Vì sao hàng trăm hộ dân được làm sổ đỏ vẫn “kêu cứu”?

Người dân “méo mặt” vì tiền sử dụng đất

Theo ông Đinh Văn Dưng, phó bí thư chi bộ Khu tập thể CoMa7 (Ngọc Hồi, Thanh Trì, Hà Nội), khu tập thể có trên 200 hộ dân, với gần 2.000 nhân khẩu. Người dân khu tập thể đa phần là cán bộ, nhân viên hưu trí, trước đây công tác tại Xí nghiệp Cơ khí xây dựng Liên Ninh (nay là Cty CP xây lắp số 7 - CoMa7). Trong khu tập thể, nhiều gia đình đã sinh sống, sử dụng đất ở ổn định trước năm 1993 (trước thời điểm Luật Đất đai năm 1993 có hiệu lực) và một số gia đình sử dụng đất sau năm 1993. Với nguồn gốc đất rõ ràng, sử dụng ổn định, hơn 90 hộ dân đã được cấp GCNQSDĐ. Số hộ dân còn lại khấp khởi chờ tới ngày làm GCNQSDĐ nhưng lại phải hoang mang, lo lắng vì được biết, việc nộp tiền sử dụng đất có thể tăng gấp 10 lần so với trước đây. “Đời sống chúng tôi trông chờ vào tiền hưu trí ít ỏi của Nhà nước. Nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất tăng lên, chúng tôi lấy đâu ra để nộp mà làm GCNQSDĐ… ” – ông Dưng lo lắng.

Theo tìm hiểu của phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, năm 2005, UBND xã Ngọc Hồi và Phòng TN&MT huyện Thanh Trì đã tiến hành hướng dẫn các hộ dân Khu tập thể CoMa7 kê khai, hoàn thiện hồ sơ và xét duyệt đủ điều kiện để trình UBND huyện Thanh Trì cấp GCNQSDĐ. Tuy nhiên, việc UBND xã Ngọc Hồi và Phòng TN&MT huyện Thanh Trì hướng dẫn, hoàn thiện, thẩm định hồ sơ cấp sổ đỏ của các hộ gia đình thời điểm năm 2005 được xác định là chưa phù hợp với quy định tại Điều 3 - Quyết định 185/2004/QĐ-UB ngày 14/12/2004 của UBND thành phố về việc tiếp nhận nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước do các cơ quan tự quản chuyển giao cho Sở TN&MT và Nhà đất quản lý (Tại thời điểm năm 2005, Khu tập thể CoMa7 chưa được bàn giao về Cty kinh doanh nhà thuộc SởTN&MT).

Năm 2009, UBND thành phố lại có Quyết định 98/2009/QĐ-UBND, có nội dung: Trường hợp các cơ quan tự quản phân phối đất, cho mượn đất để cán bộ công nhân viên tự làm nhà ở trước ngày 27/11/1992, giao UBND các quận huyện, thị xã thực hiện theo quy định của Luật Đất đai năm 2003… Thực hiện chủ trương này, CoMa7 mới tiến hành hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, bàn giao đất khu tập thể về cho UBND huyện Thanh Trì. Do có những vướng mắc về thủ tục pháp lý và thủ tục hành chính, đến tháng 10/2011, CoMa7 và UBND huyện Thanh Trì mới hoàn thành việc bàn giao. Sau khi tiếp nhận, UBND huyện Thanh Trì đã đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân nhưng đến nay mới chỉ cấp được 95 trường hợp. Hiện vẫn còn 143 hộ dân chưa được cấp GCNQSDĐ theo quy định, trong đó có nguyên nhân do vướng mắc về chính sách tài chính áp dụng khi cấp GCNQSDĐ dẫn đến việc người dân chưa đồng thuận.

Nguyên nhân chính là vì các hộ dân khu tập thể Cty Coma 7 cùng nộp và xét duyệt một thời điểm nhưng sau khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực, những hộ dân chưa được cấp sổ đỏ đều bị áp dụng theo khung giá tiền sử dụng đất mới, thay vì áp dụng giá tiền sử dụng đất ở thời điểm kê khai xét duyệt hồ sơ. Từ đó dẫn đến việc, nhiều hộ dân khu tập thể Cty Coma 7 có thể phải nộp tiền sử dụng đất cao gấp 10 lần các hộ dân cùng khu tập thể được cấp sổ đỏ trước khi Luật Đất đai 2013 ra đời. Trao đổi với PV, ông Tào Gia Dân, người dân sống tại khu tập thể này, cho biết: “Gia đình tôi và hàng xóm, chỉ cách nhau bờ rào, nguồn gốc đất như nhau. Vậy mà một hộ chỉ phải nộp thuế 9 triệu đồng trong khi hộ chưa được giải quyết phải nộp 200 - 300 triệu đồng. Chúng tôi đều là những CBCNV, lương “ba cọc ba đồng” thì lấy đâu ra từng đấy tiền để nộp…”.

Cần một quyết định hợp lòng dân

Do những vướng mắc nêu trên, đại diện Khu tập CoMa 7 nhiều lần gửi đơn kiến nghị lên UBND huyện Thanh Trì và các cơ quan chức năng đề nghị xem xét lại việc áp dụng khung giá đất cho phù hợp, đảm bảo sự công bằng cho các hộ dân cùng sống trong khu tập thể. Theo các hộ này, việc cấp GCNQSDĐ Khu tập thể Coma 7 có thể áp dụng theo khoản 3 - Điều 79, Quyết định 24/2014 của thành phố, quy định hướng dẫn xử lý chuyển tiếp các hồ sơ còn tồn đọng theo quy định tại Quyết định 13/2013/QĐ - UBND thành phố.

Để giải quyết vướng mắc cho người dân, ngày 2/12/2015, UBND huyện Thanh Trì đã có Văn bản số 414, báo cáo khó khăn và vướng mắc trong công tác cấp GCNQSDĐ đối với Khu tập thể CoMa7. Văn bản của UBND huyện Thanh Trì đã nêu rõ những vướng mắc mà người dân chưa đồng thuận và phần kiến nghị của người dân khu tập thể gửi đến SởTN&MT Hà Nội, UBND thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, cho đến nay những vướng mắc trên vẫn chưa được giải quyết. Trao đổi với báo chí, một đại diện SởTN&MT Hà Nội giải thích, việc áp dụng khung giá thu tiền sử dụng đất phải căn cứ vào giấy tờ xác nhận nguồn gốc đất của chính quyền địa phương, từ đó cơ quan thuế sẽ lấy làm căn cứ thu tiền. Vì vậy, chính quyền địa phương phải có trách nhiệm tháo gỡ khó khăn cho người dân nếu thấy đề nghị của người dân có cơ sở.

Ông Hà Ngọc Lâm, Bí thư chi bộ Khu tập thể CoMa7 cho biết, năm 2013, UBND TP Hà Nội có Quyết định 13, quy định về cấp GCNQSDĐ. Tuy nhiên, đến năm 2014, UBND TP Hà Nội lại có Quyết định 24 thay thế Quyết định 13; năm 2015 lại có Quyết định 37 thay thế Quyết định 24. “Việc bàn giao khu tập thể lúc thì giao cho SởTN&MT, lúc thì về huyện quản lý. Quy định về cấp GCNQSDĐ nhiều lần thay đổi khiến những hộ cùng nộp hồ sơ 1 thời điểm lại phải nộp tiền sử dụng đất chênh nhau nhiều lần là không phù hợp… Hơn 100 hộ dân chúng tôi khẩn thiết mong các cấp chính quyền tìm hướng giải quyết một cách công bằng, bảo đảm người dân đủ khả năng thực hiện nộp tiền sử dụng đất” – ông Lâm kiến nghị.

Luật sư Trương Quốc Hòe – Trưởng Văn phòng Luật Interla (Đoàn LSTP Hà Nội) cho biết: “Trong các văn bản pháp luật đều có quy định sự chuyển tiếp khi áp dụng pháp luật. Nguyên tắc chung văn bản sau bổ sung, điều chỉnh quá trình thực tế nhưng phải công nhận tính pháp lý, bảo đảm quyền lợi ích chính đáng của người đã nộp hồ sơ đề nghị cấp sổ đỏ. Rõ ràng quyền và lợi ích của người dân luôn luôn được đảm bảo khi Quyết định 13, 24, 37 của UBND thành phố Hà Nội đều có quy định sự chuyển tiếp, trong văn bản có tính kế thừa và đương nhiên tính kế thừa phải được thực hiện, áp dụng. Khi Quyết định 24 được ban hành thì nó vẫn ghi nhận hiệu lực Quyết định 13 ở thời điểm quyết định 24 đã có hiệu lực. Tinh thần Quyết định 13 đã rõ ràng thì cơ quan có thẩm quyền buộc phải áp dụng cho người dân đơn giá đất trước đây mà người dân đã hoàn thành hồ sơ. Trong trường hợp cơ quan Nhà nước khi ra thông báo áp dụng mức thuế hoặc đơn giá không phù hợp thì người có quyền khiếu nại quyết định áp dụng mức thuế, giá đất của cơ quan có thẩm quyền…”.