Giáo viên cho hơn 40 học sinh tát một học sinh lớp 4: Xin đừng để học sinh “làm quen” với bạo lực

Khuôn mặt của cháu bé bị bầm tím và có cả vết xước.

Vào ngày 26/12, sau khi lớp trưởng báo cáo với cô giáo chủ nhiệm lớp 4A trường tiểu học Ninh Sở (Thường Tín, Hà Nội) rằng có một bạn học sinh nói bậy, cô giáo đã “cho phép” hơn 40 bạn cùng lớp lần lượt tát mặt em này.

Ngày 30/12, tiếp xúc với báo chí, Hiệu trưởng Trường Ttiểu học Ninh Sở (Thường Tín, Hà Nội) Trần Thị Cậy xác nhận đã đình chỉ công tác giảng dạy với vị giáo viên chủ nhiệm này. Vị hiệu trưởng này cho biết, cô giáo này đã có thâm niên 21 năm công tác tại trường và chưa có vi phạm gì.

Cho nên bà không hiểu vì sao cô giáo đó lại dùng cách phi sư phạm để xử lý học sinh như thế. Có thể cô giáo đó muốn kỷ cương lớp học tốt hơn, nhưng biện pháp của cô đã ảnh hưởng đến tâm lý học sinh.

Dân gian có câu: “Nhất quỷ, nhì ma, thứ ba học trò”. Vẫn biết là ở các trường công lập, một lớp thường rất đông học sinh, công việc “cai quản” của cô giáo chủ nhiệm là vô cùng vất vả. Các em học sinh hiện nay thường phát triển sớm, tự tin hơn và thường có xu hướng khẳng định mình.

Cho dù các em có hỗn, có nói bậy thì các em vẫn là những đứa trẻ con cần được uốn nắn. Và để dạy các em một cách đúng nghĩa, thực sự cần một người thầy gần gũi như những người bạn để trao đổi tâm tình, bày tỏ những khó khăn khúc mắc. Nhưng để làm được điều này, người thầy ngoài sự yêu nghề còn phải cần có tình yêu với trẻ nhỏ.

Không ít các em học sinh phàn nàn với cha mẹ rằng: “Hôm nay con bị bạn A. đánh, bị bạn B. lấy mất bút, bạn C. giấu sách bài tập… Con mách cô giáo, nhưng cô chỉ ậm ừ rồi cắm cúi viết…”. Điều này là sự thật, bởi vì làm Bao Công xử lý hết các chuyện lặt vặt của lũ nhất quỷ nhì ma ấy thì không còn thời gian để làm việc khác.

Thế nên thầy cô giáo thường đưa ra một số chế tài rất nghiêm để phạt các em học sinh ngỗ nghịch. Nhiều thầy cô còn bị học sinh coi thường, xúc phạm. Nếu không giữ được bình tĩnh, rất có thể thầy cô đó sẽ đánh học sinh và phạm phải sai lầm rất lớn.

Để tránh phải trực tiếp ra tay, rất dễ mang tiếng nếu bị học sinh quay clip làm bằng chứng, một số thầy cô giao cho một bạn cán bộ lớp “xử lý”. Cách này “kín đáo” hơn mà vẫn có một hiệu quả nào đó trong việc giữ gìn trật tự của lớp, nhưng hiệu quả đó chỉ về mặt hình thức, hậu quả thì vô cùng tai hại.

Có rất nhiều trường hợp thầy cô giáo vô tình tạo cho học sinh một thứ quyền lực được ra lệnh, được chỉ đạo, được phạt, được đánh… các bạn khác. Có nhiều nước phương Tây, lớp học hoàn toàn không có lớp trưởng, lớp phó, sao đỏ… Tất cả mọi học sinh đều bình đẳng ở trong lớp.

Trong lớp có thể chia làm vài nhóm, bạn học giỏi có trách nhiệm giúp đỡ bạn học kém để cho nhóm của mình phát triển. Và các môn học đều được coi trọng từ toán, lý… cho đến âm nhạc, hội họa, giáo dục thể chất.

Các giáo viên sẽ tìm ra lĩnh vực mạnh nhất của học sinh để phát huy, như vậy rất khó để có học sinh kém, vì một người có thể kém toán nhưng lại giỏi vẽ, kém lý nhưng lại giỏi về thể dục.

Và một tập hợp nhóm sẽ luôn cho ra kết quả chung rất hoàn thiện, học sinh sẽ có cảm giác tự tin vào giá trị bản thân, sẽ có hứng thú đến trường, và giáo viên sẽ không cần phải cai quản bằng bạo lực mà lớp học vẫn đạt kết quả tốt.

Học sinh bây giờ tiếp xúc với thông tin rất sớm. Chỉ cần ngồi bên màn hình máy vi tính, vào internet, các em đã có rất nhiều kiến thức xã hội. Chính vì vậy, các em không dễ tâm phục khẩu phục nếu bị giáo viên hành xử bằng bạo lực.

Đằng sau đó sẽ là phản ứng ngấm ngầm và dữ dội. Các em đang tuổi lớn, muốn tự khẳng định mình. Các em thể hiện các trò ngỗ nghịch cũng là một biểu hiện để khẳng định vị thế của mình trước bạn bè.

Đó là biểu hiện tâm sinh lý lứa tuổi hết sức bình thường. Thầy cô giáo dùng biện pháp bạo lực như ra lệnh cho cả lớp tát vào mặt là vừa vi phạm về mặt nghề nghiệp, vừa phản tác dụng giáo dục. Còn các em học sinh mới lớp 4 “được” tát vào mặt bạn sẽ có cảm nghĩ gì?

Nếu không thù, không ghét bạn đó, các em sẽ rất miễn cưỡng khi tát vào mặt bạn của mình. Còn nếu có tâm thù, có thể các em sẽ rất hả lòng hả dạ. Nhưng tất cả sẽ nhận thấy rất rõ cái cảm giác khi bàn tay mình chạm vào mặt bạn. Đó là cảm giác đánh người, làm cho người khác bị đau đớn.

Đó là sự thỏa mãn khi được đánh người mà ta thù ghét. Rất có thể từ cái tát đó, sau này các em sẽ hình thành thói quen đánh người khác để thỏa mãn cho sự bực tức hay thù hằn.

Khi đó, những bài giảng về sự bao dung, độ lượng, sự tha thứ, tình yêu thương… trong sách giáo dục công dân sẽ chỉ là lý thuyết. Nó không thể nào thắng nổi cảm giác thực tế như trải nghiệm “được” tát bạn.

Còn em học sinh bị tát sẽ có cảm giác thế nào? Em đó sẽ vô cùng xấu hổ vì bị xỉ nhục trước mặt các bạn khác, từ đó sẽ có tâm lý không phục, thậm chí thù hận cô giáo và các bạn. Một giáo viên mà đẩy học sinh đến nỗi phải thù hận cô giáo và các bạn thì hoàn toàn không xứng đáng đứng trên bục giảng.

Trong hoàn cảnh này, thầy cô giáo phải tiếp cận học trò đó về mặt tình cảm, tìm hiểu đầu đuôi vụ việc, kín đáo gặp em học sinh đó, đưa ra những lời khuyên tâm tình để trò hiểu thầy, thầy hiểu trò. Đó là cách làm vô cùng hiệu quả mà các giáo viên thời xưa vẫn áp dụng.

Kinh tế phát triển, xã hội phát triển theo xu hướng cung – cầu, quan hệ của phụ huynh học sinh và nhà trường cũng đang ngả sang quan hệ mua – bán. Phụ huynh bỏ tiền cho con vào học trường tốt để có nhiều kiến thức phục vụ cho việc thi đỗ vào trường tốt.

Nhà trường cũng lập tức “luyện” cho các em với hàng đống sách vở để đạt tỷ lệ thi đỗ cao nhất. Chuyện tình cảm thầy trò không còn được đề cao như trước đây. Tại một số trường tư, giáo viên còn phải sợ học sinh vì chỉ cần các em có ý kiến, lập tức hội phụ huynh sẽ họp nhóm lại và giáo viên đó sẽ không còn được dạy ở lớp đó nữa.

Xu hướng giáo dục này có thể tạo ra những lứa học sinh rất tự tin, thành đạt, nhưng cũng có thể lứa học sinh này sẽ lạnh lùng, vô cảm… Vì ngay từ nhỏ, chúng đã không được thầy cô dạy bằng tình yêu thương xuất phát từ con tim, mà dạy cho đạt những gì đã ký trong hợp đồng với nhà trường.

Cách đây nhiều năm, tôi đã có lần thắc mắc với một bạn học sinh tại một tỉnh nghèo tham gia chương trình “Đường lên đỉnh Olympia” rằng, tại sao trường của bạn đó không được đầu tư nhiều, vậy mà tại sao lại có rất nhiều học sinh giỏi, vượt các trường nổi tiếng ở các thành phố lớn?

Bạn học sinh đó trả lời rằng các bạn đó rất thân thiết với thầy giáo và thầy giáo cũng coi học sinh như con. Học sinh thường xuyên đến hỏi bài ở nhà thầy, thậm chí ăn, ngủ ở nhà thầy thì làm gì mà không giỏi. Không những thành công về mặt truyền đạt tri thức, các thầy cô sẽ mãi mãi để lại cho học sinh hình ảnh lung linh về người thầy.

Tình cảm thày - trò kiểu này rất phổ biến trong những năm đất nước còn chiến tranh, nghèo khó. Nhưng đến bây giờ, thầy cô giáo làm được như vậy là cực kỳ đáng quý và đáng trân trọng.

Trần Nguyên