Đắm mình vào hồn quê bàng bạc

Từng ra mắt bạn đọc vào tháng 5/2016, lần này tập truyện ngắn Thằng nớ con nhà ai? (Saigon Books và NXB Hội Nhà văn) của tác giả Trương Điện Thắng được trở lại trong một diện mạo mới. Thêm lần nữa, tác phẩm mở ra một lối về cho những đứa con xa xứ được đẫm mình vào hồn quê.

Cuốn sách tập hợp 19 truyện ngắn, dù mang đến những câu chuyện khác nhau nhưng tựu trung đều đưa bạn đọc về không gian quê nhà đặc thù mà chính tác giả được sinh ra và trưởng thành, cùng với những tập quán, sinh hoạt của con người nơi đó. Những câu chuyện trong tập truyện có khi lấy chất liệu từ lịch sử để kể lại, khiến chúng trở nên lạ lẫm nhưng không kém phần thú vị với độc giả ngày nay.

Đọc xong cuốn sách này, nhà thơ Nguyễn Nhã Tiên nhận xét: “Chọn tên một truyện làm tiêu đề chung cho cả tập truyện ngắn, chắc rằng đây không hề là một ngẫu hứng bất chợt mà quả là ý đồ của tác giả. Ta thấy từ tập sách mỏng là lối quê thăm thẳm khó mà khai thác hết những ẩn kín đằng sau lũy tre làng… Trong Thằng nớ con nhà ai?, không gian không rộng, gần như vuông vắn lại trong một làng, một tổng, xa lắm là Đà Nẵng hay Hội An. Ấy thế mà tác giả đã kỳ công xây dựng nhân vật này, nhân vật kia trong mỗi không gian, thời gian khác nhau, làm huyền ảo cho những hiện thực, tạo nên những tình huống huyền thoại...”

Hồn quê qua ngòi bút của Trương Điện Thắng không mang màu sắc yên bình êm ả như người ta thường nghĩ đến, mà được bóc tách ra từng lớp xáo động dữ dội từ quá khứ đến hiện tại. Đọc Thằng nớ con nhà ai? để thấy thân phận của bao lớp người cha ông đã dựng nên làng, cũng như thấy những niềm tin, tình yêu và thăng trầm của họ. Hồn quê trong tập truyện là thứ căn tính tưởng như huyền sử, mênh mông, bàng bạc, cổ tích, nhưng cũng chính nó đã khuôn khổ con người ta vào lề lối làm người. Điều linh thiêng tưởng như đã chết, đã mất trong thời hiện đại, nhưng trong lòng mỗi người con quay về cố hương hồn quê vẫn hiển hiện sừng sững sau cổng làng. Trước hồn quê, người ta thấy choáng ngợp, nhưng cũng yên lòng vì tìm thấy được nơi mình thuộc về, như cha ông mình đã cảm thấy bao đời nay.

Nhiều mảnh đời được nói đến trong tập truyện không khỏi mang đến cho người đọc niềm cảm thương sâu sắc.

Đọc truyện ngắn, ta sẽ gặp lão Năm Dần thấp nhỏ, có dáng đi thơ thới, tự tin. Song, con người đó đã từng có một quá khứ đau buồn, nặng trĩu. Lão mồ côi cha mẹ, bị anh trai bán đi ở đợ 10 năm, hết 10 năm lại bị bán tiếp 10 năm nữa, rồi cuối cùng lão phát điên, bỏ quê nhà đi biệt tích. Lão có điên thật không? Câu trả lời được tìm thấy qua lần nói lỡ của lão với con gái nhiều năm sau này; cay đắng có, chua xót có, nhưng tuyệt nhiên không oán trách ai: “Nếu tao không điên làm sao thoát được kiếp làm trâu ngựa nhà Thủ Thiên! Tao không điên mà bỏ đi thì ông bác mày phải bán vợ đợ con để trả nợ suốt đời hay sao? Tao không điên thì làm sao gặp được mẹ mày? Khổ nhục lắm, nhưng mà quên đi con ạ!” (Truyện Lão Năm Dần).

Mảnh đất làng ấy không thiếu những thân phận người và cũng không thiếu những câu chuyện tình. Ở đó có những tình yêu mộc mạc, đậm sâu như trong: Tình thơ dại, Tuổi Thìn lận đận, Con gà đất… Những mối tình đẹp rất chân quê, son sắt, dù có lúc cũng đau thương, đượm buồn.

Dù khai thác ở đề tài nào, điều dễ dàng nhận ra trong tập truyện ngắn Thằng nớ con nhà ai? là tình cảm ấm áp dành cho nơi chôn nhau cắt rốn của tác giả Trương Điện Thắng. Chọn một lối viết dung dị, không cầu kỳ, không hoa mỹ; nhưng bàng bạc một màu ký ức đan xen vào hiện tại, các truyện ngắn của tác giả Trương Điện Thắng vì thế mà dễ neo lại trong lòng người đọc.

Tác giả Trương Điện Thắng chia sẻ: “Tập truyện của tôi đa phần hình thành từ những trải nghiệm của bản thân mình ở một làng quê, vì vậy tôi hy vọng nó sẽ được đón nhận và đối xử như một đóng góp mang tính riêng rẽ vào dòng chảy văn chương hôm nay!”.

Tác giả Trương Điện Thắng, sinh năm 1952 tại Thanh Quýt, Điện Bàn, Quảng Nam. Hội viên Hội Nhà báo Việt Nam, Hội viên Hội Nhà văn TP. Đà Nẵng. Tác phẩm đã xuất bản: Kỷ niệm thời trai trẻ (Thơ in chung với Nguyễn Quang Lập); Mặt trời bé thơ (Truyện thiếu nhi, dịch); Nghiêng cánh tay rừng (Thơ); Bài học biển khơi (Bút ký); Làng tôi (Tạp văn); Tre mãi bên người (Biên khảo); Từ Hàn đến Hlaing (Du ký); Hành trình di sản (Vựng tập du lịch).

Cẩm Tú