Gợi ý đáp án thi tốt nghiệp THPT môn Văn

Phần

Câu

Nội dung

I

ĐỌC HIỂU

1

- Thể thơ của đoạn trích: Tự do

2

- Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả cơn giông mùa hè trong đoạn thơ: tiếng sấm gõ, gió, cát bay, lá bay, đá bay.

3

- Biện pháp tu từ so sánh: “Mưa ròng ròng”-“như”-“triệu ngón tay” “lùa vào trong cổ”

- Tác dụng:

+ Làm tăng tính gợi hình cho sự diễn đạt về cơn mưa, khiến hình ảnh những giọt mưa trở nên sinh động, chân thực hơn.

+ Thể hiện cảm xúc thích thú, vui sướng của nhân vật trữ tình khi đứng dưới cơn mưa, cảm giác được trở về với kí ức của những trò chơi tuổi thơ.

4

Thí sinh nêu rõ quan điểm, suy nghĩ cá nhân và cần lí giải hợp lí. Sau đây là gợi ý:

- “Cơn giông” của riêng mình là những khó khăn, thử thách, những trạng thái tiêu cực, những tình huống khó khăn xuất hiện trong cuộc đời của mỗi người. “Đi qua cơn giông” đó là vượt qua được những sự khó khăn, tiêu cực đó để có thể trưởng thành và vững vàng hơn trong cuộc sống.

- Bài học về lẽ sống có thể được rút ra qua dòng thơ: phải biết đối mặt, chấp nhận và vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc đời. Từ đó mỗi người sẽ vững vàng và trưởng thành hơn.

II

LÀM VĂN

1

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải biết cân bằng cảm xúc trong cuộc sống.

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

Thí sinh có thể trình bày đoạn văn (khoảng 200 chữ) theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận

Sự cần thiết phải biết cân bằng cảm xúc trong cuộc sống..

c. Triển khai vấn đề nghị luận

Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ sự cần thiết của việc cân bằng cảm xúc trong cuộc sống; Đảm bảo hợp lí, thuyết phục, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Có thể theo hướng:

- Cảm xúc (buồn, vui, tức giận...) của mỗi con người góp phần quan trọng, thậm chí ảnh hưởng lớn tới con người trong suy nghĩ, hành động. Do đó việc hiểu, quản lí và kiểm soát cảm xúc sẽ giúp hạn chế các hành động thiếu suy nghĩ và tránh những hậu quả về thể chất và tinh thần của bản thân.

- Thực hiện tốt việc cân bằng cảm xúc sẽ giúp cho chúng ta đưa ra những quyết định đúng đắn và vượt qua những thử thách khó khăn trong cuộc đời, từ đó hiểu rõ bản thân mình hơn.

d. Chính tả, ngữ pháp

Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; Có cách diễn đạt mới mẻ.

2

Anh/Chị hãy phân tích đoạn trích trên; Từ đó, nhận xét cách nhìn cuộc sống của nhà văn Kim Lân được thể hiện trong đoạn trích.

a. Bảo đảm cấu trúc bài văn nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. Kết bài khái quát được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận

Cách nhìn cuộc sống của nhà văn Kim Lân thể hiện qua các khía cạnh nội dung và nghệ thuật có trong đoạn trích.

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; bảo đảm các yêu cầu sau:

* Giới thiệu khái quát về tác giả Kim Lân, tác phẩm “Vợ nhặt” và đoạn trích.

* Phân tích nội dung đoạn trích:

- Đoạn trích mở ra với tiếng trống thúc thuế dồn dập, vội vã, nhấn mạnh sự bóc lột đến tận cùng của bè lũ phát xít Nhật và tình cảnh đói kém, khốn khổ của người dân:

+ Bức tranh hiện thực u ám: “Đàn quạ [...] hốt hoảng bay vù lên, lượn thành từng đám bay vẩn trên nền trời như những đám mây đen”.

+ Sự bóc lột của bè lũ phát xít thể hiện qua lời than thở của bà cụ Tứ: “Đằng thì nó bắt giồng đay, đằng thì nó bắt đóng thuế”.

+ Tình cảnh khốn khổ, đường cùng của người dân thể hiện qua lời bà cụ Tứ: “Giời đất này không chắc đã sống qua được đâu con ạ…” và hành động bà lão ngoảnh vội ra ngoài, không để con dâu nhìn thấy mình khóc. Đó là giọt nước mắt của sự bất lực, không tìm ra được lối thoát.

- Trong tình cảnh khốn cùng ấy, câu chuyện của người con dâu đã mở ra một hướng đi mới, một con đường mới:

+ Để thoát khỏi ách áp bức, bóc lột và sự đói nghèo, cùng quẫn, người dân cần đứng lên đấu tranh: “Trên mạn Thái Nguyên, Bắc Giang người ta không chịu đóng thuế nữa đâu. Người ta còn phá cả kho thóc của Nhật, chia cho người đói nữa đấy”.

- Lời Tràng hỏi vội trong bữa ăn: “Việt Minh phải không?” và hình ảnh đoàn người kéo nhau đi phá kho thóc, phía trước có lá cờ đỏ bay phấp phới là sự khẳng định về con đường đúng đắn mà người vợ nhặt đã kể ra trước đó, đồng thời thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của người nông dân khi làm cách mạng.

* Nhận xét về nghệ thuật trong đoạn trích:

- Ngôn ngữ kể chuyện sinh động hắc họa nhân vật thông qua ngôn ngữ đối thoại sinh động.

- Hình ảnh, âm thanh giàu sức gợi, giàu tính biểu tượng.

* Cách nhìn cuộc sống của nhà văn Kim Lân:

- Cái nhìn cảm thông sâu sắc với số phận đói khổ, cùng cực của người nông dân trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Cách kết thúc truyện cũng thể hiện được tấm lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn Kim Lân khi tin tưởng, trân trọng sức sống mạnh mẽ bên trong con người.

- Nhận thức trực diện về nguyên nhân dẫn đến tình cảnh nghèo đói, khổ sở của người nông dân và con đường đúng đắn để giải quyết tình trạng đó. Chỉ có đi theo cách mạng, đứng lên đấu tranh chống lại cái bạo tàn, áp bức mới có thể bảo vệ được hạnh phúc và sự bình yên của những người thân yêu. Thể hiện được niềm tin vào cách mạng, tin rằng đây chính là con đường sáng có thể giúp con người giải thoát khỏi những đói nghèo, bất công, áp bức.

* So sánh cách nhìn nhận đời sống của nhà văn Kim Lân với một số tác giả khác cùng viết về đề tài người nông dân đương thời:

- Tương đồng: Cảm thông với số phận bất hạnh; Trân trọng và tin tưởng vào những phẩm chất tốt đẹp của con người; Lên án những tội ác vùi dập quyền sống của con người...

- Điểm đặc biệt trong cách nhìn nhận của Kim Lân là nhìn thấy được hướng đi và sự dẫn dắt đúng đắn của Cách mạng để đưa người dân thoát khỏi cảnh sống bần cùng, lầm than.

d. Chính tả, ngữ pháp

Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.