eMag azine
03/08/2022 21:00
Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

03/08/2022 21:00

LTS: Tiếp nối những giá trị mà những thế hệ nhà báo cha anh đi trước dày công tạo dựng, các thế hệ trẻ cầm bút hôm nay của Thủ đô càng phải nâng cao quyết tâm xây dựng một môi trường văn hóa báo chí trong sạch để phát triển vững mạnh. Sức trẻ và luồng gió mát ấy sẽ là nguồn động lực tăng thêm sức sống cho nền báo chí cách mạng Việt Nam; Nuôi giữ niềm tin của bạn đọc hiện tại và tương lai. Điều này chẳng những khẳng định tâm thế, vị thế của nhà báo trẻ trong thời đại 4.0 mà còn góp phần đi đầu, nêu gương, tạo làn sóng chuyển biến mạnh mẽ trong làng báo chí Hà Nội và cả nước.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

LTS: Tiếp nối những giá trị mà những thế hệ nhà báo cha anh đi trước dày công tạo dựng, các thế hệ trẻ cầm bút hôm nay của Thủ đô càng phải nâng cao quyết tâm xây dựng một môi trường văn hóa báo chí trong sạch để phát triển vững mạnh. Sức trẻ và luồng gió mát ấy sẽ là nguồn động lực tăng thêm sức sống cho nền báo chí cách mạng Việt Nam; Nuôi giữ niềm tin của bạn đọc hiện tại và tương lai. Điều này chẳng những khẳng định tâm thế, vị thế của nhà báo trẻ trong thời đại 4.0 mà còn góp phần đi đầu, nêu gương, tạo làn sóng chuyển biến mạnh mẽ trong làng báo chí Hà Nội và cả nước.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Được sự ủng hộ, chắp cánh của công nghệ thông tin, nhà báo trẻ đang có đầy đủ mọi điều kiện cần và đủ để tác nghiệp trong môi trường số. Dù không phải đứng trước bom rơi đạn nổ nơi chiến trường như cha anh đi trước nhưng họ cũng phải đối mặt với những “cuộc chiến” cam go không kém, với những “kẻ thù” mang muôn vàn khuôn mặt khác nhau, đe dọa không chỉ tính mạng mà còn danh dự nghề nghiệp. Đứng trước những cám dỗ, cạm bẫy đôi khi chỉ là những lằn ranh mỏng manh hơn trang giấy, điều gì giữ họ lại với bàn phím lâu dài? Có chăng, chỉ là lương tâm, là trách nhiệm của những người lựa chọn và mang trên vai sứ mệnh thông tin, giám sát và phản biện xã hội, lan tỏa và góp phần làm xã hội đẹp hơn bằng tác phẩm của mình.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin
Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Những nhà báo chiến trường trước kia tay súng tay bút, chỉ cần kê tờ giấy lên hòn gạch cũng có thể hoàn thành tác phẩm. Còn thế hệ nhà báo trẻ hiện nay thế nào?

Có thể đó là hình ảnh rất ngầu với máy ảnh ống kính “khủng”, quần áo nhiều túi, đeo lủng lẳng các trang thiết bị, phương tiện tác nghiệp hiện đại, vai khoác ba lô… Cũng có khi họ chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh để tác nghiệp nhưng những bản tin nóng hổi tại hiện trường, loạt bài báo mang hơi thở của cuộc sống ra đời từ đó.

Lợi thế hơn hẳn các thế hệ đi trước bởi được trang bị công nghệ “đến tận răng”, hơn nữa, những nhà báo trẻ cũng có môi trường làm việc thuận lợi khi báo chí truyền thông đa phương tiện nở rộ. Bạn đọc cũng luôn đón đợi những thông tin nóng hổi đòi hỏi nhà báo trẻ phải vận động liên tục, tìm tòi không ngừng để cung cấp những “món ăn tinh thần” mới lạ từng phút, từng giờ.

Tuy vậy, nhà báo trẻ cũng phải đối mặt với rất nhiều nguy cơ, thách thức mà đôi khi họ không thể kiểm soát được chính bản thân mình.

Trước hết, cuộc cạnh tranh thông tin khốc liệt với chính các trang báo, mạng xã hội đang khiến nhiều nhà báo lao theo thông tin giật gân, nóng bỏng, câu khách bằng mọi cách. Đó là “cướp - giết - hiếp”, là “tình - tiền - tù - tội”, là giật chồng, là cặp bồ, là sao nọ hở chỗ này, ngôi sao kia ăn gì, ngủ đâu, đẻ con với ai… Thông tin “hot hit” chưa hẳn đã là hay; Có nhiều người đọc chưa hẳn đã bài báo xuất sắc. Vì cuộc chiến “câu view”, vì đường đua trụ hạng, thăng hạng, chiều theo thị hiếu mà nhiều khi họ quên mất mục đích cốt lõi của báo chí là gì?

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Một thời độc giả “kêu trời” khi mở trang báo ra là nhan nhản những thông tin vô thưởng vô phạt của các ngôi sao, sự rợn người từ các vụ án. Tính định hướng ở đâu khi những người nổi tiếng, thần tượng của giới trẻ lại không làm được việc gì có ích ngoài hở hang, giật chồng, ăn chơi du thuyền, sinh con không công khai “đối tác”?

Tính nhân văn ở đâu khi cứ một vụ án xảy ra thì bao người trong cuộc bị khai thác hết thông tin cá nhân, phơi bày lên mặt báo để công chúng trong nước lẫn nước ngoài đều tường tận. Nhiều năm sau, độc giả còn tìm lại được.

Rồi thi thoảng lại có những thông tin “nhà báo viết về nhà báo” khi nhóm “phóng viên” nọ bị bắt lúc đang nhận tiền từ doanh nghiệp, bị điều tra vì cưỡng đoạt tài sản… làm đau lòng, xấu hổ những người cùng nghề nghiệp; Hay “quá mù ra mưa”, vì sự mới lạ mỗi ngày cần phải cung cấp cho khán giả mà có những nhà báo “tạo nên hiện trường giả”, dựng lên những câu chuyện lâm li bi đát để lấy nước mắt người xem… đã từng diễn ra trong thời gian qua.

Đau lòng hơn, đa phần đây đều là những nhà báo có tuổi đời, tuổi nghề còn khá trẻ. Điều đó đặt ra câu hỏi, liệu có phải một bộ phận nhà báo trẻ đã, đang ảo tưởng về sức mạnh của bản thân, của nghề nghiệp mà mình đang theo đuổi?

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Nghề nghiệp nào cũng có vinh quang và những cay đắng, những góc khuất khó nói lên được bằng lời. Những vụ việc nổi cộm tuy chỉ là con sâu làm rầu nồi canh nhưng nồi canh có sâu tức là nồi canh ấy không nguyên chất. Việc Bộ Thông tin và Truyền thông chấn chỉnh hoạt động báo chí thời gian qua là việc làm quyết liệt và kịp thời để lấy lại niềm tin trong Nhân dân về nghề báo; Làm trong sạch đội ngũ làm báo, nâng cao quản lý của Nhà nước về hoạt động báo chí; Đồng thời trả lại sự linh thiêng cho thánh đường chữ nghĩa.

Bên cạnh đó, đúng vào dịp kỷ niệm 97 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam năm nay, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam và Báo Nhân Dân đã phát động phong trào thi đua “Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí”. Trọng tâm là xây dựng, triển khai thực hiện tiêu chí về cơ quan báo chí văn hóa và nhà báo văn hóa.

Như vậy, các hoạt động này một lần nữa sẽ thức tỉnh các nhà báo, đặc biệt là nhà báo trẻ cần phải tự đặt ra câu hỏi: Mình là ai và cần tiếp tục làm nghề như thế nào? Câu hỏi này đi thẳng vào bản thể, xoáy sâu vào nội tâm mỗi người viết. Rõ ràng, người viết vì độc giả, cung cấp thông tin cho độc giả song vượt trên tất cả điều đó là gì? Là phụng sự xã hội, là viết bất cứ điều gì cũng nhằm hướng dư luận tới việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Chính vì mục đích cuối cùng, tối thượng đó, ngoài các quy tắc ứng xử, điều luật… thì đạo đức, lương tâm và trách nhiệm của người làm báo là điều mà mỗi người cần phải trân quý, gìn giữ.

Trả lời câu hỏi mình là ai và cần tiếp tục làm nghề như thế nào chính là sự khẳng định vấn đề xây dựng văn hóa báo chí như thế nào để tồn tại và phát triển. Nếu nhà báo không có văn hóa, đạo đức nghề nghiệp làm đường ray để toa tàu tiến về phía trước thì sớm muộn cũng bị trật bánh, lệch đường, tai nạn nghề nghiệp mà thôi.

Làm nghề bằng tâm thế của một nhà báo có văn hóa không những góp phần phản biện và xây dựng xã hội, định hướng dư luận theo những điều tốt đẹp mà còn làm cho xã hội ngày càng phát triển hơn. Cũng theo nghĩa đó, bản lĩnh nghề nghiệp của nhà báo trẻ ngày càng được rèn luyện nhiều hơn, tránh khỏi những cám dỗ “câu view”, tiền tài vật chất hay lợi ích cá nhân. Bằng cách đó, chúng ta đã lấy cái đẹp dẹp cái xấu, loại bỏ những “con sâu” ra khỏi hàng ngũ của mình.

Thủ đô Hà Nội là trung tâm chính trị, văn hóa của cả nước. Nơi đây cũng tập trung nhiều cơ quan báo chí lớn với lợi thế về thông tin, công nghệ, địa bàn. Ở đó, các nhà báo trẻ sẽ có nhiều cơ hội làm nghề và phát triển nhưng cũng đương đầu với không ít khó khăn, thách thức. Trong công cuộc chấn chỉnh, xây dựng môi trường báo chí văn hóa, nhà báo văn hóa, những người trẻ cầm bút cần phải được quan tâm đặc biệt.

Bên cạnh đó, mỗi nhà báo trẻ cũng cần ý thức hơn nữa về vai trò, vị thế để dưỡng “tâm trong”, rèn “bút sắc”. Biết mình là ai, phụng sự điều gì thì các nhà báo trẻ mới tự tin sử dụng từng con chữ với cái tâm sáng phục vụ bạn đọc.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin
Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Những nhà báo trẻ Thủ đô đang trong độ tuổi thanh niên đã và đang trau dồi kiến thức, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp để trở thành những nhà báo văn hóa, chuyên nghiệp nhất. Họ chính là lực lượng đưa văn hóa báo chí lan tỏa trong làng báo và cuộc sống, theo như lời Bác Hồ dạy: “Đối với mọi công tác, thanh niên Thủ đô phải làm gương mẫu cho thanh niên cả nước”.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Theo thạc sĩ, nhà báo Mai Bích Châm, công tác tại báo Dân trí, phong trào thi đua “Xây dựng môi trường văn hóa trong cơ quan báo chí” do Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam và Báo Nhân Dân vừa phát động là điều kiện vô cùng cần thiết để góp phần nâng cao văn hóa, đạo đức người làm báo hiện nay.

Bản thân Mai Bích Châm là một nhà báo trẻ hết mình với công việc. Cô luôn hướng tới làm nghề chuyên nghiệp, nêu cao tính văn hóa, đạo đức. Sau khi tốt nghiệp Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cô còn học lên bậc cao hơn, không ngừng trau dồi kiến thức, kỹ năng nghề báo. Mai Bích Châm gắn bó với mảng giáo dục và giới trẻ suốt thời gian dài. Làm báo luôn tuân thủ pháp luật và quy định đạo đức nghề nghiệp, Mai Châm hạnh phúc với công việc của mình.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Trong thời đại 4.0, công nghệ rất quan trọng nhưng không phải là linh hồn của các tác phẩm báo chí, mà tâm thế, trách nhiệm, đạo đức nhà báo mới là quan trọng nhất, bởi nền tảng công nghệ chỉ là phương tiện để truyền tải nội dung tới công chúng.

Thực tế làm nghề của nhà báo Mai Bích Châm đã thể hiện rõ văn hóa của chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hóa. Đó là những chuyến công tác, đi cơ sở không quản ngại khó khăn, luôn đưa tin, bài một cách nhanh nhất có thể. Cô gần gũi với Nhân dân, bạn đọc, phản ánh khách quan, trung thực những điều mắt thấy, tai nghe trong cuộc sống lên tác phẩm của mình.

Theo dõi mảng giáo dục, giới trẻ, mỗi mùa thi đến, dù những ngày nắng như đổ lửa hay mưa bất chợt, nữ nhà báo trẻ lúc nào cũng nhanh chóng chụp ảnh, phỏng vấn, rồi thoăn thoắt viết bài gửi về tòa soạn. Sức trẻ, sự nhiệt huyết của Mai Châm vẫn hừng hực như những ngày mới vào nghề. Suốt chục mùa thi, cô luôn chờ đợi như bản thân mình là thí sinh vượt vũ môn. Nhiều lúc, bỏ qua vai trò là phóng viên, Mai Châm còn trở thành một tình nguyện viên, tư vấn, giúp đỡ thí sinh và người nhà.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Chạy khắp các trường thi những ngày nắng đỉnh điểm, dù mồ hôi nhễ nhại từ sáng sớm nhưng cô vẫn kiên nhẫn, chăm chỉ “bám” địa bàn để khai thác tin, bài ở nhiều góc độ, đa dạng một cách kỹ càng. Hình ảnh nữ phóng viên năng động đầy năng lượng với chiếc ba lô mang theo máy ảnh, máy tính và những dụng cụ tác nghiệp, di chuyển thoăn thoắt để lại ấn tượng sâu sắc trong mắt công chúng.

Xinh đẹp, duyên dáng, nữ nhà báo Dân trí còn đăng quang ngôi vị Á khôi 2 Hoa khôi báo chí Press Green Beauty. Từ đó, ngoài cống hiến với những sản phẩm trên mặt báo, cô còn tham dự các sự kiện dành cho giới trẻ như dẫn chương trình, làm giám khảo cuộc thi nhan sắc… Những việc làm của Mai Châm đã và đang thể hiện trí tuệ, bản lĩnh, sự năng động của nhà báo trẻ trước thách thức nghề nghiệp cũng như thời cuộc.

Thạc sĩ, nhà báo Mai Bích Châm cho rằng, bất cứ phóng viên nào cũng phải biết thâm nhập cuộc sống để phát hiện những con người điển hình, văn hóa tiêu biểu, có khát vọng ở tất cả các lĩnh vực… từ đó phản ánh thành tác phẩm báo chí hấp dẫn, có sức thuyết phục người đọc. Muốn vậy, bản thân của mỗi nhà báo phải là người có văn hóa và tạo văn hóa; Mới có thể nhìn ra sự thật và tạo nên những sản phẩm báo chí có tầm.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Năm 2014, Hoàng Thị Ngọc Trang bắt đầu làm báo. Hiện, cô công tác tại báo Giáo dục và Thời đại. Ban đầu, cô theo dõi mảng giới trẻ - văn hóa và luân chuyển qua nhiều phòng, ban của tòa soạn. Hiện giờ, Ngọc Trang đang theo dõi lĩnh vực kinh tế - xã hội và Quốc hội.

Với 8 năm kinh nghiệm trong nghề báo, thạc sĩ, nhà báo Ngọc Trang nằm lòng những nguyên tắc, quy định dành cho người làm báo. Theo Ngọc Trang, nhà báo có vinh dự lớn lao là người dẫn dắt, định hướng dư luận. Vì vậy, bản thân họ, nhất là những người trẻ phải có khát vọng đẹp, mong muốn thúc đẩy xã hội phát triển mới hội đủ điều kiện để trở thành một nhà báo xứng tầm, bút sắc, tâm trong, hoài bão lớn.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Sự tương tác có văn hóa giữa nhà báo với đối tác, công chúng thể hiện rõ nét đạo đức của người làm báo. Bản thân Ngọc Trang liên tục trau dồi kỹ năng nghiệp vụ. Đó là kiến thức, tri thức trong từng hoạt động cụ thể và thường xuyên sử dụng một cách nhuần nhuyễn, thuần thục trở thành kỹ năng chuyên nghiệp.

Thạc sĩ, nhà báo Hoàng Thị Ngọc Trang cho rằng, kỹ năng đầu tiên mà phóng viên, biên tập viên trẻ cần học là vốn từ ngữ phong phú, từ đó mới có thể hành văn, diễn đạt thuyết phục vấn đề mình viết. Là người làm báo tại Hà Nội, cũng như tương tác với nhiều đồng nghiệp là nhà báo trẻ Thủ đô, cô cho rằng: “Tinh thần sẵn sàng cống hiến, hy sinh của những người làm báo Thủ đô luôn được phát huy. Điều đó tôi thấy rõ ở những người bạn đồng nghiệp của mình. Họ rất có trách nhiệm, yêu nghề và làm nghề một cách tử tế. Các cơ quan báo chí thành phố trở thành những cây cầu nối giữa chính quyền và người dân, tạo nên sự đồng thuận của Nhân dân trong thực hiện hiệu quả chủ trương, quyết sách của Trung ương và thành phố”.

Trong thời đại 4.0, truyền thông xã hội lên ngôi, các nhà báo, nhất là đội ngũ nhà báo trẻ vẫn giữ vững được vai trò, vị trí của mình trước mạng xã hội bằng sự tin cậy, thuyết phục của bài báo và chính đạo đức, văn hóa của người làm báo. Với nhà báo Ngọc Trang, quá trình sáng tạo một tác phẩm báo chí chính là quá trình sáng tạo một sản phẩm văn hóa. Cô luôn trách nhiệm cao với tác phẩm báo chí của mình. Tại cơ quan, đơn vị, Ngọc Trang luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ, đoàn kết, gắn bó với đồng nghiệp. Với những người bạn làm báo, nữ nhà báo trẻ hòa đồng, chân tình giúp đỡ, sẻ chia. Với người dân, bạn đọc, nhà báo Ngọc Trang gần gũi, thân thiện, sẵn sàng giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, yếu thế trong xã hội.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Năng lực nghề nghiệp của cô, một phần được đánh giá qua các tác phẩm báo chí đạt giải thưởng trong nhiều giải báo chí của các cấp bộ, ngành Trung ương và thành phố Hà Nội tổ chức. Văn hóa báo chí của nữ nhà báo được người dân, bạn đọc và chính những đồng nghiệp đánh giá cao.

Tài năng, kiến thức văn hóa và đạo đức của nhà báo Ngọc Trang trong quá trình sáng tạo, tạo nên tính biểu tượng và truyền cảm cho tác phẩm báo chí của cô. Nhà báo Hoàng Thị Ngọc Trang cho rằng, phong trào “Xây dựng môi trường văn hóa trong cơ quan báo chí” được phát động sẽ có thể nhân lên những điểm sáng trong báo chí, để mỗi cơ quan báo đều là những điểm sáng về văn hóa, mỗi nhà báo là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa; Từ đó, tạo thêm sức mạnh để nhà báo trẻ vượt qua những cám dỗ, tiêu cực trong xã hội và thực tế tác nghiệp mỗi ngày.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin
Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

Để các phóng viên, nhà báo yên tâm công tác, thỏa sức sáng tạo những tác phẩm báo chí ghi dấu ấn với công chúng, bạn đọc thì trước tiên cần phải xây dựng một môi trường làm việc văn minh, chuyên nghiệp, hiện đại, thân thiện. Như vậy, mỗi nhà báo, phóng viên mới cảm nhận được cơ quan như “ngôi nhà” thứ hai của mình và tận tâm công hiến, gắn bó với nghề. Đó là chia sẻ của ông Kiều Thanh Hùng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo thành phố Hà Nội với phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô xung quanh chuyên đề xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí.

PV: Thưa ông, trong bối cảnh toàn cầu hóa, không ngừng hội nhập và phát triển như hiện nay, để trở thành một nhà báo tâm huyết, yêu nghề, được công chúng, độc giả biết đến và yêu quý thì ngoài tài năng và sự dấn thân thôi là chưa đủ. Theo ông, nhà báo trẻ hiện nay, nhất là những nhà báo trẻ đang công tác trong các cơ quan báo chí của Hà Nội cần phải có những tố chất gì để có thể ghi “dấu ấn” với nghề, công chúng bạn đọc?

Ông Kiều Thanh Hùng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo TP Hà Nội: Trước hết phải hiểu rằng, mỗi bài báo là một sản phẩm tập thể nhưng mang dấu ấn riêng của mỗi cá nhân phóng viên. Tác phẩm báo chí là thành quả lao động, sự dấn thân, tận tâm cống hiến của mỗi nhà báo để lan tỏa hiệu ứng xã hội, góp phần định hướng dư luận, tạo lên sức mạnh lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Hiện nay, vấn đề nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí không chỉ là yêu cầu, nhiệm vụ thường xuyên mà còn là đòi hỏi cấp bách được các cơ quan báo chí đặc biệt chú trọng. Bởi đó không chỉ là lương tâm, trách nhiệm, mà còn là sự khẳng định vị thế, uy tín và sự tồn tại của mỗi cơ quan báo chí. Chính giá trị của các tác phẩm báo chí chất lượng sẽ chỉ rõ khả năng nghề nghiệp, tôn vinh sức sáng tạo của mỗi nhà báo và sự hoạt động hiệu quả của các cơ quan báo chí; Nhất là khi chúng ta đang quyết liệt triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 (khóa XII).

Hơn ai hết, những người làm báo đều biết, thách thức lớn nhất của báo chí trong giai đoạn hiện nay là làm thế nào để tác phẩm báo chí vừa đảm bảo được định hướng chính trị đúng đắn, đáp ứng yêu cầu thông tin đa dạng của công chúng, vừa thu hút được đông đảo bạn đọc và có sức lan tỏa, tác động vào tâm tư tình cảm, lay động lòng người.

Một tác phẩm báo chí chất lượng cao phải đảm bảo tính mới về nội dung và sáng tạo trong hình thức thể hiện. Muốn nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí, trước hết cần nâng cao “chất lượng” các nhà báo. Điều này phụ thuộc vào hai yếu tố: Tự thân nhà báo phải rèn luyện bản lĩnh chính trị, tích lũy kiến thức, không ngừng nâng cao nghiệp vụ; Các cơ quan báo chí chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao trình độ cũng như đạo đức của những người làm báo

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

PV: Nhiều người cho rằng cơ quan báo chí đương nhiên phải là cơ quan văn hóa. Theo ông, tại sao chúng ta lại cần có hẳn một chuyên đề về xây dựng văn hóa báo chí? Nhà báo trẻ cần hiểu đúng hay nói nôm na là "thấu cảm" việc này như thế nào?

Ông Kiều Thanh Hùng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo TP Hà Nội: Xây dựng cơ quan báo chí, người làm báo văn hóa là trách nhiệm, là vấn đề tự thân của mỗi cơ quan báo chí. Những năm gần đây, cùng sự đổi mới đất nước, báo chí là lực lượng xung kích trên mặt trận văn hóa, góp phần nâng cao nhận thức Nhân dân, bồi đắp nền tảng tinh thần xã hội. Đặc biệt, môi trường kinh tế - xã hội tạo động lực cho báo chí phát triển rộng mở, chuyên nghiệp. Tuy nhiên, sự xuất hiện của mạng xã hội, phương tiện truyền thông mới khiến thị phần nhiều cơ quan báo suy giảm. Một bộ phận thỏa hiệp tính trung thực để đạt mục đích kinh tế.

Trong bối cảnh hiện nay, có thể nhấn mạnh rằng, những giá trị tốt đẹp của văn hóa Việt Nam là cội nguồn sức mạnh, giúp dân tộc ta trường tồn, vượt qua mọi khó khăn, thử thách nghiệt ngã trước thiên tai, địch họa. Với sứ mệnh vẻ vang của người chiến sĩ xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, mỗi người làm báo cần xác định rõ trách nhiệm trong việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, thắp lên ngọn lửa tri thức, lòng nhân ái trong toàn xã hội. Mỗi bài báo phải là một tác phẩm văn hóa, thấm đẫm tính nhân văn, lắng đọng giá trị văn hóa dân tộc, đủ sức lay động lòng người, hướng tới các giá trị cao đẹp của chân - thiện - mỹ. Mỗi cơ quan báo chí phải là một tấm gương đi đầu trong việc xây dựng văn hóa công sở, văn hóa cơ quan.

Trong nhiệm kỳ này, Thành ủy Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22/2/2022 về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025. Hà Nội trở thành địa phương đầu tiên có nghị quyết chuyên đề về công nghiệp văn hóa; Thể hiện quyết tâm chính trị của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô tiên phong phát triển công nghiệp văn hóa, nhằm thực hiện mục tiêu kép vừa gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa ngàn năm, vừa đưa công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Vì vậy, đối với mỗi cơ quan báo chí nói chung và mỗi nhà báo, phóng viên cần nâng cao nhận thức, tạo lập không gian văn hóa trong hoạt động báo chí, coi việc xây dựng cơ quan và người làm báo văn hóa là yêu cầu cấp thiết.

Đặc biệt, các cơ quan báo chí và người làm báo cần thúc đẩy, tham gia tích cực để xây dựng môi trường văn hóa; Kiên trì triển khai bộ tiêu chí văn hóa trong cơ quan và văn hóa người làm báo; Đồng thời, cần xây dựng, hoàn thiện và thực hiện tốt quy trình tác nghiệp, bảo đảm các chuẩn mực cao nhất về tính chính xác, sự tin cậy và tính nhân văn trong từng bản tin, bài báo.

PV: Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, các xu hướng, công nghệ làm báo mới ngày càng được cập nhật giúp công chúng, bạn đọc có thể dễ dàng tiếp cận với những thông tin thời sự nóng hổi song điều đó cũng đòi hỏi các nhà báo, nhất là nhà báo trẻ phải không ngừng nỗ lực, trau dồi kiến thức, nâng cao kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ. Vậy, ông có lời khuyên nào giúp các nhà báo trẻ càng thêm trân quý nghề và có động lực để yêu và “say” nghề?

Ông Kiều Thanh Hùng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo TP Hà Nội: Trong xu thế bùng nổ công nghệ thông tin hiện nay, đặc biệt là thời đại công nghệ 4.0, đòi hỏi mỗi nhà báo phải có tư duy làm báo hiện đại và tính chuyên nghiệp cao, đồng thời phải ứng dụng thành thạo công nghệ làm báo hiện đại.

Thực tế cho thấy, để có một tác phẩm báo chí chất lượng cao, hay một tác phẩm báo chí tốt, cần có “ba cái tốt”. Đó là một nhà báo tốt, một môi trường làm việc tốt và một không khí báo chí tốt.

Việc nâng cao chất lượng đội ngũ phóng viên để có tác phẩm báo chí chất lượng cao là yêu cầu cấp thiết trong mỗi cơ quan báo chí. Vì vậy, các cơ quan báo chí cần đổi mới việc quản lý phóng viên theo hướng tạo môi trường hoạt động báo chí tốt cho phóng viên, kế hoạch hóa, sâu sát cơ sở; Khuyến khích phóng viên tham gia các cuộc thi báo chí; Tạo điều kiện để phóng viên phát huy cao nhất năng lực, sở trường và học tập, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

Người trẻ lan tỏa văn hóa báo chí: Tăng sức sống, giữ niềm tin

PV: Nhà báo trẻ, nhất là nhà báo trẻ Thủ đô phải làm gì để đi đầu trong xây dựng văn hóa Thủ đô nói chung và văn hóa báo chí nói riêng? Thưa ông!

Ông Kiều Thanh Hùng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo TP Hà Nội: Có thể thấy rằng, nhiều cơ quan báo chí trong suốt quá trình xây dựng, phát triển đã tự thân hình thành nên những giá trị văn hóa, môi trường văn hóa tốt đẹp, những tiêu chuẩn, chuẩn mực đạo đức văn hóa để mỗi cán bộ, phóng viên, người làm báo tự giác thực hiện, coi đó là điều hiển nhiên, lẽ tất yếu của người làm báo, người làm văn hóa. Qua đó, chất lượng người làm báo và chất lượng, hiệu quả hoạt động báo chí từng bước được khẳng định, nhiều giá trị văn hóa tốt đẹp trên báo chí được lan tỏa tích cực trong đời sống xã hội.

Trong nhiệm kỳ này, một trong những nhiệm vụ quan trọng được nhấn mạnh chính là phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô. Vì vậy, đối với mỗi cơ quan báo chí, cần phát động phong trào thi đua "Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí" nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo cơ quan báo chí, người làm báo về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hóa đối với sự phát triển đất nước, cũng như sự phát triển của mỗi cơ quan báo chí, giá trị của các sản phẩm báo chí và danh dự, uy tín của người làm báo; Đồng thời xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí, trọng tâm là xây dựng cơ quan báo chí văn hóa, người làm báo văn hóa.

Đối với cá nhân mỗi phóng viên, nhà báo, nhất là những nhà báo trẻ đang công tác tại các cơ quan báo chí trên địa bàn thành phố Hà Nội cần không ngừng tu dưỡng đạo đức, rèn luyện, trau dồi kỹ, tham gia tích cực vào phong trào thi đua trong chính cơ quan của mình nhằm thực hiện tốt vai trò, sứ mệnh của báo chí cách mạng trong gìn giữ, xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự là nền tảng tinh thần, động lực phát triển, phát huy giá trị văn hóa và sức mạnh con người Việt Nam, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc và khát vọng phát triển Thủ đô, đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

PV: Từ xưa đến nay, báo chí Hà Nội luôn tạo được dấu ấn riêng trong lòng công chúng, bạn đọc bởi cách tiếp cận, xử lý thông tin và định hướng phát triển rõ ràng. Với vai trò là một tổ chức hội, Hội Nhà báo thành phố Hà Nội có định hướng phát triển báo chí Thủ đô, cũng như xây dựng đội ngũ người làm báo Thủ đô chuyên nghiệp, hiện đại như nào trong giai đoạn tới, thưa ông?

Ông Kiều Thanh Hùng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo TP Hà Nội: Phải công bằng khi nhìn nhận và đánh giá báo chí Hà Nội luôn tạo được dấu ấn riêng trong lòng công chúng, bạn đọc bởi cách tiếp cận, xử lý thông tin và định hướng phát triển rõ ràng. Bởi lẽ, trong tiến trình phát triển của mình, các cơ quan báo chí luôn xây dựng, hoàn thiện, thực hiện tốt quy trình tác nghiệp, bảo đảm các chuẩn mực cao nhất về tính chính xác, sự tin cậy, tính nhân văn trong từng bản tin, từng bài báo. Đồng thời, các cơ quan báo chí của Hà Nội cũng tích cực xây dựng các sản phẩm báo chí giàu chất văn hóa, có sức lan tỏa, góp phần hình thành môi trường văn hóa lành mạnh cả trong đời sống thực tiễn cũng như trên không gian truyền thông.

Với vai trò là một tổ chức hội, Hội Nhà báo thành phố Hà Nội luôn định hướng các cơ quan báo chí cần phải xây dựng môi trường cơ quan báo chí văn hóa, người làm báo văn hóa thời kỳ mới gắn với phát triển, hội nhập. Các nhà báo nói riêng và các cơ quan báo chí nói chung cần chú trọng những giá trị chuẩn mực phù hợp với hệ giá trị gia đình, hệ giá trị xã hội, giá trị quốc gia, dân tộc kết hợp nhuần nhuyễn những giá trị truyền thống với giá trị thời đại để văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần, động lực phát triển như tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc.

Cùng với đó, Hội Nhà báo thành phố Hà Nội cũng tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, quản lý nhà nước đối với báo chí để báo chí phát triển đúng định hướng chính trị, tư tưởng, văn hóa của Đảng; Có biện pháp ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, phóng viên, công chức, người làm báo.

Xây dựng cơ quan báo chí văn hóa, người làm báo văn hóa là chủ đề rất rộng đòi hỏi sự quan tâm, đầu tư nhiều về thời gian, công sức, vì vậy phong trào thi đua phải được lan tỏa thấm sâu, thực chất vào mỗi cơ quan báo chí, mỗi người làm báo.

Thời gian tới, Hội Nhà báo thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc việc thực hiện phong trào ở các cấp hội, cơ quan báo chí; Hằng năm tiến hành việc đánh giá kết quả thực hiện, bình xét, trao tặng danh hiệu thi đua, khen thưởng, đề xuất hình thức khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua, tạo ra niềm tin, động lực, khí thế mới cho mỗi người làm báo Thủ đô trong giai đoạn tới.

Tôi mong muốn các cán bộ, phóng viên, biên tập viên báo chí Thủ đô luôn là người lính xung kích trên mặt trận thông tin, tư tưởng; Không ngừng rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, quan điểm lập trường cũng như nghiệp vụ làm báo.

Trước những yêu cầu đặt ra của công nghệ 4.0, nếu chúng ta không tu dưỡng rèn luyện, không bắt kịp với xu thế làm báo hiện đại thì chúng ta sẽ lạc hậu, bị mạng xã hội chèn ép và dẫn dắt. Vì vậy, bên cạnh sự tự giác rèn luyện của cá nhân phóng viên, nhà báo thì mỗi cơ sở Đảng ở các đơn vị báo chí phải thực sự là nơi để cho cán bộ, hội viên được gửi gắm tâm tư nguyện vọng, được rèn luyện và trưởng thành; Từ đó lan tỏa sức mạnh của Đảng cũng như gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với từng nhà báo, để họ phát huy những điểm mạnh và khắc phục điểm yếu; Không ngừng phấn đấu để trở thành những hội viên, phóng viên, nhà báo có ngòi bút sắc, có đạo đức trong sáng và có tư cách sống của người Thủ đô văn minh, văn hiến.

Trân trọng cảm ơn ông!

Thực hiện: Nam Trang - Lê Dung - Thu Ngà

Video Clip: Thành Trung

Đồ họa: Nguyễn Anh