Vắc xin dịch vụ có an toàn hơn vắc xin Quinvaxem?

Trước những sự cố tai biến liên quan đến vấn đề vắc xin tiêm chủng trong thời gian gần đây, nhiều bậc phụ huynh đã e ngại, thậm chí là quay lưng với vắc xin TCMR. Với họ vắc xin dịch vụ được coi là thuốc tiên, nhiều gia đình sẵn sàng bỏ cả nghìn đô cho con ra nước ngoài tiêm. Tuy nhiên theo các chuyên gia y tế, vắc xin dịch vụ vẫn không được chào đón ở nhiều quốc gia vì có biến chứng, gây tử vong cho trẻ.

Vắc xin dịch vụ vẫn có phản ứng phụ

Gần đây, trên nhiều mạng xã hội (facebook, các diễn đàn) và một số trang thông tin điện tử... đang lan truyền thông tin về vắc xin Quinvaxem, coi đây là vắc xin thử nghiệm, ảnh hưởng tới sức khỏe của người tiêm và thần thánh các vắc xin dịch vụ khác như Pentaxem hay Infanrix Hexa...

Trước sóng gió dư luận, Th.s BS Lương Quốc Chính, Bệnh viện Bạch Mai đã cho biết, nhiều bác sĩ trong cộng đồng bác sĩ nội trú đã tìm các tài liệu liên quan đến các vắc xin Quinvaxem và vắc xin dịch vụ. Tuy nhiên có thể khẳng định rằng vắc xin dịch vụ không an toàn hơn vắc xin Quinvaxem. Một vài tài liệu cho biết tại Ấn Độ và Pháp đã ngưng cho sử dụng Pentaxem vì tỉ lệ biến chứng cao.

Còn vắc xin Infanrix Hexa là loại vắc xin của hãng dược phẩm GlaxoSmithKline hiện nay được tiêm thường quy cho trẻ em Bỉ có độ tuổi 2, 4 và 6 tháng; nó đã được đưa vào từ tháng 2 năm 2009. Nhưng Infanrix Hexa không được sử dụng tại Mỹ hoặc không được niêm yết trên lịch tiêm chủng trẻ em tại bất cứ tỉnh hoặc lãnh thổ nào của Canada vì vắc xin này có gây biến chứng. Các tài liệu của hãng dược này cũng chỉ ra rằng chỉ trong 1 năm có 22 trường hợp tử vong sau tiêm Infanrix Hexa được thông báo tới hãng dược phẩm GlaxoSmithKline trong khoảng thời gian từ 23/10/2009 tới 22/10/2010.

Vắc xin dịch vụ Infanrix Hexa

Theo bác sĩ Chính, các loại vắc xin đều có giá trị phòng bệnh, tuy nhiên mỗi loại có kháng nguyên khác nhau. Các vắc xin đều có thể gây phản ứng. Tuy nhiên vắc xin dịch vụ sử dụng ở Việt Nam còn ít nên chưa đánh giá được phản ứng. Còn vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng mỗi năm tiêm hơn 1 triệu trẻ nên tỉ lệ tai biến khó tránh khỏi.

Tiêm chủng trẻ nhỏ ở giai đoạn 2 – 5 tháng là để phòng ngừa các bệnh nguy hiểm ở trẻ em như: Bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm não do vi trùng HiB, viêm gan B và bại liệt. Trong đó, mỗi loại vắc xin có thành phần khác nhau. Trong vắc xin 5 trong 1 của TCMR Quinvaxem ngừa được 5 bệnh, trừ bại liệt. Khi trẻ tiêm vắc xin này thì sẽ được bổ sung bằng liều vắc xin uống để ngừa bại liệt.

Vắc xin 5 trong 1 của tiêm chủng dịch vụ là vắc xin Pentaxim có thể ngừa được 5 trong 6 bệnh trên trừ viêm gan B. Trẻ cầnbổ sung liều vắc xin viêm gan B đơn sau khi tiêm Pentaxim. Vắc xin 6 trong 1 của dịch vụ Infanrix hexa có thể ngừa được đầy đủ 6 loại bệnh trên. Trẻ chỉ cần tiêm một mũi.

Quinvaxem khác vắc xin dịch vụ như thế nào?

Nói về vấn đề vắc xin Quinvaxem khác vắc xin dịch vụ như thế nào, GS Nguyễn Trần Hiển, nguyên Giám đốc Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho hay, thành phần vắc xin ho gà toàn tế bào trong Quivaxem giống với thành phần ho gà trong vắc xin sản xuất trong nước Bạch hầu-Ho gà-Uốn ván (BH-HG-UV) chúng ta đã dùng từ năm 1985 đến nay (hiện chúng ta vẫn dùng vắc xin BH-HG-UV mũi 4 cho trẻ 18 tháng tuổi).

Thực tế cho thấy vắc xin này là an toàn và có hiệu quả cao trong việc giảm tỉ lệ trẻ mắc và tử vong vì ho gà ở Việt Nam (giảm gần một nghìn lần so với năm 1984). Thành phần ho gà toàn tế bào của vắc xin Quinvaxem gây phản ứng tại chỗ khi tiêm nhưng không gây tử vong.Còn vắc xin dịch vụ là vắc xin vô bào, thành phần ho gà đã được tinh chế nên có giá cao gấp chục lần so với giá vắc xin toàn tế bào.

Theo WHO, mặc dù vắc xin Quinvaxem có chứa thành phần ho gà toàn tế bào gây nhiều phản ứng tại chỗ và sốt cao, nhưng phản ứng nặng rất ít gặp và nó vẫn là vắc xin có độ an toàn, tương đương vắc xin ho gà vô bào.

Mặt khác, quan niệm vắc xin Quinvaxem rẻ vì vắc xin thử nghiệm là không đúng. Vắc xin đã được đưa vào sử dụng ở nhiều quốc gia. Nguồn gốc vắc xin Quivaxem 5 trong 1 được sản xuất tại Hàn Quốc nhưng không phải tất cả 5 thành phần này đều được sản xuất tại Hàn Quốc. Thành phần bạch hầu, ho gà, uốn ván được sản xuất tại Đức; thành phần kháng nguyên Hib nhập từ Ý, Hàn Quốc chỉ sản xuất thành phần viêm gan B. Hàn Quốc nhập các thành phần khác từ Đức và Ý tổng hợp lại thành Quinvaxem.

Về tính an toàn thì WHO khẳng định dù vắc xin ho gà toàn tế bào có nhiều phản ứng tại chỗ và sốt nhiều hơn vắc xin ho gà vô bào, nhưng vẫn là vắc xin có độ an toàn cao tương đương vắc xin ho gà vô bào về các phản ứng nặng và tử vong.

Box: Tiêm chủng mở rộng giúp loại trừ nhiều căn bệnh nguy hiểm

Hiện nay, một số bậc phụ huynh có suy nghĩ vắc xin dịch vụ đắt tiền tốt hơn vắc xin miễn phí trong Chương trình TCMR. Thực tế, vắc xin trong Chương trình TCMR là do nhà nước phải trả tiền để mua và được các tổ chức quốc tế hỗ trợ. Vắc xin trong Chương trình TCMR hay vắc xin dịch vụ trước khi đưa vào sử dụng đều phải được Bộ Y tế cấp phép lưu hành; được kiểm định tính an toàn và hiệu quả chặt chẽ. Vì vậy không thể nói là "vắc xin dịch vụ tốt hơn vắc xin miễn phí" trong Chương trình TCMR.

Thực tế là trên 90% trẻ em dưới 1 tuổi đã được sử dụng các vắc xin trong Chương trình TCMR hàng năm. So với trước khi triển khai tiêm chủng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong Chương trình TCMR đã giảm rõ rệt, từ hàng chục đến hàng trăm lần. Một số bệnh đã được thanh toán và loại trừ: bệnh Bại liệt đã được thanh toán từ năm 2000, bệnh uốn ván sơ sinh đã được loại trừ từ năm 2005. Các bà mẹ hãy tin tưởng và đưa trẻ đi tiêm các vắc xin trong Chương trình TCMR. Trẻ cần được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch để mang lại hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.

Trần Lê