Tag
“Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút"

Cuốn sách đầy chiêm nghiệm của nhà báo Hồ Quang Lợi

Văn học 20/06/2025 17:00
aa
TTTĐ - Trong suốt gần 70 năm cuộc đời mình, dù trải qua nhiều vị trí khác nhau nhưng Hồ Quang Lợi vẫn tự hào nói rằng mình chỉ có một nghề duy nhất, đó là nghề báo. Cả đời gắn bó với báo, ăn báo chí, ngủ báo chí, lúc nào cũng có những chuyện về báo chí ở trong đầu, nhà báo Hồ Quang Lợi có rất nhiều trải nghiệm và chiêm nghiệm. Những điều ông chắt lọc được đúc rút đầy tâm huyết trong "Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút", để vào đúng thời điểm kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam - dịp trọng đại với những người làm báo ông chia sẻ với bạn bè, đồng nghiệp cuốn sách thứ 11 của mình.
Báo chí phải góp phần nhân lên ngọn lửa nhân văn trong xã hội Khẳng định vị thế và những đóng góp của các thế hệ nhà báo Tiếp thêm ngọn lửa đam mê cho những người làm báo

Sứ mệnh lan tỏa ánh sáng từ sự thật và lẽ phải

Cuốn sách "Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút" gồm 66 bài viết và trả lời phỏng vấn, được bố cục trong 8 chương: Chương 1: Mạch đập thời đại; Chương 2: Tâm thế cầm bút; Chương 3: Ánh sáng nhân văn; Chương 4: Đạo đức báo chí; Chương 5: Mạnh hơn bảo kiếm; Chương 6: Đồng hành cùng thắng; Chương 7: Mạng xã hội, AI và báo chí; Chương 8: Trái tim và Ngọn lửa.

Nhà báo Hồ Quang Lợi chia sẻ những tâm huyết, chiêm nghiệm được đúc kết, gửi gắm chắt lọc trong cuốn sách “Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút”
Nhà báo Hồ Quang Lợi chia sẻ những tâm huyết, chiêm nghiệm được đúc kết, gửi gắm chắt lọc trong cuốn sách “Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút”

Bên cạnh phần viết về những cơn sóng thời cuộc cùng sự đua tranh quyền lực quyết liệt giữa các cường quốc, cục diện thế giới nhìn từ cuộc chiến Ucraina, những “đổ vỡ” trật tự cũ để hình thành một cấu trúc quyền lực quốc tế mới; những vấn đề thời sự của nước ta hiện nay như: Cuộc cách mạnh về tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, các xung lực đột phá, “bộ tứ chiến lược” phát triển đất nước, cuốn sách "Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút" được dành để viết về một số vấn đề căn cốt của báo chí được chiêm nghiệm trong cuộc đời 45 năm cầm bút và hoạt động báo chí của tác giả.

Về chủ đề của cuốn sách, nhà báo Hồ Quang Lợi nhấn mạnh: "Nói đến báo chí là nói đến sự thật. Sự thật là là điều thiêng liêng nhất của báo chí. Nếu không có sự thật thì chúng ta không bao giờ biết lẽ phải ở đâu nhưng đôi khi sự thật chưa là lẽ phải. Bởi có những thứ tưởng như là sự thật nhưng nó lại lừa dối chúng ta. Nếu nhà báo không phân biệt được thì sẽ lừa dối độc giả. Điều đó rất nguy hiểm. Nhà báo muốn bảo vệ được sự thật và lẽ phải thì phải bằng ngọn bút của mình.

Cuốn sách đầy chiêm nghiệm của nhà báo Hồ Quang Lợi
Cuốn sách “Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút” của nhà báo Hồ Quang Lợi

Báo chí thực sự có quyền lực nhưng không phải nhà báo tạo ra mà do Nhân dân tin cậy mà nhà báo có quyền lực. Nên các nhà báo phải làm nghề tử tế, tôn trọng sự thật, đứng về lẽ phải thì mới phát huy hết quyền lực cao quý của mình".

Bên cạnh đó, nói đến báo chí là nói đến tính chiến đấu nhưng chiến đấu thôi chưa đủ, báo chí còn là sự nhân văn. Báo chí phải vì con người, tôn trọng con người. Đây là lúc chúng ta cần phải nêu cao hơn nữa tính nhân văn của báo chí chính là điều mà nhà báo Hồ Quang Lợi trăn trở. "Báo chí phải góp phần nhân lên ngọn lửa nhân văn trong xã hội. Sứ mệnh của nhà báo là phải làm cho niềm tin vào sự thật, niềm tin vào lẽ phải là ánh sáng trong cuộc đời này", ông nhấn mạnh.

Cuốn sách được đông đảo bạn đọc đón nhận và yêu thích
Cuốn sách được đông đảo bạn đọc đón nhận và yêu thích

Với ý nghĩa đó, ông mong muốn cuốn sách “Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút” có thể truyền cảm hứng, tiếp thêm nội lực cho các đồng nghiệp và bạn đọc của mình. Ông cũng gửi gắm và tin tưởng thế hệ những nhà báo hôm nay sẽ tiếp tục sống và viết xứng đáng với tinh thần báo chí cách mạng Việt Nam.

Thăng hoa vẻ đẹp chữ nghĩa

Đối với những người làm báo, cuốn sách mang đến rất nhiều điều bổ ích và lý thú. Phát biểu tại lễ ra mắt cuốn sách, đồng chí Phạm Quang Nghị - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội chia sẻ: “Với cuốn sách thứ 11 dày dặn vào lúc bước sang tuổi 70, với 45 năm cầm bút, nhà báo Hồ Quang Lợi đã có danh trong làng báo chí. Danh đó được kết tinh bởi cái đức và cái tài qua mỗi bài viết.

Đồng chí Phạm Quang Nghị - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội khẳng định nét đẹp trong từng câu chữ của Hồ Quang Lợi
Đồng chí Phạm Quang Nghị - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội khẳng định nét đẹp trong từng câu chữ của Hồ Quang Lợi

Cuốn sách “Sự thật, lẽ phải và ngọn bút” là kết tinh của một đời cầm bút, là tiếng nói mạnh mẽ của lương tri, trí tuệ và trách nhiệm công dân của nhà báo Hồ Quang Lợi đối với xã hội”.

Trong bối cảnh thế giới biến động không ngừng, khi thông tin đa chiều, đa dạng, đôi khi thật - giả lẫn lộn, thì ngòi bút chính trực, bản lĩnh, nhân văn càng trở nên quý giá, cần thiết hơn bao giờ hết. Điều làm nên giá trị đặc biệt của cuốn sách chính là tư tưởng xuyên suốt: Dù thời đại nào, nhà báo chân chính phải là người “cầm đuốc soi đường”, dẫn dắt dư luận bằng sự thật và lẽ phải.

PGS.TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng; nguyên Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; nguyên Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam; Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đánh giá: “Tôi cho rằng, Hồ Quang Lợi là người viết báo chí chính luận thuộc Top đầu của chúng ta mấy chục năm nay. Hồ Quang Lợi đã hình thành nên phong cách viết chính luận mang chính tên anh ấy.

PGS. TS - nhà văn Nguyễn Thế Kỷ - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng; nguyên Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; nguyên Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam; Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương khẳng định sự tài tình khi kết hợp giữa báo chí và văn chương tạo nên sức hút cho các tác phẩm của Hồ Quang Lợi
PGS. TS - nhà văn Nguyễn Thế Kỷ - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng; nguyên Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; nguyên Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam; Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương khẳng định sự tài tình khi kết hợp giữa báo chí và văn chương tạo nên sức hút cho các tác phẩm của Hồ Quang Lợi

Khi viết chính luận, Hồ Quang Lợi có sự kết hợp mềm mại giữa văn và báo. Những tác phẩm ấy vừa sắc sảo, có tính thông tuệ, am hiểu, am tường về đời sống, về vấn đề mà mình bàn luận nhưng lại được diễn đạt bằng ngôn ngữ mềm mại, rất dễ đi vào lòng người, thuyết phục người đọc bằng chính kiến của mình”.

Thiếu tướng, Tiến sĩ, Nhà văn Nguyễn Hồng Thái, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Công an nhân dân, trong bài giới thiệu cuốn sách, đã viết: “Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút” là một cuốn sách nóng hổi tính thời cuộc, sắc sảo kiến giải về văn hóa, câu chữ vừa cẩn trọng vừa bay bổng, thăng hoa vẻ đẹp văn chương.

Cuốn sách càng đọc càng cuốn hút không chỉ bởi những vấn đề thế sự cả trong nước và quốc tế mà câu chuyện báo chí tưởng như đã trở thành kinh điển hàng trăm năm nay, câu chuyện văn hóa tưởng như đã quen thuộc hàng ngàn năm nay, nhưng sao đọc vẫn hấp dẫn, lôi cuốn, mới mẻ và lý thú”.

Cuốn sách đầy chiêm nghiệm của nhà báo Hồ Quang Lợi

“Cuốn sách sẽ là một cẩm nang kiến thức chuẩn không chỉ đối với những ai làm nghề báo chí mà còn là địa chỉ trí tuệ để các nhà nghiên cứu văn hóa, quản lý văn hóa, các doanh nhân, các vị lãnh đạo quản lý, hoạch định chính sách phát triển liên quan đến văn hóa - xã hội có thể tham khảo. Những vấn đề lý thú về báo chí trong quyển sách này có thể ví như những công trình nghiên cứu mở toàn diện, sáng giá và sâu rộng nhưng đầy hấp dẫn và thuyết phục…

Ba mệnh đề lớn Sự thật - Lẽ phải - Ngọn bút hàm chứa trong đó suy ngẫm đầy trí tuệ, trách nhiệm của một con người suốt đời theo đuổi nghề báo. “Sự thật, lẽ phải và ngọn bút” là một cuốn sách quý, có thể coi là một cống hiến đáng trân trọng của Hồ Quang Lợi cho báo chí nước nhà”.

Còn nhà văn Bùi Việt Thắng, cây bút phê bình có uy tín của Hội Nhà văn Việt Nam, trong bài “Triều dâng ngọn bút” đã viết: “Đọc "Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút" của Hồ Quang Lợi thấy hiển hiện như dưới thanh thiên bạch nhật tác giả được ông trời phú cho một trí tuệ mẫn tiệp, một tư duy mạch lạc, khúc chiết. Nhưng đáng quý hơn là một nguồn cảm xúc dồi dào, mãnh liệt thấm sâu vào từng con chữ tạo nên bảng giá trị “chữ nghĩa”. Chữ trong tay một người trí tuệ mẫn tiệp và con tim tràn trề cảm xúc là một lợi khí (vũ khí lợi hại)”.

Cuốn sách đầy chiêm nghiệm của nhà báo Hồ Quang Lợi

“Bước vào độ tuổi “xưa nay hiếm” như Hồ Quang Lợi, quả thực là một ngọn bút có sức bền. Tôi quý mến phong thái “lão thực” của một nhà báo chân tài. Tôi muốn mượn hình ảnh những ngọn sóng biển (triều dâng) để nói về ngọn bút Hồ Quang Lợi đã có những đóng góp xứng đáng vào nền Báo chí Cách mạng Việt Nam tuổi 100 (1925 - 2025). Khi nói về “ngọn bút” Hồ Quang Lợi, tôi muốn thẩm sâu vào nghĩa nguyên của từ này chỉ ra phẩm tính của hành động viết báo: Viết gì cũng ngọn ngành, cũng ngọn nguồn chân sóng”.

Hương Thu

Đọc thêm

Niềm đam mê cống hiến cho nghệ thuật của tác giả Nguyễn Tất Thọ Văn học

Niềm đam mê cống hiến cho nghệ thuật của tác giả Nguyễn Tất Thọ

TTTĐ - Bộ sách "Người hùng không cầm súng" của tác giả Nguyễn Tất Thọ gửi gắm thông điệp về khát vọng sống có ý nghĩa và niềm đam mê cống hiến hết mình cho cuộc sống tiến bộ, tươi đẹp, nhân ái của những người lao động bình dị, đời thường.
Công bố 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn xuất sắc sau nửa thế kỷ sáng tạo Văn học

Công bố 50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn xuất sắc sau nửa thế kỷ sáng tạo

TTTĐ - Ngày 30/11, tại Hà Nội, Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL) đã long trọng tổ chức công bố bình chọn “50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất (1975 - 2025)”.
Phát động sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật “Sống mãi với thời gian” Văn học

Phát động sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật “Sống mãi với thời gian”

TTTĐ - Ngày 30/11, tại Hà Nội, Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL) đã long trọng tổ chức Công bố bình chọn “50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất (1975 - 2025)” đồng thời phát động sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật “Sống mãi với thời gian” giai đoạn 2026 - 2030.
Phát động sáng tác văn học nghệ thuật "Sống mãi với thời gian" Văn học

Phát động sáng tác văn học nghệ thuật "Sống mãi với thời gian"

TTTĐ - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Quyết định số 4437/QĐ-BVHTTDL về việc Tổ chức Phát động sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật "Sống mãi với thời gian" giai đoạn 2026 - 2030.
Hai tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Mạc Ngôn trở lại Văn học

Hai tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Mạc Ngôn trở lại

TTTĐ - Hai tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Mạc Ngôn gồm "Báu vật của đời" và "Đàn hương hình" đã trở lại với độc giả Việt Nam qua phần chuyển ngữ của dịch giả Trần Đình Hiến.
Khi giới trẻ viết tiếp “học thuyết tình thương” trong kỷ nguyên AI... Văn học

Khi giới trẻ viết tiếp “học thuyết tình thương” trong kỷ nguyên AI...

TTTĐ - Trong thời đại mà trí tuệ nhân tạo (AI) đang len vào từng nhịp sống, từ cách ta học tập, làm việc đến cách ta cảm nhận thế giới, người trẻ đứng trước một câu hỏi lớn: Điều gì làm nên giá trị thật sự của con người?
Bộ sách tương tác về động vật giúp trẻ khám phá thế giới Văn học

Bộ sách tương tác về động vật giúp trẻ khám phá thế giới

TTTĐ - Các bạn nhỏ đang tò mò về thiên nhiên, luôn có hàng trăm câu hỏi như vịt bơi thế nào, thỏ ăn gì, bươm bướm có phải biến ra từ sâu...? Bộ sách tương tác đặc biệt "Thế giới nhỏ động đậy" sẽ giải đáp những câu hỏi ấy đồng thời giúp trẻ thêm yêu thích và khám phá những điều tuyệt vời từ thiên nhiên.
“Ngọn lửa tri thức xanh”: Bài ca tri ân những người gieo mầm tương lai Văn học

“Ngọn lửa tri thức xanh”: Bài ca tri ân những người gieo mầm tương lai

TTTĐ - Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 luôn là thời khắc đặc biệt để xã hội gửi lời tri ân đến những người thầy, người cô - những người đã lặng lẽ dạy dỗ, dẫn dắt và truyền cảm hứng cho bao thế hệ. Hòa trong không khí ấy, ca khúc “Ngọn lửa tri thức xanh” của nhà báo - nhạc sĩ Tào Khánh Hưng được ra đời như một món quà tinh thần ý nghĩa, lan tỏa thông điệp nhân văn về nghề giáo, về sự tận tâm và lòng nhiệt huyết của những người đang ngày đêm “gieo mùa tri thức” giữa đời thường.
Lan tỏa văn hóa đọc, khuyến khích tinh thần học tập của sinh viên Văn học

Lan tỏa văn hóa đọc, khuyến khích tinh thần học tập của sinh viên

TTTĐ - Ngày 15/11, Sàn Văn hóa Học và Đọc Việt Nam (Hocdoc.vn) phối hợp Viện Khoa học Giáo dục và Môi trường đồng hành và đồng tài trợ cho chuỗi hoạt động tri ân, kết nối và phát triển cộng đồng cựu sinh viên, khuyến khích tinh thần học tập nghiên cứu và phát triển văn hóa đọc trong môi trường đại học.
Tuổi thơ và cuộc đời làm báo của nhà văn Nguyễn Như Mai Văn học

Tuổi thơ và cuộc đời làm báo của nhà văn Nguyễn Như Mai

TTTĐ - "Cậu bé ở hang và Hoa Học Trò" không chỉ là câu chuyện đời của một người mà còn là tấm gương về nghị lực, nhân cách và trách nhiệm xã hội của một trí thức Việt Nam. Từ một cậu bé sống trong hang đá giữa chiến tranh, Nguyễn Như Mai đã bước ra ánh sáng bằng con đường học tập và lao động, rồi dành trọn cuộc đời để đồng hành, nâng đỡ các thế hệ thanh thiếu niên.
Xem thêm