Sau 2 năm triển khai mô hình “Kiểm soát an toàn thực phẩm tại bếp ăn tập thể trường tiểu học thuộc 5 quận, 5 huyện trên địa bàn TP Hà Nội” được sự quan tâm của các cấp, ngành đã phối hợp chặt chẽ triển khai một cách đồng bộ các hoạt động của mô hình từ TP tới quận, huyện và phường, xã. Công tác triển khai mô hình đã nhận được sự đồng thuận của các cấp, ngành và nhà trường, cơ sở kinh doanh thực phẩm và đặc biệt được sự hưởng ứng tích cực của phụ huynh học sinh.

Báo cáo kết quả sau 2 năm triển khai mô hình, Trưởng phòng Chuyên môn nghiệp vụ, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội Lê Thị Hằng cho biết: “Qua triển khai mô hình “Kiểm soát an toàn thực phẩm (ATTP) bếp ăn tập thể trường tiểu học tại 5 quận, 5 huyện trên địa bàn Hà Nội”, 214 trường (tại các quận huyện Đống Đa, Hoàn Kiếm, Nam Từ Liêm, Thanh Xuân, Long Biên, Ba Vì, Đông Anh, Đan Phượng, Phúc Thọ, Quốc Oai) có bếp ăn tập thể tham gia. Trong đó, tự nấu có 17 trường (7,9%); thuê nhà thầu nấu ăn tại trường tại 134 trường (62,6%); mua suất ăn sẵn có 63 trường (29,4%).

Bà Lê Thị Hằng - Trưởng phòng Chuyên môn Nghiệp vụ Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội báo cáo và tham luận về thực trạng công tác truy xuất nguồn gốc thực phẩm, bảo đảm an toàn thực phẩm bếp ăn tập thể tại trường học

Trong 214 trường có 237.470 học sinh, trong đó ăn bán trú 169.377 học sinh (tỷ lệ 71,3% học sinh ăn bán trú); có 2.150 người tham gia chế biến. Tổng số đơn vị cung cấp nguyên liệu chế biến thực phẩm: 305 cơ sở (tại TP có 256 cơ sở (83,9%), ngoài TP có 49 cơ sở ( 16,1%), tập trung vào nhóm rau, thủy, hải sản, một số mặt hàng thịt…

Kết quả triển khai ban đầu đạt được kết quả: Kiến thức, thực hành của người lãnh đạo quản lý về ATTP đạt tỷ lệ 93,4%; người tham gia chế biến thực phẩm tỷ lệ đạt 94,5%; điều kiện cơ sở tại bếp ăn tập thể đạt 84,7%.

Trong 2 năm 2022 - 2023, TP đã tổ chức 3 đợt giám sát kiểm tra truy xuất nguồn gốc thực phẩm tại 31 bếp ăn tập thể trường tiểu học và 24 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm cung cấp nguyên liệu cho bếp ăn tập thể trường tiểu học tại 5 quận 5 huyện triển khai mô hình. Trong đó 20 cơ sở cung cấp rau củ quả; 1 cơ sở giò chả; 1 cơ sở sản xuất bánh ngọt; 2 cơ sở sản xuất thịt gia súc, gia cầm.

Về thủ tục pháp lý, có 27/31 bếp ăn tập thể ghi chép sổ kiểm thực 3 bước đúng theo quy định (tỷ lệ đạt 87,1%); còn 12,9% (04/31) ghi chép chưa đầy đủ theo quy định (chưa rõ ràng về nơi cung cấp nguyên liệu thực phẩm).

Về điều kiện thực tế, có 28/31 cơ sở đạt (tỷ lệ 90,3%); còn 3/31 cơ sở (9,7%) bếp ăn tập thể tồn tại về cơ sở vật chất như khu vực kho sắp xếp lộn xộn, cơ sở vật chất xuống cấp, chế độ vệ sinh chưa đảm bảo, thùng rác chưa có nắp đậy, còn côn trùng trong khu vực chế biến, chưa bố trí phòng riêng để giao nhận suất ăn.

Trong quá trình kiểm tra, giám sát và truy xuất nguồn gốc thực phẩm tại các bếp ăn tập thể trường tiểu học và các cơ sở sản xuất, chế biến kinh doanh thực phẩm đã tiến hành lấy 220 mẫu, đánh giá nguy cơ ô nhiễm thực phẩm. Kết quả có 16 mẫu nhiễm vi khuẩn.

Qua 2 năm, các đoàn kiểm tra đã kiểm tra truy xuất nguồn gốc 24 cơ sở sản xuất chế biến, kinh doanh thực phẩm cung cấp nguyên liệu cho bếp ăn tập thể.

Tại tuyến quận, huyện, ngành đã tổ chức đoàn kiểm tra, giám sát đánh giá điều kiện ATTP tại các bếp ăn tập thể trường học vào đầu năm học. 214/214 cơ sở (tỷ lệ 100%) được kiểm tra; trong đó, 202 cơ sở đạt điều kiện ATTP theo quy định, chiếm tỷ lệ 94,4% (tăng 9,4% so với kế hoạch). Qua đó, các đoàn kiểm tra, giám sát đã xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATTP hơn 241 triệu đồng/12 cơ sở, nhắc nhở tại chỗ 198 cơ sở.

Trong 2 năm triển khai mô hình ghi nhận 1 vụ ngộ độc thực phẩm, với 72 học sinh mắc, không có tử vong, nguyên nhân do vi sinh. Trong đó, 214 trường có ghi chép sổ theo dõi ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền qua thực phẩm, đã xây dựng được phương án xử lý, phân công nhiệm vụ cụ thể, phương án khắc phục sự cố khi xảy ra ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền qua thực phẩm.

Ông Đặng Thanh Phong, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội cho biết, mô hình kiểm soát an toàn thực phẩm bếp ăn tập thể trường tiểu học thuộc 5 quận, 5 huyện đã góp phần tích cực trong việc đẩy mạnh công tác quản lý ATTP tại các bếp ăn tập thể trường học.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương (bên trái) và ông Đặng Thanh Phong - Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội kiểm tra cơ sở chế biến thực phẩm tại trường Mầm non Phương Tú (huyện Ứng Hòa, Hà Nội)

Đa số các trường đã chấp hành đầy đủ các quy định về bảo đảm ATTP, ký hợp đồng với các đơn vị cung cấp suất ăn có đủ hồ sơ năng lực, nghiêm túc công khai bản cam kết đảm bảo ATTP/Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP và danh sách nguồn gốc thực phẩm tại bảng tin nhà trường.

Các đơn vị chủ động kiểm soát nguồn gốc thực phẩm sử dụng trong các bếp ăn tập thể và công khai các đơn vị cung cấp nguyên liệu chế biến thực phẩm, chủ động xây dựng phương án phòng chống ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm kết hợp với công tác phòng chống dịch bệnh; 100% các trường thành lập tổ tự giám sát ATTP thường xuyên kiểm soát cả quá trình chế biến thực phẩm.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương nhấn mạnh, đây là một nội dung quan trọng về công tác đảm bảo an ninh ATTP của Trung ương. Việc đảm bảo ATTP trong trường học liên quan đến bữa ăn học đường, phát triển thể chất, sức khoẻ tinh thần cho thế hệ mầm non tương lại của đất nước.

Thực tế, quá trình kiểm tra các trường học của các quận, huyện vẫn còn nhiều vấn đề còn tồn tại. Do đó, khi nhân rộng mô hình cần chú ý làm rõ một số nội dung: Các cơ quan quản lý cần phối hợp "rõ người rõ việc", kế hoạch liên ngành phối hợp; xây dựng mang tính nguyên tắc một cách thống nhất về mặt chuyên môn tạo thuận tiện khi nhân rộng các mô hình.

Các đơn vị hướng dẫn cụ thể các trung tâm y tế, Phòng Y tế các quận, huyện, đặc biệt là trong công tác truy xuất nguồn gốc một cách triệt để. Đảm bảo điều kiện vật chất trang thiết bị, tăng cường phòng chống các sự cố về ATTP, xây dựng quy trình xử lý sự cố ATTP...

Các cấp chính quyền, trong đó có Phòng Y tế, Phòng Giáo dục và Đào tạo, các trường học có sự phối hợp chặt chẽ để các mô hình sẽ tiếp tục được nhân rộng trong năm 2024.

Năm 2024, Hà Nội sẽ nhân rộng mô hình này đối với các quận, huyện khác. Thành phố sẽ rà soát, chỉnh sửa các tiêu chí về ATTP tại mô hình bếp ăn tập thể trường học cho phù hợp với quy định thực tế; giám sát công tác triển khai tại quận, huyện và xã, phường, tại các trường triển khai mô hình định kỳ hoặc đột xuất; nâng cao vai trò công tác phối hợp giữa Y tế và Giáo dục tại quận, huyện.

Đặc biệt, Hà Nội tiếp tục tổ chức đoàn giám sát kiểm tra truy xuất nguồn gốc thực phẩm tại bếp ăn tập thể trường tiểu học và các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm cung cấp nguồn gốc nguyên liệu cung cấp các suất ăn cho các nhà trường.

Ghi nhận những chuyển biến rõ rệt trong công tác đảm bảo an toàn thực phẩm bếp ăn tập thể trường học, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) Nguyễn Hùng Long đánh giá cao công tác đảm bảo ATTP của Hà Nội theo trọng tâm, trọng điểm hàng năm để từ đó nhân rộng ra toàn TP. Các hoạt động đã đạt được những kết quả rõ rệt. Trong khi cả nước, số vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra liên tục, tăng gấp đôi năm trước, Hà Nội không để xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm tại trường học đặc biệt nghiêm trọng trong năm qua.