Bài 47: Chủ động chuẩn bị hành trang, chinh phục thử thách
>> Thanh niên với vấn đề hội nhập
Bài 46: Hòa nhập nhưng đừng… hòa tan
Để chuẩn bị hành trang cho hội nhập, bên cạnh sự lựa chọn của phụ huynh và học sinh là đi du học thì không ít bạn trẻ đã tìm môi trường học tập tốt trong nước để học tập.
Nguyễn Thanh Tâm (sinh viên Khoa Đông Phương học, trường ĐH Khoa học xã hội và Nhân văn) tự tin chia sẻ: “Việc gia nhập AEC sẽ giúp sinh viên có nhiều cơ hội mới. Bản thân thấy rằng sẽ phải nỗ lực nhiều hơn trong việc học, nhất là tiếng Anh và tiếng Indonesia - chuyên ngành của mình để có thể tìm cơ hội du học, làm việc ở những môi trường tốt”.
“Tôi thấy hiện nay dù nhiều sinh viên có kiến thức tốt nhưng vẫn còn khá rụt rè trong giao tiếp, trình bày một vấn đề. Cá nhân tôi cũng tự thấy mình chưa thật sự chủ động trong các chương trình giao lưu, hội thảo quốc tế. Các bạn nước khác hoà nhập rất nhanh trong mọi tình huống. Thật ra không phải ai cũng nói tiếng Anh tốt nhưng họ lại dạn dĩ hơn mình và thích nghi nhanh. Điều này khiến tôi phải suy nghĩ và cần phải học hỏi rất nhiều để hoàn thiện bản thân”, bạn Tống Thị Thanh Huyền (sinh viên ĐH Bách khoa Hà Nội) chia sẻ thêm.
Bạn Trần Thủy Tuyết Nhung (sinh viên trường ĐH Ngoài thương) cho biết: “Tôi nghĩ mình cần tìm hiểu nhiều hơn về cộng đồng ASEAN, nhất là cơ hội cho mỗi người cũng như những thách thức để có một tâm thế tốt nhất cho việc hội nhập. Mỗi bạn trẻ cần tích lũy cho mình kĩ năng tốt, nhất là kĩ năng nghề nghiệp và kĩ năng giao tiếp. Bên cạnh tiếng Anh, sinh viên cần học thêm các ngôn ngữ khác để có thễ cạnh tranh với các bạn trẻ đến từ các quốc gia khác”.
Các sinh viên cho rằng, cần tiếp tục nhiều thay đổi để sinh viên có thể cạnh tranh, hợp tác bình đẳng với thanh niên, sinh viên trong khu vực, nhất là khi họ gia nhập thị trường lao động. Trước hết, sinh viên cần đặt cho mình những yêu cầu cao nhất trong quá trình học tập và rèn luyện. Thực tế cho thấy, sự tự mãn, tự ti sẽ khiến cho chính sinh viên đứng yên trong khi mọi thứ xung quanh đều vận động. Thời gian trên giảng đường là rất ngắn, và sinh viên cần tận dụng tốt nhất giai đoạn quý giá này.
Việc gia nhập AEC và những bước tiến của nước ta trong khối ASEAN đem lại rất nhiều cơ hội cho mỗi sinh viên. Để nắm bắt những cơ hội đó và trở thành công dân ASEAN, sinh viên cần trau dồi thêm các kĩ năng, kiến thức về văn hóa, xã hội của các quốc gia trong khu vực, nâng cao trình độ ngoại ngữ. Đồng thời, cần tự tin, chủ động tham gia các hoạt động liên kết, chương trình giao lưu, trao đổi sinh viên giữa các trường đại học trong khu vực và thế giới.
Nắm bắt xu hướng ấy, nhiều trường đại học tại Việt Nam đã tích cực chuyển mình, nghiên cứu thiết lập mô hình đào tạo đạt chuẩn Quốc tế. Không chỉ quan tâm đến chất lượng đào tạo, các đơn vị này còn luôn chú trọng đầu tư xây dựng các cơ sở học tập, nghiên cứu và giải trí hiện đại như một nền tảng hỗ trợ, thúc đẩy phát triển tiềm năng vượt trội ở mỗi sinh viên.
Trong giai đoạn hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay, các đơn vị giáo dục dù là công lập hay quốc tế ngày càng nhận thức rõ ràng hơn, cốt lõi của việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là phải đáp ứng được nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.
Nếu như trước đây, chúng ta vẫn coi lao động giá rẻ là lợi thế so sánh trong thu hút đầu tư. Thì nay, điều này đã trở nên “lỗi thời” và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nền kinh tế. Những đột phá trong các mô hình sản xuất và kinh doanh đã đặt ra những yêu cầu mới về kĩ năng, trình độ và cách thức làm việc.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cũng cho rằng, các nước Đông Nam á đã có những động thái rõ ràng trong đào tạo và hỗ trợ sinh viên ra trường nhanh chóng hội nhập và tận dụng các cơ hội việc làm trong khu vực. Giáo dục Việt Nam nếu không nhanh chóng đổi mới, sẽ thua ngay trên sân nhà. Các trường cần chú trọng đào tạo ngoại ngữ cho sinh viên. Hiện nay, một số đơn vị giáo dục đã bắt đầu phát triển thêm các chương trình chất lượng cao, chương trình liên kết quốc tế đào tạo 100% tiếng Anh bên cạnh chương trình tiếng Việt đại trà. Việc tăng chuẩn ngoại ngữ và đánh giá theo đúng tiêu chuẩn quốc tế (TOIEC, IELTS...) cũng là điều các trường bắt buộc phải thực hiện nhằm tăng chất lượng đầu ra.
Theo Ths Nguyễn Mạnh Hoàng, Viện phó Viện Đào tạo Quốc tế NTT (NIIE): “Chúng tôi, những đơn vị đào tạo quốc tế, đang nỗ lực góp phần thay đổi cách nhìn về chất lượng sinh viên Việt Nam thông qua việc áp dụng mô hình giảng dạy tiên tiến của nước ngoài, đó là hướng đến mục tiêu nhấn mạnh kĩ năng xử lí vấn đề hơn là tập trung làm đầy kiến thức đã có sẵn”. Điều này có nghĩa là chương trình đào tạo cần nhấn mạnh vào việc phát triển các kĩ năng mềm ở cấp độ cao (như phân tích, tổng hợp, xử lí vấn đề...) chứ không chỉ dừng lại ở ghi nhớ kiến thức theo kiểu truyền thống, phá bỏ thói quen học hời hợt, học thụ động. Đồng thời, nhà trường cần thường xuyên tổ chức những chuyến tham quan thực tế, kiến tập tại các doanh nghiệp đầu ngành nhằm giúp sinh viên vượt ra ngoài những lí thuyết sách vở để trải nghiệm thực tiễn, cọ sát môi trường làm việc và tạo dựng mối quan hệ với các nhà tuyển dụng tương lai. Với các chương trình liên kết Cử nhân Đại học Coventry và chương trình chuẩn Quốc tế, chúng tôi kì# vọng đào tạo ra những công dân toàn cầu – có đủ trình độ chuyên môn, ngoại ngữ và kĩ năng để gia nhập đội ngũ nhân sự chất lượng cao và nắm bắt các cơ hội vàng do hội nhập quốc tế mang lại”.
Lãnh đạo trường ĐH Bách khoa Hà Nội khẳng định, các chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài mang lại hiệu quả rất tốt đối với chiến lược phát triển của nhà trường, đó là đào tạo theo yêu cầu xã hội và hội nhập, đặc biệt là hội nhập ASEAN và quốc tế. Nhà trường rất quan tâm đến các chương trình này. Hiệu quả thiết thực nhất mà các chương trình liên kết nước ngoài mang lại là, tạo điều kiện cơ hội việc làm rất tốt cho sinh viên sau khi tốt nghiệp.
Từ những chương trình đào tạo liên kết này đã tăng uy tín và vị thế của nhà trường đối với các trường trong nước, khu vực và quốc tế; tạo điều kiện cho sinh viên nước ngoài đến học tập tại trường. Qua các chương trình liên kết, trình độ ngoại ngữ và chuyên môn của giảng viên tham gia giảng dạy được nâng cao; tạo điều kiện tốt nhất để giảng viên có thể hợp tác, nghiên cứu đổi mới phương pháp giảng dạy và tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế trong đảm bảo chất lượng đào tạo. Việc đẩy mạnh liên kết đào tạo với nước ngoài thể hiện xu hướng hội nhập khu vực và quốc tế sâu rộng hơn của nhà trường nhằm phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục.