Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV mở ra kỷ nguyên phát triển mới, với những định hướng chiến lược lớn của Đảng sẽ đưa đất nước bứt phá, tăng tốc trên mọi lĩnh vực. Trong hành trình đó, Đại hội Đảng các cấp hướng tới Đại hội XIV trở thành dấu mốc quan trọng, khẳng định bước chuyển mình mạnh mẽ của nhiều địa phương, đặc biệt là Thủ đô Hà Nội – trung tâm chính trị, hành chính quốc gia. Những phương hướng, mục tiêu được xác định tại Đại hội XVIII Đảng bộ TP Hà Nội có vai trò đặc biệt quan trọng cần được nhận thức và thực hiện bằng tinh thần và trách nhiệm cao nhất. Bằng niềm tin, trí tuệ và tình yêu dành cho Hà Nội, các cơ quan Trung ương cùng đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân Thủ đô đang chung sức xây dựng văn kiện Đại hội XVIII, làm sâu sắc thêm tinh thần, bản lĩnh của một Đảng bộ “đầu tàu”, dẫn dắt cả nước trong giai đoạn phát triển mới.

Đại hội XVIII Đảng bộ TP Hà Nội là dấu mốc có ý nghĩa lịch sử trong tiến trình phát triển của Thủ đô – trung tâm chính trị, hành chính quốc gia, nơi khởi nguồn của những quyết sách chiến lược, lan tỏa khát vọng vươn lên của đất nước.

Đại hội diễn ra đúng dịp đất nước kỷ niệm 40 năm công cuộc đổi mới (1986–2026) – một chặng đường mà Hà Nội luôn đóng vai trò tiên phong. Đây là dịp để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô nhìn lại chặng đường đã qua, đánh giá kết quả thực hiện các nghị quyết, rút ra bài học kinh nghiệm quý báu, đồng thời xác định mục tiêu, tầm nhìn và định hướng chiến lược mới cho giai đoạn 2025–2030 và tầm nhìn đến 2045.

Bộ Chính trị làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội cho ý kiến vào dự thảo văn kiện và đề án nhân sự cấp ủy trình Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội

Nhận thức được tầm quan trọng đặc biệt của văn kiện Đại hội, Thành ủy Hà Nội đã chủ động triển khai công tác xây dựng dự thảo Báo cáo chính trị từ rất sớm. Quá trình soạn thảo được thực hiện công phu, nghiêm túc, bám sát chỉ đạo của Trung ương; đồng thời kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn phát triển của Thủ đô. Đến nay, dự thảo Báo cáo chính trị đã hoàn thiện lần thứ ba, tiếp thu hàng trăm ý kiến từ Bộ Chính trị, các cơ quan Trung ương, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Thành ủy, các cơ quan, đơn vị và chuyên gia, bảo đảm vừa có chiều sâu lý luận, vừa phản ánh đúng hơi thở của đời sống xã hội.

Điểm nổi bật của văn kiện lần này là tư duy đổi mới trong cách viết và cách tiếp cận. Toàn bộ nội dung được chỉ đạo xây dựng theo hướng ngắn gọn, súc tích, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ thực hiện, gắn liền với các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể.

Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt là “Tư duy Thủ đô, hành động Hà Nội”, với phương châm “Đoàn kết – Dân chủ – Kỷ cương – Đột phá – Phát triển” – vừa thể hiện bản sắc, vừa thể hiện quyết tâm của Đảng bộ Thủ đô trong giai đoạn mới.

Theo Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong, Hà Nội xác định Văn kiện Đại hội phải đáp ứng được yêu cầu, các nhiệm vụ, chỉ tiêu và giải pháp sát thực tiễn, có tính hành động; đúng với yêu cầu của Tổng Bí thư Tô Lâm và Trung ương đã chỉ đạo là văn kiện phải giống như là "văn bia", nhìn vào đó có thể thấy được phải làm gì, làm như thế nào và triển khai ngay được.

Từ tư tưởng đó, Thành ủy Hà Nội đồng thời xây dựng các nghị quyết, kế hoạch, đề án hành động ngay trong quá trình soạn thảo, bảo đảm tính liên kết giữa lý luận và tổ chức thực tiễn.

Thành ủy Hà Nội tổ chức Hội nghị lấy ý kiến chức sắc, tôn giáo, văn nghệ sĩ, nhà khoa học, bí thư hiệu trưởng các trường đại học… vào Dự thảo Văn kiện Đại hội XVIII của Đảng

Bên cạnh đó, văn kiện lần này không chỉ dành riêng cho hệ thống chính trị, mà còn hướng tới người dân và doanh nghiệp, phản ánh đầy đủ tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp xã hội. Khi người dân đọc văn kiện, họ có thể thấy mình trong đó – thấy vai trò, quyền lợi, trách nhiệm và tương lai của chính mình trong sự phát triển chung của Thủ đô.

Dự thảo Báo cáo chính trị cũng xác định rõ hệ thống định hướng và giải pháp: 5 quan điểm phát triển, 3 khâu đột phá, 5 nhiệm vụ trọng tâm và 8 nhóm giải pháp toàn diện, với mục tiêu đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2045.

Trọng tâm là phát triển kinh tế số, xã hội số, chính quyền số; đẩy mạnh chuyển đổi xanh, phát triển đô thị thông minh; khai thác hiệu quả không gian ngầm; xây dựng Hà Nội thành trung tâm tài chính và đổi mới sáng tạo của khu vực; bảo đảm an ninh phi truyền thống; phát triển hài hòa giữa đô thị và nông thôn.

Văn kiện được đánh giá là ngắn gọn nhưng cô đọng, mang hơi thở của cuộc sống, có khả năng truyền cảm hứng mạnh mẽ, tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động trong toàn hệ thống chính trị, từ đó phát huy sức mạnh tổng hợp để hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô.

Với tinh thần cầu thị và dân chủ, Hà Nội đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo lấy ý kiến đóng góp từ các cơ quan Trung ương, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân Thủ đô.

Các ý kiến đều thống nhất đánh giá dự thảo được chuẩn bị công phu, có tính khái quát cao, phản ánh toàn diện các lĩnh vực phát triển, đồng thời bổ sung nhiều kiến nghị sắc sảo, mở rộng tầm nhìn chiến lược cho thành phố trong thời gian tới.

GS.TS Hoàng Văn Cường, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, nhấn mạnh, yêu cầu đột phá trong cải tạo đô thị, đặc biệt là các khu chung cư cũ, phố cổ, vừa nâng cao chất lượng sống, vừa tạo nguồn lực mới cho phát triển.

GS.TS Trần Thanh Hải, Hiệu trưởng Trường Đại học Mỏ – Địa chất, đề nghị bổ sung đột phá về môi trường sống, coi đây là yếu tố nền tảng để xây dựng Thủ đô bền vững, thân thiện và hội nhập sâu rộng.

PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng: “Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, Hà Nội cần thể hiện vai trò đi đầu ở tầm cao hơn, tạo cảm hứng và động lực phát triển cho cả nước”.

Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội lấy ý kiến vào dự thảo văn kiện Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII

Đáng chú ý, PGS.TS Bùi Thị An, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Kinh tế (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội), đề xuất Hà Nội xác định ba trọng tâm chiến lược: Xây dựng Thủ đô thông minh – xanh – văn hiến – hiện đại; Trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, giáo dục – đào tạo, công nghiệp văn hóa của khu vực Đông Nam Á; Là hình mẫu về quản trị đô thị hiệu quả, phát triển bao trùm và công bằng xã hội.

PGS.TS Bùi Thị An nhấn mạnh: Phát triển đô thị phải gắn chặt với bản sắc văn hóa – lịch sử của Thăng Long – Hà Nội, tránh “đồng hóa” với các đô thị khác, nhất là khu phố cổ, phố cũ, khu di sản. “Phát triển nhưng không được đánh mất linh hồn Hà Nội”, bà nói.

Chủ tịch Hội Luật gia TP Hà Nội Nguyễn Hồng Tuyến cho rằng, thể chế và chính sách pháp luật hiện vẫn là một trong những điểm nghẽn lớn cần được tháo gỡ để tạo động lực phát triển cho Thủ đô. Ông kiến nghị 3 giải pháp trọng tâm: Thường xuyên rà soát, phát hiện, sửa đổi, bổ sung, xây dựng chính sách pháp luật; thu hút lực lượng hành nghề luật (trên 10.000 người là luật sư, luật gia tại Hà Nội) vào việc xây dựng, rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách và củng cố, kiện toàn, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ pháp chế.

“Xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nâng cao chất lượng xây dựng đội ngũ cán bộ thực hiện chính sách pháp luật, và đề xuất thành lập Hội đồng tư vấn gồm các nhà quản lý, khoa học, chuyên gia pháp luật để đảm bảo việc thực hiện các chính sách lớn”, ông Tuyến đề xuất.

PGS.TS Bùi Thị An, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn - Kinh tế, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội

Hà Nội với vai trò, trách nhiệm là Thủ đô - trái tim của cả nước, được giao trọng trách đi đầu trong thực hiện khát vọng phát triển. Những quan điểm, định hướng trong dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đảng TP Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, cho thấy những nhận thức sâu sắc của Đảng bộ, chính quyền Thủ đô về vị thế đặc biệt quan trọng, tiềm năng và lợi thế vượt trội cùng tinh thần đổi mới, sáng tạo, để xây dựng Hà Nội trở thành TP tiêu biểu của cả nước, góp phần đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới.

Song song với các ý kiến chuyên môn, nhiều đại biểu đại diện cơ quan Trung ương đánh giá cao nỗ lực, bản lĩnh và kết quả của Hà Nội trong nhiệm kỳ qua.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy nhận định: Thành phố đã đạt được nhiều kết quả cụ thể, có thể đo đếm được, song cần rà soát các chỉ tiêu phát triển cho phù hợp với nguồn lực, tránh đặt mục tiêu vượt khả năng thực thi. Bà nhấn mạnh việc cải tạo chung cư cũ phải được xem là nhiệm vụ dân sinh trọng tâm.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến đề xuất Hà Nội có chương trình tổng thể phục hồi các dòng sông nội đô như Tô Lịch, Kim Ngưu, Nhuệ… gắn với quy hoạch xanh và phát triển bền vững. Đồng thời, TP cần có chính sách dân số linh hoạt để ổn định cơ cấu, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực – “một yếu tố cốt lõi cho tương lai Thủ đô”.

Về mô hình chính quyền hai cấp, bà Tuyến kiến nghị rà soát quy hoạch vùng, đặc biệt là quy hoạch bờ sông Hồng, bảo đảm phù hợp thực tiễn dân cư và đồng bộ với quy hoạch vùng, quốc gia.

Thượng tướng, PGS.TS Nguyễn Văn Thành, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương, đề nghị làm rõ hơn những hạn chế trong phát triển bền vững, đồng thời nhấn mạnh vai trò trách nhiệm của cộng đồng và người dân trong bảo vệ môi trường, đặc biệt là môi trường không khí.

Ông cho rằng Hà Nội cần làm rõ vị thế trụ cột, trung tâm, nền tảng, then chốt của khu vực, từ đó khẳng định bản lĩnh Đảng bộ đầu tàu của cả nước, xứng đáng với vị thế “Thủ đô anh hùng, Thành phố vì hòa bình”.

Thượng tướng Nguyễn Văn Thành, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương

Định hướng phát triển giai đoạn tới, Hà Nội xác định khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực trọng tâm của tăng trưởng bền vững.

Phó Bí thư Đảng ủy Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam Lê Sỹ Tùng đề xuất Thành phố cần tập trung vào các ngành công nghệ cao, có giá trị kinh tế lớn như công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, tế bào gốc, công nghệ môi trường.

Hà Nội có lợi thế đặc biệt với mạng lưới viện nghiên cứu, trường đại học dày đặc – đây là nguồn lực tri thức khổng lồ cần được khai thác tối đa.

Ông Tùng cũng nhấn mạnh, để phát huy hiệu quả nguồn lực đó, cần thúc đẩy mạnh mô hình “liên kết bốn nhà” (Nhà khoa học – Nhà nông – Doanh nghiệp – Nhà nước), gắn nghiên cứu với ứng dụng, đưa kết quả khoa học vào thực tiễn, hình thành chuỗi giá trị xanh – sạch, thân thiện môi trường.

Ở lĩnh vực đối ngoại, ông Nguyễn Xuân Ánh, đại diện Đảng ủy Bộ Ngoại giao, khẳng định: Hà Nội cần đổi mới tư duy hội nhập quốc tế, triển khai hiệu quả các chủ trương của Bộ Chính trị, mở rộng hợp tác đa phương sâu rộng và thực chất, nhằm nâng cao vị thế Thủ đô trên trường khu vực và quốc tế – xứng đáng là “trái tim” của Việt Nam đổi mới và hội nhập.

Thực hiện: Nhật Huy - Tú Linh

Thiết kế: Minh Khiêm