Dối trá -Căn bệnh trầm kha
![]() |
“Mọi thứ đều giả, chỉ có dối trá là có thật!” – câu “châm ngôn” rất “thời thượng” tại Hà Nội hiện nay biết là có nhiều phần cực đoan nhưng nó đã phản ảnh một hiện thực nhức nhối của đời sống văn hóa đạo đức người Hà thành.
Hết bạn vì không dám tin ai nữa
Tôi có một người bạn già là Việt kiều Pháp người gốc Hà Nội. Định cư ở Pháp nhiều năm, nhưng ông thường xuyên về thăm quê hương. Từ khi xin “nghỉ hưu non”, ông về Hà Nội nhiều hơn. Xuân thu nhị kì ông lại về với thành phố quê hương, nơi có nhiều người thân và bạn bè của ông sinh sống. Mỗi năm ông lại ở lại với Hà Nội dài ngày hơn. Điều bất ngờ là số bạn bè của ông lại tỉ lệ nghịch với số năm tháng ông về với Hà Nội. Không phải “từng người bạn bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ” mà là chính ông lần lượt “bỏ quên” những người ông từng coi là bạn. Vốn là người thân thiện, có khiếu hài hước, lại cũng có chút tiếng tăm và quan hệ rộng trong giới văn nghệ sĩ trong nước nên bạn bè của ông ở Hà Nội rất đông nhưng đến năm nay, ngày sinh nhật ở cái tuổi khá “trọng đại” của ông, chỉ còn hai người bạn thân thiết nhất được ông mời tới chung vui. Hỏi ra mới biết, lí do mà ông không còn dám chơi với đám bạn bè là những văn nghệ sĩ ở Hà Nội nữa là vì “Họ giả dối quá”.
Ông kể, trong một buổi gặp gỡ với bạn bè tại quán cà phê quen thuộc trong khu phố Cổ có mặt của một nhà văn nổi tiếng là bạn của ông. Đám bạn bè vốn cùng là văn nghệ sĩ đua nhau ca tụng tài văn chương của ông nhà văn này. Một anh nhà văn mới nổi có lẽ đã “giành quán quân” trong cuộc đua ca tụng ông nhà văn nổi tiếng hôm đó khi kết luận: “Việt Nam sau Nguyễn Trãi, Nguyễn Du thì chỉ còn có bác T thôi ạ!”. Cả bàn vỗ tay tán thưởng. Tuy nhiên, diễn biến câu chuyện sau đó thì thật sự làm ông…choáng. Chỉ chừng 5 phút sau khi ông nhà văn nổi tiếng kia rời khỏi bàn trà, cả đám bạn văn nghệ sĩ vừa lúc trước mới tung hê ông hết lời bỗng lập tức đồng thanh nói xấu ông.
Kì lạ “rau quê”, “rau phố” ở Hà Nội
Câu chuyện về sự dối trá, hai mặt của các văn sĩ Hà thành dù đáng “cười buồn” bởi nó khiến người Hà thành bây giờ ít dám đặt niềm tin vào nhau quá, nhưng nó còn ít gây hại cho xã hội. Hà Nội bây giờ, sự dối trá len lỏi mọi lúc, mọi nơi, mọi ngành nghề và có những dự dối trá gây tại hại trực tiếp, khôn lường và đáng sợ cho xã hội. Trong kinh tế thì buôn gian bán lận, đáng sợ hơn nữa là hàng giả, hàng kém chất lượng gây hại đến sức khỏe và tính mạng của con người. Nào thì dày dép làm từ nhựa có chất gây ung thư, đồ chơi cho trẻ có chất gây ung thư, gây vô sinh. Đáng sợ hơn nữa là các loại rau quả bơm thuốc kích thích, nhúng tẩm hóa chất bảo quản cực kì độc hại; lòng lợn tẩy trắng bằng nước cọ bồn cầu; chân gà thối thành chân gà nướng thơm ngon; thịt lợn, gà có dự lượng thuốc tăng trọng, thuốc kháng sinh quá cao; “rau bẩn” được trà trộn với “rau sạch” để bán giá cao. Thậm chí thuốc men để cứu người cũng được người ta sẵn sàng làm giả… Thôi thì đủ trò dối trá mà người Hà Nội có thể nghĩ ra để “giết” nhau.
Có thể nói, chưa bao giờ vấn đề an toàn thực phẩm lại thu hút sự quan tâm của toàn xã hội đến thế, đặc biệt là người Hà Nội, bởi nó là miếng ăn hàng ngày để nuôi dưỡng con người. Thực phẩm bẩn tràn lan khắp các chợ, len lỏi cả vào các siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch khiến cho người dân vô cùng hoang mang. Cũng bởi tâm lý hoang mang, bất an vào nguồn thực phẩm không an toàn hiện nay mà ở Hà Nội có một hiện tượng ngôn ngữ “kì lạ” hay gặp ở các chợ: Ấy là các bà bán hàng rau, hàng cá, hàng thịt… ai ai cũng nhanh nhảu “tiếp thị” với khách hàng rằng mình đang bán “rau quê”,” thịt lợn quê”, “cá quê”…Thế hóa ra là có cả “rau phố”, “thịt lợn phố”, “cá phố”…ư? Khổ, rau, cá, thịt lợn nào mà chẳng ở các làng quê ra. Người Hà Nội thì tin có loại “rau quê” và “rau phố”. Từ “quê” và từ “phố” ở đây không hàm ý chỉ địa điểm mà nó có nghĩa “rau quê” là rau được trồng theo lối canh tác truyền thống, sạch sẽ, không lạm dụng hóa chất, tuy “xấu mã” nhưng “chất lượng”, thật thà như người nhà quê. Còn “rau phố” là thứ rau người ta “làm hàng”, nó bóng bảy như người thành phố nhưng cũng “giả” như người thành phố vậy.
Được học dối trá trước khi học chữ
Sự dối trá trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm, thuốc men gây hại trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của con người tưởng đã là đáng sợ lắm rồi, nhưng sự dối trá trong ngành giáo dục mới thực sự tàn phá xã hội khủng khiếp bởi nó di hại đến nhiều thế hệ, nhiều năm tháng. Tác giả Phan Văn Hải Đô từng kể về căn bệnh dối trá mà ngành giáo dục đã sớm dạy cho các em nhỏ mới ở độ tuổi…lớp lá của trường mẫu giáo. Ông kể, ông có người cháu họ khi 5 tuổi, học lớp lá trường mẫu giáo của địa phương, một hôm đi học về cháu bảo với mẹ rằng cháu đã nhìn thấy lúc chia cơm cho học sinh buổi trưa, cô giáo cắt cho mỗi cháu một nửa quả trứng. Số còn lại cô giáo bỏ vào một cái hộp. Cháu còn khẳng định cháubiết cả nơi cô giấu chiếc hộp. Cháu nói thêm rằng cả món canh cô cũng cất bớt. Nghe chuyện mẹ cháu bé mới bảo ngày mai mẹ sẽ báovới cô hiệu trưởng. Bất ngờ là ngay lập tức cháu bé liền ngăn mẹ không được báo, cháu nói nếu báo cáo thì cháu sẽ bị cô giáo "đì".
Nghe câu chuyện của đứa bé 5 tuổi, thoạt tưởng có thể cười về sự “già đời” của con trẻ ngày nay khi mới 5 tuổi, chưa biết mặt chữ mà đã biết cái "đạo lý" phải biết im lặng trước sự dối trá để không bị “đì”, ngẫm ra thấy chua xót và đáng lo ngại quá. Tương lai của đất nước sẽ ra sao với những thế hệ trẻ được “dạy bảo” về sự dối trá ngay từ khi còn chưa được dạy chữ?
Kết quả trên cho thấy, sự dối trá cứ tăng dần lên theo tuổi tác. 80% sinh viên nói dối cha mẹ. Vậy tỉ lệ người trưởng thành nói dối sẽ tăng thêm bao nhiêu? Câu hỏi đáng làm mỗi chúng ta đều phải giật mình.
HOàNG HƯƠNG
Tin liên quan
Cùng chuyên mục
Đọc thêm

Thúc đẩy làn sóng khởi nghiệp trẻ về giáo dục

Giải pháp nào để xây dựng nền kinh tế tự lực, tự cường theo Nghị quyết 68?

Tái định nghĩa nguồn vốn cho hệ sinh thái khởi nghiệp

TP Hồ Chí Minh hợp tác quốc tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo

TP Hồ Chí Minh thăng hạng trên bảng xếp hạng khởi nghiệp toàn cầu

Trong 7 năm, Hà Nội có hơn 5.000 phụ nữ khởi nghiệp

Kinh tế tư nhân - “Vùng đất hứa” cho khát vọng khởi nghiệp

Quảng Nam chuẩn bị cho Tuần lễ Khởi nghiệp Sáng tạo TechFest 2025

10.000 người tham gia ngày hội kết nối giáo dục nghề nghiệp Hà Nội
