Giai đoạn 2021 - 2025 là một nhiệm kỳ đầy thử thách, chứng kiến những biến động chưa từng có trên toàn cầu, từ đại dịch COVID-19, xung đột vũ trang đến lạm phát leo thang và đứt gãy chuỗi cung ứng. Giữa bối cảnh đó, Chương trình số 02-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về "Đẩy mạnh đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế và hội nhập quốc tế, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh, phát triển kinh tế Thủ đô nhanh và bền vững giai đoạn 2021 - 2025" đã trở thành kim chỉ nam, giúp Thủ đô không chỉ vượt qua khủng hoảng mà còn xác lập những thành tựu nổi bật, tạo tiền đề vững chắc cho giai đoạn phát triển mới.

Báo cáo tổng kết Chương trình 02-CTr/TU đã khẳng định, kinh tế Thủ đô đã phục hồi tích cực, với tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân 4 năm (2021 - 2024) đạt 6,21%, cao hơn 1,1 lần mức tăng chung của cả nước (5,66%). Đây là con số ấn tượng, phản ánh nỗ lực phi thường của chính quyền và nhân dân Thủ đô.

Một trong những thành công lớn nhất là việc tái cơ cấu kinh tế theo hướng tăng trưởng bền vững. Dịch vụ giữ vai trò đầu tàu khi tỷ trọng ngành dịch vụ trong cơ cấu GRDP năm 2024 đã đạt 65,6%, vượt mục tiêu đề ra (65 - 65,5%), cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch (tăng 10,66% năm 2022) và khẳng định vai trò trụ cột của kinh tế Thủ đô.

Đối với công nghiệp ICT và chế tạo. Dù ngành công nghiệp chế biến, chế tạo còn gặp khó khăn, Thành phố vẫn tập trung phát triển các sản phẩm công nghiệp chủ lực. Giai đoạn 2021 - 2024, đã có 104 doanh nghiệp với 156 sản phẩm được công nhận là sản phẩm công nghiệp chủ lực, trong đó có 7 doanh nghiệp thuộc Top 500 đơn vị hàng đầu Việt Nam. Đặc biệt, việc tiếp nhận quản lý Khu Công nghệ cao Hòa Lạc theo Nghị quyết 119/NQ-CP của Chính phủ đã mở ra không gian phát triển mới cho ngành công nghệ thông tin (ICT), thu hút nhiều tập đoàn lớn như Viettel, VinGroup, FPT, VNPT với tổng vốn đăng ký lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.

Hà Nội được ghi nhận là địa phương tiên phong cả nước trong thực hiện chuyển đổi số và Đề án 06, tạo ra nhiều mô hình thành công để các tỉnh, thành khác tham khảo, học tập. Thành phố đã hoàn thành triển khai 25/25 dịch vụ công thiết yếu theo đúng lộ trình, đạt 100%. Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) đã được xây dựng và đưa vào vận hành tại 100% các cơ quan nhà nước. Chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh (DTI) của Hà Nội đã tăng 19 bậc (2020 - 2022), riêng năm 2022 tăng đột phá 16 bậc so với 2021.

Nhiều ứng dụng tiện ích đã đi vào đời sống, bao gồm: Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông lâm thủy sản thực phẩm (check.hanoi.gov.vn), ứng dụng "Công dân Thủ đô số" (iHaNoi), thanh toán không dùng tiền mặt tại chợ và trung tâm thương mại (đạt 96-100% các hộ kinh doanh tại một số chợ). Hà Nội liên tục đứng thứ 2 trong 7 năm liên tiếp về Chỉ số thương mại điện tử Việt Nam và thứ nhất về chỉ số Quản trị điện tử.

Hạ tầng kỹ thuật và xã hội là một trong những khâu đột phá của Thủ đô. Thành phố đã tập trung nguồn lực đầu tư, giải quyết các vấn đề cấp bách, tạo ra không gian phát triển mới. Công tác quy hoạch được đẩy nhanh tiến độ, với nhiều quy hoạch quan trọng được phê duyệt, tạo cơ sở pháp lý cho sự phát triển trong tương lai. Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 12/2024.

Hà Nội đã đạt được những bước tiến lớn trong việc hoàn thiện mạng lưới giao thông đô thị và liên vùng. Thủ đô đã đưa vào vận hành Đường sắt đô thị Hà Nội số 2A (Cát Linh - Hà Đông) và đoạn trên cao tuyến số 3 (Nhổn - Ga Hà Nội). Hoàn thành các công trình lớn như cầu Vĩnh Tuy giai đoạn 2, đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài, cầu vượt nút giao Chùa Bộc - Phạm Ngọc Thạch. Dự án liên vùng mang tầm chiến lược: Dự án Đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô đã được khởi công và đang được đẩy nhanh tiến độ, có vai trò thúc đẩy liên kết các tỉnh vùng Thủ đô.

Cùng với đó, nhân kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2025), hướng tới Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, một loạt công trình, dự án trọng điểm được thành phố Hà Nội khởi công. Điều này không chỉ thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Thủ đô trong việc khắc phục những khó khăn, bất cập hiện nay về hạ tầng, giao thông mà còn đánh dấu bước phát triển mới của Thủ đô. Có thể kể đến như Dự án đầu tư xây dựng hầm chui tại nút giao Cổ Linh, phường Long Biên, thành phố Hà Nội. Đây là một trong tám dự án đầu tư của thành phố được khởi công dịp này, đồng thời là công trình giao thông quan trọng của thành phố, có vai trò then chốt trong việc giải quyết ùn tắc giao thông tại vị trí nút giao cửa ngõ phía Đông của Thủ đô, đồng thời góp phần hoàn thiện hệ thống đường Vành đai 2 theo quy hoạch.

Hay ngày 5/10, UBND thành phố Hà Nội và Tập đoàn Sun Group phối hợp tổ chức lễ khởi công dự án Nhà hát Opera Hà Nội và Công viên văn hóa nghệ thuật chuyên đề tại khu vực hồ Đầm Trị, bán đảo Quảng An, phường Tây Hồ, thành phố Hà Nội.

Ngày 8/10, UBND thành phố Hà Nội tổ chức lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng cầu Thượng Cát và đường hai đầu cầu. Địa điểm thực dự án tại phường Thượng Cát và xã Thiên Lộc, thành phố Hà Nội. Thời gian thực hiện dự án trong giai đoạn từ năm 2024 đến năm 2027 với tổng mức đầu tư khoảng 7.302 tỷ đổng.

Ngày 9/10, UBND thành phố Hà Nội tổ chức Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng cầu Trần Hưng Đạo. Dự án đầu tư xây dựng cầu Trần Hưng Đạo được phê duyệt gồm 2 nhóm dự án thành phần (nhóm dự án giải phóng mặt bằng và nhóm dự án đầu tư xây dựng). Tổng mức đầu tư toàn bộ dự án là khoảng 15.967 tỷ đồng. Dự kiến dự án sẽ hoàn thành năm 2027. Dự án có điểm đầu từ ngã 5 Trần Hưng Đạo - Trần Thánh Tông - Lê Thánh Tông thuộc địa bàn phường Cửa Nam, Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội; Điểm cuối dự án đầu tư kết nối với phố Nguyễn Sơn, thuộc phường Long Biên và Bồ Đề, thành phố Hà Nội; chiều dài tuyến khoảng 4,18 km.

Việc phát huy giá trị văn hóa và con người Hà Nội, khơi dậy ý chí, niềm tự hào, khát vọng phát triển của Nhân dân Thủ đô được xác định là một nhiệm vụ trọng tâm. Sau những tác động nặng nề của dịch bệnh, ngành Du lịch Thủ đô đã hồi phục và tăng trưởng vượt bậc, khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch khu vực và thế giới. Số lượng khách du lịch tăng mạnh: Tổng lượng khách du lịch đến Hà Nội liên tục tăng, dự kiến năm 2025 đạt 31 triệu lượt khách (trong đó khách quốc tế là 7,5 triệu lượt), đạt kế hoạch đề ra.

Hà Nội vinh dự được Tổ chức giải thưởng Du lịch Thế giới (World Travel Awards) trao các giải thưởng uy tín như: "Điểm đến du lịch Thành phố hàng đầu thế giới" (2023); "Điểm đến du lịch thành phố hàng đầu Châu Á" (2022, 2024); "Thành phố ẩm thực hàng đầu thế giới năm 2024". Thủ đô cũng đã phát triển mô hình kinh tế đêm với các tour đêm thu hút khách như: "Đêm Thiêng Liêng" (Hỏa Lò), "Giải mã Hoàng thành Thăng Long", "Tinh hoa đạo học" (Văn Miếu - Quốc Tử Giám).

Thành phố tập trung bố trí nguồn lực ngân sách để thực hiện hơn 579 dự án tu bổ, tôn tạo di tích. Trong giai đoạn 2021 - 2025, có 5 di tích được trình nâng cấp xếp hạng Quốc gia đặc biệt.

Thể thao Thủ đô đóng góp tới 1/3 số huy chương toàn đoàn, giúp thể thao Việt Nam vững vàng ngôi đầu tại hai kỳ SEA Games liên tiếp (31 và 32).

Đối với ngành Giáo dục, Hà Nội tiếp tục giữ vững là lá cờ đầu toàn quốc về quy mô, chất lượng giáo dục mũi nhọn, số học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi quốc gia và quốc tế. Giáo dục nghề nghiệp và lao động: Tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 70,25% đầu nhiệm kỳ lên 74,25% năm 2024. Tỷ lệ thất nghiệp thành thị giảm còn 2,54% vào cuối năm 2024. "Chỉ số đào tạo lao động" (thành phần PCI) luôn đứng top đầu toàn quốc.

Năm 2025 là năm cuối cùng thực hiện Chương trình 02, đồng thời là năm tăng tốc để hoàn thành mục tiêu, chuẩn bị nền tảng cho Kỷ nguyên phát triển mới. Thủ đô đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP năm 2025 đạt 8,0% , thu hút vốn đầu tư xã hội 622,7 nghìn tỷ đồng, và đạt 7,5 triệu lượt khách quốc tế. Định hướng cho giai đoạn 2026 - 2030, hướng tới Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII, là một Kỷ nguyên vươn mình với tầm nhìn phát triển Thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", đặt mục tiêu tăng trưởng 2 con số.

Thủ đô Hà Nội cũng đặt ra ba khâu đột phá chiến lược để định hướng phát triển trong thời gian tới.

Đột phá về thể chế và mô hình quản trị: Tập trung hoàn thiện đồng bộ thể chế theo Luật Thủ đô năm 2024, kịp thời tháo gỡ mọi "điểm nghẽn" để huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực.

Đột phá về nguồn nhân lực chất lượng cao và KHCN: Xây dựng cơ chế đặc thù, vượt trội để thu hút nhân tài, chuyên gia. Biến Hà Nội thành trung tâm nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu Việt Nam với nòng cốt là Khu Công nghệ cao Hòa Lạc và Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia.

Đột phá về hạ tầng hiện đại và kết nối: Ưu tiên phát triển hạ tầng giao thông, năng lượng và chuyển đổi số. Tập trung xây dựng các tuyến đường cao tốc, đường vành đai, hoàn thành hệ thống cầu qua sông Hồng, và đặc biệt là hệ thống đường sắt đô thị. Phát triển mô hình đô thị theo định hướng giao thông (TOD) và khai thác không gian ngầm.

Thành phố cũng xác định các nhiệm vụ trọng tâm mới, bao gồm: thúc đẩy các mô hình tăng trưởng mới như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế đêm, kinh tế chia sẻ; mở rộng không gian phát triển, hình thành Thành phố phía Tây và Thành phố phía Bắc sông Hồng theo quy hoạch mới được phê duyệt.

Chương trình 02-CTr/TU đã đặt nền móng vững chắc. Với khát vọng và quyết tâm, Thủ đô Hà Nội đang sẵn sàng bước vào giai đoạn mới, hướng tới một tương lai Văn hiến - Văn minh - Hiện đại và vươn mình, khẳng định vị thế trong khu vực và trên thế giới.

Thực hiện: Phạm Mạnh