Xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh - Bài 65: Gìn giữ những giá trị xưa cũ

>> Xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh:
* Bài 60: Phố phường thắm sắc hương xuân
* Bài 61: Độc đáo tò he
* Bài 62: Hồn nhiên “tra tấn” nhau bằng âm thanh
* Bài 63: Nếp nhà, nết người
* Bài 64: Người khơi dậy những giá trị văn hóa

Trong cuộc sống hiện đại, sức hấp dẫn của nền văn minh tân tiến vẫn không làm giảm những giá trị xưa cũ...

Người lưu giữ hồn phố cổ

Trong khi các nhà quản lí, nhà quy hoạch của Thủ đô bối rối với bài toán làm thế nào để bảo tồn được di sản phố cổ thì có họa sĩ Vương Văn Thạo đã tìm ra lối đi riêng mà vẫn lưu giữ được hồn phố, hồn người bằng cách “hóa thạch” những ngôi nhà, con phố.

Tốt nghiệp trường Đại học Mĩ thuật năm 1995, lúc mới ra trường, anh chuyên làm sắp đặt và vẽ tranh giấy dó, năm 2001, triển lãm sắp đặt đầu tay của anh mang tên “Đất và nước” đã đoạt giải thưởng tại Triển lãm Mĩ thuật toàn quốc của Hội Mĩ thuật Việt Nam.

Là một họa sĩ sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, anh luôn khát khao phải làm một cái gì đó để tri ân mảnh đất mình sinh ra. Ý tưởng “hóa thạch sống” những di sản văn hóa của Hà Nội được anh ấp ủ từ năm 2004 nhưng dự án táo bạo đó cũng phải đợi đến 2 năm sau mới hoàn thành. Hồi ấy, người ta thấy anh chăm vẽ hơn, lúc miệt mài bên khungvẽ, lúc lại say sưa với giấy dó, hí hoáy ghi chép.

Để thực hiện ý tưởng của mình, anh phải mang máy ảnh, đồ nghề đi khắp các ngõ ngách của 36 phố phường để chụp ảnh, ghi chép, gặp được ngôi nhà có kiến trúc lạ, anh chụp lại rồi mang giấy ra phác thảo bằng chì. Chụp xong, anh lặn lội sang làng gốm Bát Tràng mua đất sét về đắp lại ngôi nhà y như thật. Sau đó chọn lấy mô hình đẹp nhất, làm khuôn silicon rồi tô màu, trang trí sao cho giống như nguyên mẫu rồi đổ trùm composite “trong suốt” lên để bao bọc, tạo cảm giác như một khối hóa thạch, hay nói đúng hơn là “nhốt” những ngôi nhà cổ trong khối màu hổ phách với hai màu chủ đạo là vàng và đỏ.

Tại buổi triển lãm mang tên “Hóa thạch sống” tại L’éspace - Trung tâm Văn hóa Pháp tại Hà Nội, 36 ngôi nhà cổ bọc trong composite đang thu hút rất đông công chúng đến tham quan. Người xem như được gặp, được gần gũi với những biểu tượng văn hóa, chứng tích lịch sử và biểu trưng cho vẻ đẹp của người Hà Nội xưa, từ đó thôi thúc mỗi người phải có ý thức gìn giữ những giá trị truyền thống của phố cổ Hà Nội.

Sau khi thành công với những mô hình đầu tiên của ngôi nhà ở phố Hàng Bạc, họa sĩ Vương An Thạo bắt tay vào việc “hóa thạch” 36 ngôi nhà cổ, đại diện cho 36 phố phường Hà Nội, cùng cây cầu Long Biên huyền thoại. Tiếp đó, anh chuyển sang làm tiếp 36 cổng làng, đình, ngõ thuộc Hà Nội, gần là các cổng làng, ngõ dọc phố Thụy Khuê ven hồ Tây, xa là ở các vùng Nghĩa Đô, Hoàng Mai, Đông Anh, Hà Đông...

Tác phẩm “hóa thạch sống” của Vương Văn Thạo đã lọt vào top 10 trong cuộc thi APB Foundation Signature Art Prize 2008 sau khi vượt qua 34 tác phẩm quốc tế khác do Bảo tàng Mĩ thuật Singapore (SAM) tổ chức. Đồng thời, tác phẩm của anh cũng đã thuộc quyền sở hữu của SAM, được bảo tàng danh tiếng này tổ chức triển lãm định kì hàng năm để giới thiệu đến công chúng Singapore, du khách thế giới về một cách nhìn, cách thể hiện và hơn cả là tình yêu của một họa sĩ trẻ dành cho Hà Nội.

Với những cống hiến của mình, Vương Văn Thạo đã vinh dự được nhận giải thưởng Bùi Xuân Phái – tình yêu Hà Nội.

Sức sống của sách xưa, sách cũ

Nói đến những cuốn sách xưa, sách cũ, người ta thường liên tưởng đến những cuốn sách đã cũ sờn, không lành lặn, chẳng mấy ai ngó ngàng. Tuy nhiên, sự nhuốm màu của thời gian cũng không thể làm bào mòn đi những giá trị của sách bởi những tri thức trong đó là vô giá và đã trở thành một phần trong lịch sử, văn hóa dân tộc. Sách cũ, sách xưa là những sách đã xuất bản từ lâu, nay không còn xuất bản lại nên nhiều cuốn trở thành sách hiếm, sách quý. Mặc dù hình thức không đẹp và tinh tế như những cuốn sách mới hiện đại hoặc những cuốn tái bản nhưng những cuốn sách này lại giống như một cuốn nhật kí của con người, một nhân chứng của thời kì lịch sử.

Tìm về sách xưa, chúng ta có cơ hội để tiếp cận được với phong cách viết xưa, thấm đậm cuộc sống trong từng thời kì của lịch sử. Bên cạnh đó, sức hút của sách cũ còn được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác như một nét đẹp hiếm có của văn hóa đọc. Có những thông tin độc giả chỉ tìm được thông qua nguồn sách cũ. Nếu không có thị trường sách cũ thì họ rất khó tìm được những cuốn sách đáp ứng nhu cầu của mình, đặc biệt là đối với nhiều thể loại sách có số lượng bản in thấp, giờ trở thành hàng hiếm trên thị trường.

Hiện nay, trên thị trường còn rất nhiều địa chỉ sách cũ uy tín, được bạn đọc lựa chọn như: Sách cũ Chiến, Sách cũ Hà Thành, Sách cũ Hà Nội, Sách cũ Bạch Mai, Sách cũ Điền, Nhà sách Thiệu Hải, Nhà sách Thái Hà...

Thời gian gần đây, các nhà xuất bản và các nhà sách lớn thường xuyên tổ chức các hoạt động trưng bày và bán sách cũ như: Đại hội sách cũ, Ngày sách và di sản, ngày hội trao đổi sách cũ, không gian sách cũ, chợ phiên sách cũ... Hầu hết các sự kiện đều thu hút sự quan tâm của đông đảo bạn đọc thuộc nhiều thế hệ, từ người cao tuổi cho đến những em thiếu niên, nhi đồng. Tại các Chợ phiên sách cũ, rất nhiều bạn đọc trẻ là học sinh, sinh viên đã quan tâm, tìm mua các đầu sách văn học cũ trước đây.

Ca khúc "gây bão" Ông bà anh

Ca khúc Ông bà anh xuất hiện lần đầu tại Sing My Song - Bài hát hay nhất do nhạc sĩ trẻ Lê Thiện Hiếu sáng tác đã "gây bão" và nhanh chóng trở thành hiện tượng nhờ giai điệu vui nhộn, ca từ đẹp và thông điệp ý nghĩa, nhắc nhở về những giá trị thật trong thế giới ảo.

Bài hát tới thời điểm hiện tại, sau chừng 3 tháng lên sóng nhưng đã thu hút hơn 41 triệu lượt xem trên trang Youtube cùng hàng vạn lượt chia sẻ trên các trang mạng xã hội. Với những con số “khủng” này, Ông bà anh thật sự là một hiện tượng đối với khán giả, đặc biệt là giới trẻ.

Nhạc sĩ Giáng Son đánh giá Ông bà anh là một ca khúc tuyệt vời. Chị nhận định: "Lê Thiện Hiếu biết cách chọn chủ đề hấp dẫn, mang hơi thở thời đại. Đó là sự xa cách của con người trong kỉ nguyên công nghệ. Thí sinh này cũng có một điểm nhìn đặc biệt. Hiếu phát hiện ra sự khác biệt thú vị giữa các thế hệ, từ đó, cậu đã phát triển phép so sánh này thành một cấu tứ ý nghĩa, sâu sắc và hợp lí".

Thiện Hiếu đã phác họa lên hai bức tranh đối lập. Ở bức tranh thứ nhất, người nghe được chiêm ngưỡng mối tình thời bao cấp giản dị, mộc mạc qua lời tâm sự của chàng trai dành cho cô gái mình yêu: "Ông bà anh yêu nhau thời chưa có tivi/ Ông bà anh yêu nhau thời chưa có xe hơi/ Ông thường đưa bà anh đi dạo quanh/ Trên con ngựa sắt Thống Nhất màu xanh…"

Trong mắt Thiện Hiếu, "tình yêu ngày xưa đẹp lắm". Đó là "những dòng thư tay viết vội, những lời ngây ngô đầu môi", là khoảnh khắc con người chỉ cần "chạm tay nhau một giây thôi là nhớ nhau cả đời".

Chàng trai 9X mơ ước có một "tình yêu tươi xanh" giống như "ông bà anh". Nó trái ngược hoàn toàn với tình yêu "thời xe máy ô tô", "thời Facebook, Zalo" của giới trẻ ngày nay. Ai cũng mải miết "sống gấp", "sống vội"...

Nhiều người cho rằng, sự thành công của Ông bà anh cho thấy nhiều người vẫn hướng đến những tình cảm giản dị, ấm áp. Ca khúc ảnh hưởng tích cực khi nhắc nhở người ta sống với những giá trị thật trong thời đại nhiều thứ ảo.

(còn nữa)