Phẫu thuật thành công hai trẻ sơ sinh mắc bệnh tim bẩm sinh phức tạp

Cụ thể, một bé nhẹ cân nhất từ trước đến nay với cân nặng chỉ 1,7kg được phẫu thuật chuyển gốc động mạch chủ và một bé gần 2 tháng tuổi được “sửa” toàn bộ các tổn thương trong tim. Những thành công này thêm lần nữa khẳng định trình độ tay nghề của đội ngũ y bác sĩ chuyên ngành tim mạch của BV Nhi TƯ nói riêng và Việt Nam nói chung trong việc làm chủ các kỹ thuật cao về phẫu thuật tim mạch trẻ em.

Ngay từ khi còn trong bào thai, bé Nguyễn Trọng P. đã bị suy dinh dưỡng. Bé P. được sinh non ở tuần 37 và chỉ nặng 1,7kg, và điều đáng nói là vừa chào đời, bé P. đã bị tím tái, bão hòa oxy chỉ khoảng 15-20% (bình thường là 95%), xuất hiện tình trạng sốc tim và được chuyển ngay sang Trung tâm Tim mạch trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương để thở máy. Dù được hồi sức tích cực, toàn trạng của cháu bé vẫn rất nặng, bão hòa oxy của cháu chỉ lên được 25%.

TS. BS Nguyễn Lý Thịnh Trường – Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, Trung tâm đã phẫu thuật thành công cho gần 400 trường hợp bệnh tim bẩm sinh chuyển gốc động mạch, nhưng đây là trường hợp bệnh nhi nhỏ tuổi nhất, nhẹ cân nhất và phối hợp 5 tổn thương tim gồm chuyển gốc động mạch; hẹp rất nặng đường ra của tâm thất trái; thông liên thất lỗ lớn; ống động mạch mở nhưng không có khả năng trao đổi oxy; vách liên nhĩ bị gần như đóng kín, không có khả năng trộn máu.

Xác định đây là một trong những trường hợp phẫu thuật phức tạp nhất từ trước đến nay tại Trung tâm Tim mạch, sau khi hội chẩn, các bác sĩ đã quyết định phẫu thuật chuyển lại hai động mạch chủ và động mạch phổi; cố gắng giải phóng hết tắc nghẽn trên đường thoát của tâm thất bằng cách cắt bỏ toàn bộ tổ chức gây hẹp đường ra của tâm thất trái. Đồng thời, vách liên nhĩ được mở rộng và động mạch phổi được siết lại tạm thời để hạn chế suy tim, bảo đảm đủ máu nuôi cho cơ thể cháu bé, tránh phù phổi và suy tim sau mổ.

Sau 10 giờ phẫu thuật, tình trạng cháu tương đối ổn định và được chuyển sang hồi sức. Ca mổ diễn ra cách đây một tuần và chỉ sau hai ngày, bệnh nhi được rút nội khí quản, giờ có thể tự thở và bắt đầu ăn được với số lượng ít.

Trường hợp thứ hai là cháu Trương Ngọc Linh Ch. (gần 2 tháng tuổi, ở Tuyên Quang)-cháu bé bị mắc bệnh tim bẩm sinh phức tạp, thông liên thất lớn kèm theo teo động mạch phổi đã được xử trí kịp thời và được ra viện chiều ngày 14/6... Bệnh nhi này được phẫu thuật khi mới hơn 1 tháng tuổi, với cân nặng chỉ 3,2kg.

Khi cháu hơn một tháng tuổi, mặc dù cân nặng mới chỉ được 3,2 kg, tình trạng thiếu ô xy của cháu dần trở nên nặng nề, không có sự lựa chọn nào khác, các bác sĩ quyết định phải tiến hành phẫu thuật "sửa chữa" toàn bộ các tổn thương trong tim cho cháu trong một lần mổ, vì hiện tại Việt Nam không có ống nối mạch máu đường kính nhỏ (3mm) để có thể kéo dài thời gian chờ đợi phẫu thuật "sửa chữa" toàn bộ khi cân nặng lớn hơn.

Với sự quyết tâm cao của các bác sĩ, ca mổ đã hoàn thành trong vòng 7 giờ đồng hồ, với gần 20 người tham gia. Sau phẫu thuật, cơ bản quả tim của bệnh nhi hoạt động như bình thường và có khả năng lớn như người bình thường. Thế nhưng niềm vui chưa kịp lan tỏa thì sau mổ hai ngày, bé Chi. bị phù phổi, máu tràn vào đường thở.

Mọi chỉ số sinh tồn tụt xuống rất nhanh, bão hòa oxy xuống thấp, huyết áp tụt, phổi gần như không trao đổi khí. Duy trì bằng thở máy cũng không kiểm soát được khả năng trao đổi khí ở phổi của bệnh nhân, nên các bác sĩ quyết định phải sử dụng phương pháp ECMO (sử dụng màng trao đổi oxy ngoài cơ thể) nhằm hỗ trợ cho cả tim và phổi của bé.

Ngày thứ bảy sau mổ, phổi cháu bé cải thiện hoàn toàn, tim hoạt động giống như bình thường nên các bác sĩ quyết định rút máy ECMO cho cháu. Cháu bé được rút nội khí quản và tự thở tốt sau đó hai ngày. Kết quả siêu âm tim cho thấy chức năng tim tương đối tốt. Tuy nhiên, về lâu dài, bệnh nhi sẽ phải phẫu thuật thay động mạch phổi để dùng vật liệu nhân tạo phù hợp với sự phát triển của cháu bé.

Phương Thu