Chi phí thực sự khi sở hữu ô tô tại Việt Nam

Gánh nặng tài chính thực sự đến từ việc duy trì và vận hành phương tiện trong suốt quá trình sử dụng. Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể những khoản chi phí mà người tiêu dùng cần tính đến trước khi quyết định mua xe.

Chi phí mua xe: Không chỉ dừng lại ở giá niêm yết

Một trong những nhầm tưởng phổ biến khi mua ô tô là chỉ dựa vào giá niêm yết để tính toán ngân sách. Thực tế, tổng chi phí để một chiếc xe lăn bánh hợp pháp trên đường thường cao hơn từ 10 đến 15% so với giá niêm yết. Khoản chênh lệch này đến từ phí trước bạ (từ 10 đến 12% tùy địa phương, cao nhất là 12% tại Hà Nội; xe điện tại Việt Nam hiện vẫn đang được ưu đãi 100% lệ phí trước bạ), phí đăng ký biển số (có thể lên tới 20 triệu đồng ở Hà Nội và TP.HCM), phí bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm vật chất (dao động từ 4 đến 15 triệu đồng mỗi năm), cùng các khoản phí kiểm định và bảo trì đường bộ khoảng 2 triệu đồng mỗi năm. Chẳng hạn, một chiếc sedan hạng B có giá niêm yết 500 triệu đồng có thể đội lên mức 565 đến 580 triệu đồng sau khi cộng đầy đủ các loại phí.

Chi phí nhiên liệu: Xăng, dầu hay điện đều cần cân nhắc

Đối với xe sử dụng động cơ xăng hoặc dầu, mức tiêu hao nhiên liệu trung bình từ 6 đến 9 lít/100 km. Với giá xăng hiện nay khoảng gần 20.000 đồng mỗi lít, mỗi 1.000 km vận hành có thể tiêu tốn từ 1 đến 2 triệu đồng tiền nhiên liệu. Xe hybrid tiết kiệm hơn, chỉ tiêu hao khoảng 4 đến 6 lít/100 km, nhưng chi phí mua xe ban đầu cao hơn. Trong khi đó, xe điện có lợi thế lớn về chi phí vận hành, khi mỗi 100 km chỉ tiêu tốn từ 25.000 đến 40.000 đồng tiền điện. Tuy vậy, người dùng xe điện cần đầu tư thêm chi phí lắp đặt trạm sạc tại nhà, dao động từ 10 đến 30 triệu đồng. Ở các khu căn hộ chung cư, việc này còn phức tạp hơn do liên quan đến hạ tầng và quy định vận hành.

Chi phí bảo dưỡng và sửa chữa: Không thể xem nhẹ

Mỗi năm, xe ô tô cần được bảo dưỡng định kỳ với chi phí trung bình từ 3 đến 5 triệu đồng cho mỗi lần, thường diễn ra 6 tháng/lần hoặc sau mỗi 5.000 đến 10.000 km. Ngoài ra, chủ xe cần chi trả cho các hạng mục thay thế như lốp xe, ắc-quy, dầu máy, lọc gió hay bugi. Tổng chi phí cho các hạng mục này có thể lên tới 15 đến 30 triệu đồng mỗi năm nếu xe sử dụng thường xuyên. Xe điện có thể tiết kiệm được một số hạng mục như thay dầu máy, nhưng chi phí thay pin khi hết bảo hành có thể lên đến 100 đến 200 triệu đồng, đây là một con số không hề nhỏ.

Phí gửi xe, cầu đường và phạt nguội: Những khoản “ẩn phí” không thể bỏ qu

Tại các thành phố lớn, chi phí gửi xe hàng tháng dao động từ 1 đến 3 triệu đồng tùy vị trí và loại hình gửi. Khi di chuyển liên tỉnh hoặc qua các tuyến cao tốc, phí cầu đường (BOT) cho mỗi chuyến đi có thể từ vài chục đến vài trăm nghìn đồng. Thêm vào đó, hệ thống camera giám sát ngày càng dày đặc nên việc bị ghi nhận vi phạm giao thông và nhận phạt nguội ngày càng phổ biến.

Khấu hao tài sản: Ô tô mất giá nhanh theo thời gian

Ô tô là loại tài sản có tốc độ mất giá cao. Sau một năm sử dụng, xe phổ thông có thể mất từ 10 đến 15% giá trị. Sau ba năm, mức khấu hao có thể tăng lên 25 đến 30%. Đến năm thứ năm, nhiều xe mất đến 40 đến 50% giá trị ban đầu, chưa kể những trường hợp xe bị tai nạn hoặc phát sinh lỗi kỹ thuật. Một chiếc xe có giá 800 triệu đồng khi mới mua có thể chỉ còn bán lại được khoảng 450 đến 500 triệu đồng sau 5 năm sử dụng.

Mua xe là bài toán tài chính dài hơi

Không thể phủ nhận những tiện ích mà ô tô mang lại, từ sự an toàn khi di chuyển đến khả năng che mưa nắng và chủ động về thời gian. Tuy nhiên, để duy trì một chiếc xe trong điều kiện giao thông và chi phí sinh hoạt tại Việt Nam là một bài toán tài chính không đơn giản. Trước khi quyết định mua xe, người tiêu dùng cần tự hỏi: Mình có thực sự cần xe để di chuyển hằng ngày hay không? Thu nhập hàng tháng có đủ để chi trả cho các chi phí cố định và phát sinh liên quan đến xe? Có chỗ gửi xe thuận tiện hay không? Và nên chọn mua xe mới, xe cũ hay thuê xe dịch vụ cho phù hợp với nhu cầu?