Tai nạn giao thông thảm khốc, nguyên nhân nào của nguyên nhân?

* Tai nạn thảm khốc hơn phim hành động Mỹ.

Chúng ta đã từng xem phim hành động Mỹ với những pha đuổi bắt bằng ô tô ngoạn mục, hoặc tình huống căng thẳng mất phanh đánh võng trên đường va chạm, đâm húc, lạng lách... gây cảm giác hồi hộp, sợ hãi... bóp nghẹt tim. Rồi lao vào chướng ngại vật, hoặc đâm đầu vào xe ngược chiều. Tan tành xác pháo. Người và sắt thép từng mảnh tung lên trong tiếng nổ và khói lửa rực trời. Khoảng 4h16 ngày 7/5, một số người ở huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai cũng chứng kiến những hình ảnh tương tự khủng khiếp, hãi hùng như thế. Dĩ nhiên, những gì người dân nhìn thấy ngay trước mắt, đang diễn ra hiện hữu ở mặt đất, chứ không phải trên màn ảnh, hay phim trường Mỹ. Một chiếc xe tải cao to, dài ngoằng chở những 20 tấn phân bón, phóng như tên bắn đang trên quỹ đạo. Nhân viên trạm thu phí BOT Đức Long kể rằng: Chiếc xe điên này chạy vụt qua, không dừng lại mua vé theo quy định. Tất nhiên, là thanh chắn ngang đang tự động gật gù chưa nộp tiền thì chặn lại, nộp xong thì mở dựng lên... bị húc gãy tung. Một màn đuổi bắt ngoạn mục như ở trường quay: Người trạm BOT phi xe máy theo yêu cầu tài xế quay trở lại mua vé và bắt đền. Cảnh sát giao thông cũng phóng ô tô đuổi theo để dừng xe, và bắt,... biên phạt. Song, tất cả đều vô vọng, bất lực, bởi có tài thánh cũng không đuổi nổi và chiếc xe tải điên mất hút vào đường chân trời. “Theo nhân chứng Lương Ngọc Thạch (trú huyện Chư Pứh - hành khách đi trên xe Hoàng Sơn bị xe tải vượt qua), trước khi tai nạn xảy ra, xe tải có rất nhiều biểu hiện lạ, tài xế bóp còi liên tục, chạy rất nhanh và lạng lách trên đường, lúc vượt qua trạm CSGT vẫn bóp còi inh ỏi. Chiếc xe sau đó chạy vào đường ngược chiều, được khoảng 200 mét thì tông vào xe khách gây ra tai nạn”. Chạy vào đường ngược chiều, tài xế lái xe tải chạy với tốc độ 105km/1h điên cuồng như... ngáo đá, rồi đấu đầu trực tiếp với xe hành khách đang lưu thông. Tốc độ đấu với tốc độ. Sắt thép chọi với sắt thép. Phản lực nhân gấp bội. Hai đầu ô tô tan tành, một cái quay ngang, một cái lật nhào. Người kẹt trong đống sắt. Người bị văng ra ngoài. 13 người chết và 32 người bị thương. Phim hành động Mỹ cũng không thảm khốc, ám ảnh bằng, bởi xem phim thì người ta biết là dàn dựng, còn xe tải BKS 77C-13937 đã tông trực diện xe khách BKS 18B-01832 là thảm khốc thật.

* Đau thương ngút tận trời xanh.

Con người đi qua vòng sinh lão bệnh tử là lẽ thường, hợp với quy luật tự nhiên. Con người sinh ra, lớn lên, lao động và thụ hưởng một cách sung sướng hạnh phúc thành quả do mình tạo nên, rồi sau đó bệnh tật, già yếu mới chết cũng là lẽ thường tình. Chết thảm khốc trên đường nhựa bên hai cái xe bị lật nào, quay ngang, đầu xe tan nát là cái chết... bất bình thường. Hưởng dương ngắn ngủi, chưa trọn một kiếp người bởi tai nạn đột ngột thì đau thương cũng bất ngờ. Người chết cũng chết rồi, nhưng oan hồn thì tức tưởi mãi mãi không thôi. Chết không kịp trăng trối, không kịp nhìn lần cuối gương mặt người nhà. Linh hồn rất khó mà về cõi vĩnh hằng, sẽ còn quanh quẩn nơi tai nạn chết oan, sẽ còn vương vấn nơi dương thế bất ổn, bất trắc. Khổ lắm! Các ông tài xế phóng nhanh vượt ẩu, có bao giờ nghĩ hoặc tưởng tượng đến các linh hồn không siêu thoát nổi sau khi bị chết oan tức tưởi thế không?

Nếu chuyến xe khách định mệnh đó có kẻ giết người, hay một gã trùm maphia kiếm tiền trên thần kinh các con nghiện, hoặc tên phạm tội ấu dâm đang giấu mặt,... bị chết thì còn đỡ tốn tiền bạc công sức, thời gian điều tra, dựng tòa xét xử. Nhưng, tôi đồ rằng những người bị chết bất đắc kì tử oan ức ấy đều là người tử tế. Đằng sau họ còn người thân, vợ con, bố mẹ già... Gánh nặng gia đình từ nay chất lên vai người ở lại, đau thương từ nay cũng người ở lại phải gánh. Người bị chết và bị thương một cách oan uổng ấy đều là những lao động chính, hàng tháng mang tiền, mang lúa gạo, ngô khoai về nuôi gia đình. Ai sẽ là người gánh vác thay họ? Rất có thể, có những đứa con bị bỏ học giữa chừng để đi làm thuê, một ngôi nhà nào phải cầm cố bởi món nợ nần sẽ không còn khả năng chi trả. Người bị thương thì cũng đang khỏi dần, nhưng bao giờ phục hồi được nguyên vẹn tinh thần, thân thể. Di chứng thần kinh, lúc động trời lại đau nhức, sức khỏe tàn nhanh. Ám ảnh về tai nạn cứ đeo bám suốt đời, không bao giờ quên được. Chỉ có trời xanh và những người tử tế mới hiểu được, chứ các ông tài xế coi tính mạnh mình và người khác như cỏ rác thì có ăn đến hết mười tấn gạo vẫn chứng nào tật ấy, chẳng bao giờ hiểu thấu đáo nỗi đau của người khác do mình gây nên.

* Nguyên nhân nào dẫn đến tang thương.

Một vụ tai nạn giao thông đều bắt đầu từ nhiều nguyên nhân. Nếu truy nguyên lại là: nguyên nhân của nguyên nhân. Phần nhiều tai nạn do yếu tố chủ quan của con người, rủi ro từ tự nhiên rất ít. Dư luận xã hội, truyền thông và cả cơ quan chuyên môn hiện nay chưa cắt nghĩa được nguyên nhân xảy ra vụ tai nạn thảm khốc này bởi hai tài xế xe khách đã chết, và tài xế xe tải điên đang hôn mê sâu. Cứu sống được tài xế thì nguyên nhân sẽ được sáng tỏ phần nào. “trao đổi với báo chí, ông Trần Văn Ơi, Phó chánh Thanh tra giao thông tỉnh Bình Định cho biết, chiếc xe tải mang BKS 77C-139.37 gây tai nạn thảm khốc ở huyện Chư Sê làm 13 người chết, chưa được cơ quan chức năng cấp giấy phép kinh doanh vận tải theo quy định”. Chưa được phép mà đã dám đem cái xe ấy ra hành nghề mưu lợi để ra nông nỗi chết người tang thương thì đáng tội gì? Xưa nay, các vụ tai nạn giao thông xảy ra, người ta ít quy kết chủ xe, mà không biết có chủ xe là nguyên nhân của nguyên nhân để xảy ra người chết, người tật nguyền suốt đời. Chủ xe chọn tài xế làm thuê cho mình là người khỏe khoắn, đầu óc sáng láng, kỹ thuật lái tinh thông thì làm chủ được xe, xử lý phù hợp các tình huống khó trên đường, tỷ lệ tai nạn giảm. Chủ xe mà dễ dãi, hay chọn nhầm phải lái xe ngáo đá, lái xe ẩu, thiếu lòng thương yêu, kỹ thuật yếu kém... thì coi như cái chết đã được báo trước. Lại còn chuyện chở tải tăng để mưu lợi. Lẽ ra, xe tải trọng thế nào thì chỉ được phép chất lên chừng ấy, thì chất thêm cho đầy, thậm chí chở gấp đôi. Xe trục trặc phải bảo dưỡng, sửa chữa ngay, hết đát thì nhập bãi rác phế liệu, song còn chờ hết chuyến, chờ hết “chiến dịch thông hàng”, không xảy ra tai nạn mới là chuyện lạ. Cứ phạt thật nặng chủ xe điên, xe khùng, thậm chí đưa ra vành móng ngựa thì người dân lương thiện ra đường mới bớt nỗi hãi hùng.

Theo dư luận và truyền thông: tài xế chiếc xe tải gây tai nạn thảm khốc ở huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai tay nghề còn rất yếu. Trước đây, anh ta có phụ xe tải, đầu năm 2017, về quê xin việc nhưng không chủ xe nào nhận vì tay nghề non. Thời gian lái chiếc xe tải này cũng mới chỉ hai tháng, và “một ngày trước khi xảy ra tai nạn thảm khốc, anh ta còn bảo vợ đi vay tiền để sửa xe vì bị hư hỏng”. Xe bị hỏng? Tài xế tay nghề non yếu? Không làm chủ được xe thì người đi đường “chẳng phải đầu cũng phải tai”. Tài xế là nguyên nhân đầu tiên, và phải chịu trách nhiệm nặng nhất mỗi khi xảy tai nạn giao thông. Chất lượng lái xe đang là vấn đề nhức nhối hiện nay. Hãy loại những tài xế yếu kém đạo đức, kỹ thuật, sức khỏe cầm vô lăng một cách dễ dãi và đùa giỡn vuốt râu tử thần ra khỏi hệ thống giao thông cho nhân dân được yên bình.

Trong đời sống hàng ngày có những cái chết rất dớ dẩn, ất ơ, bởi sự đơn giản, lơ đãng. Chẳng hạn đang đi bị cành cây ải mục rơi bất ngờ vào đầu, đang ngồi trên vỉa hè bị xe máy từ lòng đường rồ lên lao vào người. Trong trường hợp này, có hành khách chết là do không thắt dây an toàn. Đành rằng xe tải điên lao với vận tốc 105km/ giờ vào xe khách, thì có những vị trí dù có thắt dây an toàn cũng khó mà sống sót. Nhưng, còn các chỗ khác, nếu không vị hất tung xuống đường, không bị xô đẩy đập đầu vào vật rắn thì khả năng sống sót sẽ cao hơn. Nếu thắt dây an toàn thì số lượng người chết sẽ dưới con số 13, và số hành khách bị thương sẽ dưới con số 32?! Chủ quan, và cũng kém hiểu biết, không một hành khách nào thắt dây an toàn và nhà xe, lái xe cũng không hướng dẫn, không bắt buộc khách.

Nhà văn Sương Nguyệt Minh