Cần làm rõ trách nhiệm bảo vệ rừng của các bên

Dự thảo Luật phân rừng thành 3 loại: rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất. Theo chương trình nghị sự, dự thảo Luật này sẽ được Quốc hội xem xét thông qua ngay trước khi bế mạc kỳ họp.

Đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa – Vũng Tàu) thì bày tỏ băn khoăn: Chủ rừng có phải là chủ sở hữu rừng hay không? “Quản lý rừng và quản lý đất đai có liên hệ mật thiết với nhau. Nếu Luật không làm rõ quyền của chủ rừng, thì có thể sẽ gây nhầm lẫn là chủ rừng có các quyền với đất rừng”.

Tuy vậy, báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tại tổ ĐBQH ghi nhận, cũng có ý kiến đề nghị việc quy định về giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng, thu hồi rừng phải gắn liền với đất rừng, không thể tách rừng và đất rừng.

Về nội dung lập quy luật lâm nghiệp quốc gia, đại biểu Dương Tấn Quân nêu vấn đề, luật đã quy định việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư trong khu vực về quy hoạch, nhưng rồi những ý kiến này sẽ được sử dụng như thế nào. “Nếu dân cư trong khu vực không đồng thuận với quan điểm quy hoạch thì lúc đó xử lý thế nào?”, ông nói.

Chia sẻ mối quan tâm về đồng bào dân tộc thiểu số, đại biểu Mùa A Vảng (Điện Biên) nhận định: “Đúng là không có lực lượng nào bảo vệ rừng tốt hơn là người dân đang sống với rừng. Luật cần quy định rõ chính sách đầu tư trong lâm nghiệp theo hướng khuyến khích người dân bảo vệ, phát triển rừng, bổ sung chính sách đặc thù cho các khu vực trọng yếu sao cho họ sống được nhờ rừng”.

Về phòng cháy, chữa cháy rừng, đại biểu Mùa A Vảng cho rằng quy định “chủ rừng phải xây dựng hệ thống kênh mương ngăn lửa, phục vụ chữa cháy rừng…” chỉ phù hợp với những chủ rừng là tổ chức có tiềm lực kinh tế, nên chỉ áp dụng cho một số loại rừng cụ thể với diện tích lớn.

Phân loại rừng cũng là một nội dung được nhiều ĐBQH quan tâm cho ý kiến. Trong khi có đại biểu đề nghị chỉ phân thành 2 loại rừng: rừng sản xuất (rừng kinh tế) và rừng phòng hộ (rừng bảo vệ) để phù hợp với thông lệ quốc tế, dễ dàng chứng minh xuất xứ hợp pháp của gỗ rừng… thì đại biểu Lưu Văn Đức (Đắk Lắk) lại cho rằng quy định phân loại rừng trong dự thảo mới chỉ dựa vào mục đích sử dụng thuần túy, chưa lồng ghép được với nhiều tiêu chí đặc thù, chưa gắn với chủ thể là cộng đồng dân cư.

Trong khi Luật Đất đai đã có quy định về đất tâm linh, thì luật này chưa có phân loại rừng tâm linh, tín ngưỡng – vốn có ý nghĩa thiêng liêng đối với các dân tộc thiểu số, những nơi mà hiệu lực của luật tục là rất lớn”, ông Lưu Văn Đức bình luận.

Đại biểu Phạm Tất Thắng (Vĩnh Long) đồng tình cho rằng quản lý nhà nước về lâm nghiệp như dự thảo không hợp lý. Ông Thắng dẫn giải một nội dung còn băn khoăn về quy định thành lập lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách.

"Hiện nay, lực lượng kiểm lâm có chuyên môn, có chức năng quyền hạn rõ ràng, được trang bị công cụ hỗ trợ mà còn khó khăn trong việc bảo vệ rừng thì lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách với những quy định khái quát trong dự thảo sẽ không đủ thầm quyền xử lý vi phạm. Họ không có công cụ hỗ trợ, hoạt động độc lập không có sự phối hợp với kiểm lâm thì sẽ rất khó hoàn thành nhiệm vụ", đại biểu Phạm Tất Thắng nhận định.

Trong khi đó, đại biểu Lê Xuân Thân (Khánh Hòa) cho biết: Hoàn toàn không thấy quy định về vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức đoàn thể xã hội trong bảo vệ rừng. Nên nghiên cứu bổ sung các tổ chức này. Thứ 2, cần rà soát các điều khoản về trách nhiệm quản lý nhà nước về lâm nghiệp, vai trò cụ thể của UBND cấp tỉnh, huyện, xã, chủ tịch tỉnh, huyện, xã; đối chiếu với Luật Tổ chức chính quyền địa phương để có sự thống nhất.

Cũng liên quan đến việc phân trách nhiệm bảo vệ rừng, đại biểu Đinh Thị Kiều Trinh (Nghệ An) cho rằng cần gắn trách nhiệm bảo vệ, phát triển rừng với việc giao đất giao rừng cho cộng đồng dân cư. Cần quy định cơ chế chia sẻ quyền lợi rừng với người dân để họ yên tâm bảo vệ rừng. Hiện dự thảo luật không có điều khoản riêng về chính sách phát triển rừng, ưu tiên với đồng bào dân tộc thiểu số. Các đại biểu Quốc hội đã đề nghị bổ sung điều này.

Phương Thu