TTTĐ - Không ít bậc phụ huynh vì thương con, muốn thuận tiện, đã sẵn sàng giao xe máy cho con khi chưa đủ 18 tuổi, bất chấp quy định pháp luật và những nguy cơ rình rập. Họ cho rằng “con chạy giỏi rồi”, “đường từ nhà đến trường gần mà”, hay “ai cũng làm vậy cả”… Tuy nhiên, chỉ một cú va chạm, một giây mất lái, mọi điều tốt đẹp có thể tan vỡ. Pháp luật đã có quy định, chế tài rõ ràng nhưng điều đáng lo là sự chủ quan đang âm thầm nhân lên tai nạn trên từng con đường trẻ vẫn đi mỗi ngày.

Không bằng lái, chưa đủ tuổi, chưa nắm rõ luật nhưng ngày càng nhiều học sinh điều khiển xe máy đi học, đi chơi. Phía sau sự “thuận tiện” mà cha mẹ viện dẫn là những hiểm họa giao thông và cả những cái chết đau lòng mà không ai lường trước.

Nhân danh yêu thương, bỏ quên pháp luật

7 giờ sáng, trước cổng trường THPT Thăng Long tại quận Đống Đa, Hà Nội, dòng xe tấp nập đưa học sinh đến lớp. Tuy nhiên xen giữa những chiếc xe đạp điện và xe máy của phụ huynh, có không ít học sinh tự mình lái xe máy tới trường. Phóng viên đã ghi nhận hàng chục chiếc xe ga đời mới, phần lớn do học sinh trực tiếp điều khiển. Nhiều em không đội mũ bảo hiểm, có em chở bạn phía sau, chạy vội vào trường trước giờ vào học.

Khi được hỏi, một học sinh lớp 11 thản nhiên nói: “Nhà em cách trường 7km, đi bộ vừa mệt mà phải dậy sớm. Bố mẹ em đều phải đi làm sớm nên em được mua xe máy để đi đến trường từ năm lớp 10”.

Câu chuyện của học sinh trên chỉ là một trong rất nhiều trường hợp đi xe máy đến trường khi chưa đủ tuổi. Ở nhiều trường học tại Hà Nội như: THPT Nhân Chính (quận Thanh Xuân), THPT Cầu Giấy, THPT Trần Phú (quận Hoàn Kiếm), cảnh tượng tương tự diễn ra mỗi ngày. Học sinh chưa đủ 18 tuổi, chưa có giấy phép lái xe nhưng vẫn điều khiển xe máy như người trưởng thành.

Một bảo vệ trường THPT Nhân Chính tại quận Thanh Xuân chia sẻ: “Các cháu đi xe máy đến trường là chuyện thường. Có trường hợp cả hai vợ chồng phụ huynh đi làm xa, để con tự túc phương tiện. Chúng tôi có nhắc nhưng không thể kiểm soát hết".

Học sinh được bố mẹ cho đi xe máy đến trường, thậm chí các em còn không đội mũ bảo hiểm, dàn hàng ngang trên đường khi tham gia giao thông bất chấp pháp luật

Không chỉ đi học, học sinh còn dùng xe máy để đi chơi, tụ tập, đi học thêm vào buổi tối. Các tuyến phố quanh hồ Tây, phố đi bộ Trịnh Công Sơn, khu Mỹ Đình – nơi tập trung nhiều hàng quán, quán trà sữ thường xuyên xuất hiện học sinh điều khiển xe máy đi cùng nhóm bạn. Một số em còn dùng xe phân khối lớn, độ chế, không gắn biển số.

Anh Trần Minh Khánh, chủ một quán nước gần công viên Cầu Giấy, cho biết: “Mấy tối cuối tuần, học sinh tấp vào đông lắm. Nhìn mặt là biết chưa đủ tuổi, nhưng chạy xe tay ga phóng bạt mạng trước quán".

Phụ huynh còn lấy lý do quen thuộc “cho con tự lập”, “không có thời gian đưa đón”, “nhà xa trường”... Tuy nhiên thực chất, cha mẹ đang nhầm lẫn giữa việc dạy con tự lập với việc giao cho con quyền điều khiển phương tiện khi chưa đủ năng lực pháp lý và nhận thức.

Căn cứ khoản 1 và điểm a khoản 4 Điều 18 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định về xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe các hành vi vi phạm quy định về điều kiện của người điều khiển xe cơ giới như sau: Phạt cảnh cáo người từ đủ 14 tuổi - dưới 16 tuổi điều khiển xe mô tô, xe gắn máy; Phạt tiền từ 400.000 đồng - 600.000 đồng đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi điều khiển xe mô tô có dung tích xi lanh từ 50cm3 trở lên hoặc có công suất động cơ điện từ 04 kW trở lên.

Ngoài ra cá nhân giao xe cho con không đủ điều kiện (bao gồm chưa đủ tuổi) tuổi điều khiển có thể bị phạt đến 10 triệu đồng; tổ chức bị phạt đến 20 triệu đồng. Mức xử phạt được đánh giá là đủ sức răn đe trên giấy tờ nhưng trên thực tế, việc phát hiện và xử lý còn nhiều hạn chế.

Tuy vậy, việc xử phạt trên thực tế gần như rất khó. Xã hội im lặng, trường học lúng túng, cha mẹ dễ dãi, tất cả góp phần hợp thức hóa một hành vi nguy hiểm đang diễn ra hàng ngày.

Những lý do tưởng chừng nhỏ nhặt lại phản ánh sự dễ dãi trong nhận thức và thói quen xem nhẹ pháp luật

Cái giá không ai muốn phải trả

Trong những ngày nghỉ hè này, tại quận Long Biên, Hà Nội cứ khoảng hơn 20h, trên các tuyến phố Ngô Gia Tự hay những đường mới mở trong khu đô thị Việt Hưng đều có các nhóm thanh, thiếu niên tụ tập, đầu không đội mũ bảo hiểm, vê ga đua nhau chạy ầm ầm trên phố khiến người đi đường sợ hãi dạt vào ven đường đứng nhìn. Điều đáng nói là đã có nhiều vụ việc đau lòng đã xảy ra do thanh thiếu niên đua xe, đi xe máy khi chưa đủ tuối.

Trước đó, ngày 4/11/2024, Công an quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) triệu tập, tạm giữ 10 đối tượng liên quan đến nhóm thanh thiếu niên điều khiển xe máy phóng nhanh, tông tử vong cô gái 27 tuổi, tại ngã tư Trần Hưng Đạo - Bà Triệu.

Theo quan điểm của Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường - Văn phòng luật sư Chính Pháp, điều đáng trách trong vụ việc là các bậc phụ huynh đã không quản lý con cái dẫn đến một số trẻ chưa thành niên thực hiện hành vi vi phạm, gây mất an ninh trật tự an toàn xã hội, thiệt hại đến tính mạng của người khác.

Do đó, ngoài các đối tượng vi phạm phải chịu trách nhiệm hình sự thì các bậc phụ huynh sẽ phải liên đới chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật về người dưới 18 tuổi gây thiệt hại.

Theo thống kê của Phòng Cảnh sát giao thông (Công an thành phố Hà Nội), chỉ trong ngày 30/5, lực lượng Cảnh sát giao thông tuần tra kiểm soát, phát hiện lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính 562 trường hợp vi phạm Luật Giao thông đường bộ với số tiền 1.795.475.000 đồng, tạm giữ 161 phương tiện, tước 28 giấy phép lái xe, trừ điểm giấy phép lái xe 102 trường hợp. Trong 2 tháng đầu năm 2025, toàn thành phố xảy ra 184 vụ tai nạn giao thông, làm 109 người chết và 127 người bị thương. Cùng với tai nạn giao thông, trong 2 tháng đầu năm, lực lượng chức năng đã xử lý 27.683 trường hợp. Được biết, những con số này đã giảm so với 2 tháng liền kề trước đó.

Không chỉ học sinh, nhiều phụ huynh còn thoải mái cho sự vô tư, không chấp hành luật an toàn giao thông

Đại úy Nguyễn Tùng Anh, cán bộ Công an xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội cho biết: “Hành vi điều khiển xe máy khi chưa đủ tuổi sẽ nguy hiểm do không làm chủ được phương tiện (chân ngắn, chưa nhanh nhạy phản xạ, tốc độ nhanh...) gây nguy hiểm cho chính bản thân và những người tham gia giao thông. Còn phụ huynh khi giao xe con chưa đủ tuổi hoặc chưa đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông sẽ bị xử lý hành chính hay hình sự về hành vi giao phương tiện cho người chưa đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”.

Một khi tai nạn xảy ra, không chỉ con trẻ gánh hậu quả mà cha mẹ cũng phải chịu trách nhiệm cả về pháp lý lẫn tinh thần. Những lời dặn dò “con nhớ đi chậm”, “nhìn trước nhìn sau” là không đủ để thay thế một hệ thống pháp lý và đào tạo bài bản.

Thầy Nguyễn Đức An, giáo viên trường THPT Lê Văn Thiêm (quận Long Biên, Hà Nội) cho rằng: “Nhiều phụ huynh còn thoải mái để các em sử dụng xe máy của bố mẹ. Tuy nhiên ít người ý thức được những nguy hiểm khi giao chìa khóa cho con mỗi sáng, khi con mình tự ý điều khiển xe máy vượt quá khả năng kiểm soát của người chưa đủ tuổi”.

Theo thầy An, sự “tiện lợi” không thể là lý do để phá vỡ luật pháp và coi thường an toàn. Một chiếc chìa khóa nhỏ có thể mở ra cả cánh cửa của thảm họa. Trước khi giao chìa khóa xe máy cho con, hãy tự hỏi: Đó là món quà của tình thương, hay là bản án treo lơ lửng trên đầu con trẻ?