyết định khi kết thúc triển lãm, toàn bộ tác phẩm sẽ được tặng cho Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM để bảo tàng tiếp tục trưng bày, giới thiệu với công chúng. Bằng việc làm này, họa sĩ Trần Nguyên Đán là người hiếm hoi hiến tặng toàn bộ tranh trong triển lãm cho bảo tàng lưu giữ.

Được biết, trong Festival Áo dài 2016 được tổ chức vào trung tuần tháng 10 tại Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội, nhà thiết kế Quang Huy đã giới thiệu bộ sưu tập áo dài mang tên “Góc nhìn Hà Nội” lấy ý tưởng từ những bức tranh khắc gỗ về đất và người Hà Nội của họa sĩ Trần Nguyên Đán. Và ông cũng tặng nhà thiết kế mà không đòi hỏi tiền bản quyền…