Tiếng chuông báo thức 5h30 vang lên, đánh thức anh Nguyễn Văn Công khỏi giấc ngủ. Sống trong căn hộ chung cư cao tầng Tháp Doanh Nhân (Số 1 đường Thanh Bình, phường Mỗ Lao, Hà Đông, TP Hà Nội) gia đình anh không bị quá nhiều sự phiền toái ví dụ như những âm thanh đường phố, tiếng cãi vã, tranh luận, trò chuyện của hàng xóm…

Ngày nào cũng như ngày nào, sau khi thức giấc, anh Nguyễn Văn Công lặng lẽ chuẩn bị bữa sáng hoàn chỉnh với đồ ăn, uống, thậm chí có thể nấu cả bữa ăn trưa mang theo cho mình lên cơ quan và một số món đồ ăn sẵn buổi tối cho cả nhà.

Cuộc sống thường ngày của cư dân chung cư cao tầng

Đúng 6h45 phút sáng gia đình anh tạm biệt nhau và ra khỏi nhà. 7h30, anh Công có mặt tại cơ quan. Anh bắt đầu một ngày làm việc với nhịp độ khá bận rộn, đòi hỏi sự tập trung cao độ và khả năng xử lý thông tin nhanh.

5h chiều, anh rời khỏi cơ quan đi về nhà. Mọi công việc gia đình lại lặp mọi ngày trong căn hộ nhỏ bé: ăn uống, tắm rửa, đọc sách, dạy con cái hoặc xem phim, lướt mạng xã hội.

Buổi tối ở chung cư cao tầng nơi anh sinh sống hầu như không diễn ra các hoạt động tập thể. Anh Công cho biết dù cư dân tại chung cư này đã về ở nhiều năm nhưng sự gắn kết vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt khi tại chung cư chưa có các tổ chức Đảng, đoàn thể.

Trong những tòa nhà cao tầng sừng sững giữa lòng đô thị, cuộc sống của không ít cư dân chung cư diễn ra một cách tách biệt, như những hòn đảo nhỏ lẻ.

Những toà chung cư cao tầng mọc lên san sát tại quận Hà Đông

Dù sống trong một không gian chung, nhiều người cảm thấy cô đơn và lạc lõng. Họ ít khi tương tác với hàng xóm, không có những buổi sinh hoạt cộng đồng, thiếu đi sự gắn kết và chia sẻ. Cảm giác "sống chung mà như người dưng" khiến cho cuộc sống tẻ nhạt, kém phát huy được sức mạnh của các cư dân và hộ gia đình.

Anh Nguyễn Văn Công cho biết: “Việc thiếu vắng sự hiện diện của chi bộ Đảng, đoàn thể trực tiếp nơi mình sinh sống, tôi cảm thấy mình như những cá thể "biệt lập", xa cách với cộng đồng. Khi chưa có tổ chức đại diện, cư dân khó có thể đưa ra tiếng nói chung để giải quyết những vấn đề chung. Những bất cập trong quản lý tòa nhà, những tranh chấp nhỏ nhặt, những nguyện vọng chung... đều khó được lắng nghe và giải quyết một cách thỏa đáng”.

Sự phát triển nhanh chóng của các khu chung cư tại quận Hà Đông, nói riêng và các thành phố lớn nói chung đã đặt ra nhiều thách thức mới cho công tác xây dựng tổ chức Đảng. Tại nhiều tòa nhà, chi bộ Đảng chưa được thành lập trực tiếp, gây khó khăn cho đảng viên trong việc sinh hoạt Đảng. Hiện nay, nhiều đảng viên đang đăng ký sinh hoạt tại các chi bộ tổ dân phố.

Anh Nguyễn Văn Công cho biết: Cụ thể hơn, việc di chuyển xa để tham gia sinh hoạt Đảng gây ra nhiều bất tiện, làm giảm sự nhiệt tình của đảng viên, ảnh hưởng đến việc thực hiện các nhiệm vụ được giao. Đồng thời, việc tách rời khỏi cộng đồng cư dân trong chung cư cũng khiến cho đảng viên khó nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, từ đó hạn chế hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động.

Hơn nữa, việc sinh hoạt Đảng tại các chi bộ tổ dân phố có thể dẫn đến tình trạng đa dạng về đối tượng, gây khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động phù hợp với đặc thù của cư dân chung cư. Điều này làm giảm tính hiệu quả của các buổi sinh hoạt và không tạo được sự gắn kết chặt chẽ giữa các đảng viên.

Theo ông Phạm Xuân Thuỷ - Bí thư chi bộ tổ dân phố số 8, phường Mỗ Lao, quận Hà Đông: Toàn chi bộ có 100 đảng viên chính thức và 150 đảng viên sinh hoạt hai chiều. Từ ngày có cư dân chung cư đi đến ở, số đảng viên đăng lý sinh hoạt hai chiều cũng tăng lên. Các tổ chức xã hội cũng được cư dân hưởng ứng nhiệt tình. Họ nhiệt tình tham gia vào các buổi hội, họp, đóng góp ý kiến về các vấn đề kinh tế xã hội của địa phương và đất nước. Tuy nhiêu theo ông Thuỷ nếu các toà chung cư có các chi bộ hoặc trực tiếp thì tính hiệu quả phát huy lên rất nhiều.

Ông Phạm Xuân Thủy, Bí thư chi bộ tổ dân phố số 8, phường Mỗ Lao, quận Hà Đông

Phương thức của ông Thuỷ là mỗi lần có cuộc họp, ông làm giấy mời gửi đến ban quản lý toà nhà. Ban quản lý sẽ thay mặt chi bộ chuyển đến các đảng viên. “Tất nhiên là chúng tôi luôn mong muốn mỗi toà chung cư có chi bộ Đảng tại chỗ sẽ thuận tiện và hiệu quả hơn rất nhiều bởi đơn cử như việc họp hành, thông báo, mỗi chung cư đều có quy định riêng và không phải ai, lúc nào cũng đến được từng căn hộ. Việc có một chi bộ hoạt động thường xuyên, ngay tại chỗ sẽ giúp nắm bắt nhanh chóng các vấn đề của cư dân, từ đó có những giải pháp phù hợp và kịp thời” – Ông Thuỷ nói.

Ông Phạm Thành Long, đảng viên lâu năm tại quận Hà Đông cho rằng: Việc “trắng chi bộ” trực tiếp ở khu dân cư có nhiều nguyên nhân. Chung cư là nơi tập trung của nhiều cư dân, từ người trẻ đến người già, mỗi người làm việc, tham gia công tác lĩnh vực khác nhau. Sự đa dạng này khiến việc thành lập và duy trì hoạt động của chi bộ gặp nhiều khó khăn. Ở một số nơi, số lượng đảng viên trong các khu chung cư còn ít và một số đảng viên lại không tích cực tham gia hoạt động của tổ chức.

Ông Phạm Thành Long cũng cho rằng: Chưa kể đến nhiều cư dân chưa hiểu rõ vai trò của tổ chức Đảng trong đời sống cộng đồng, dẫn đến thờ ơ, không muốn tham gia các hoạt động của chi bộ. Họ cho rằng, đã ở chung cư thì chỉ có sáng đi, tối về, coi như có chỗ trú chân. Chung cư được coi như “xóm nghèo” nên không cần có tổ chức đoàn thể…

Do hạn chế về công nghệ, các Bí thư chi bộ, tổ dân phố phải rất vất vả xử lý khối lượng công việc được phân công

Ông Long cũng phân tích những hệ luỵ của việc chưa có chi bộ trực tiếp tại mỗi toà nhà sẽ làm thiếu đi sự hỗ trợ và giúp đỡ của tổ chức Đảng đối với cộng đồng dân cư. Điều này cũng dẫn đến việc chậm trễ trong việc giải quyết các vấn đề khúc mắc của người dân, gây ra bức xúc, mất đoàn kết và ảnh hưởng đến sự phát triển chung của địa phương. Khi không có tổ chức Đảng sát mình, việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước sẽ gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng như hiện nay, sự thiếu sát sao sẽ tạo ra khoảng trống cho các thế lực tiêu cực hoạt động, dễ gây mất ổn định an ninh trật tự.

Tình trạng “trắng chi bộ” trực tiếp tại các khu chung cư không chỉ gây ra những hệ lụy về mặt tổ chức mà còn dẫn đến sự lãng phí nghiêm trọng nguồn nhân lực chất lượng cao. Nhiều cư dân tại chung cư là những chuyên gia, trí thức, có năng lực đóng góp tích cực cho cộng đồng. Tuy nhiên, do “sinh hoạt ghép”, họ không có cơ hội để phát huy hết khả năng của mình. Điều này đồng nghĩa với việc xã hội đã bỏ lỡ một nguồn lực quý báu. Nhiều người có mong muốn đóng góp cho cộng đồng, nhưng lại không có một sân chơi phù hợp.

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng, các khu chung cư mọc lên như nấm, đặt ra không ít thách thức cho công tác xây dựng Đảng ở cơ sở. Ông Phạm Xuân Thủy, Bí thư chi bộ tổ dân phố số 8, phường Mỗ Lao đã chia sẻ những khó khăn mà ông và các đồng nghiệp đang đối mặt.

Trước đây, khi chưa có chung cư, địa bàn tổ dân phố đã khá rộng lớn, công việc của các bí thư chi bộ đã rất nhiều. Việc gia tăng dân số từ các khu chung cư khiến khối lượng công việc càng chồng chất. Các bí thư, đa phần đã về hưu, không chỉ phải làm quen với công nghệ thông tin mà còn phải đối mặt với khối lượng giấy tờ, báo cáo ngày càng tăng.

"Chúng tôi thực sự rất muốn nghỉ ngơi sau một đời cống hiến, nhưng trách nhiệm với Đảng, với Nhân dân, khi đã nhận vào mình trở thành Bí thư chi bộ thì không cho phép mình bỏ bê công việc.

Một buổi vận động các hộ dân cài đặt ứng dụng Ihanoi tại phường Mỗ Lao diễn ra vào tháng 11/2024, tháng cao điểm cài đặt ứng dụng Ihanoi

Việc họp hành, báo cáo, các hoạt động của chi bộ ngày càng nhiều, đòi hỏi chúng tôi phải làm việc một cách cật lực. Tuy nhiên, cơ chế bồi dưỡng cho cán bộ làm công tác Đảng ở cơ sở còn hạn chế, khiến nhiều người đắn đo khi nhận nhiệm vụ" - ông Thủy tâm sự.

Sự phát triển nhanh chóng của các tòa nhà chung cư cao tầng đã đặt ra những yêu cầu mới đối với công tác xây dựng Đảng ở cơ sở. Tại nhiều tổ dân phố thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ, có trình độ và nhiệt huyết. Nhiều bí thư chi bộ, vốn đã ở độ tuổi cao, gặp khó khăn trong việc thích ứng với môi trường sống mới và áp dụng công nghệ thông tin để quản lý một cộng đồng cư dân đa dạng khi có thêm cộng đồng chung cư sinh hoạt chung với chi bộ tổ dân phố.

Điều này dẫn đến tình trạng nhiều bất cập trong hoạt động của các chi bộ. Để giải quyết vấn đề này, việc đổi mới phương thức làm việc và ứng dụng công nghệ thông tin là hết sức cần thiết. Với chung cư cao tầng, cần xây dựng các mô hình chi bộ phù hợp, tạo điều kiện để đảng viên trẻ tham gia vào các hoạt động của chi bộ. Bên cạnh đó, việc xây dựng các chính sách hỗ trợ để thu hút người trẻ tham gia công tác Đảng cũng là một giải pháp cấp bách. Việc tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, có cơ hội phát triển và được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng sẽ giúp thu hút nhiều hơn những người trẻ tuổi, có năng lực tham gia công tác Đảng cơ sở nói chung và chung cư nói riêng.