Người chiến sĩ cống hiến 1.000 ngày đêm trên tuyến đường máu lửa

Ông Đỗ Văn Chiến sinh ra trong một gia đình công giáo có truyền thống cách mạng ở giáo xứ Liên Phú (Hải Đông, Hải Hậu, Nam Định). Những năm đất nước chiến tranh, nhà ông từng là nơi che chở, cất giấu cán bộ cách mạng. Ngày 17/7/1966, sau khi nghe lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Bác Hồ, ông đã ba lô lên đường nhập ngũ ở tuổi 20, lúc này vợ ông cũng đang mang thai đứa con đầu lòng sắp đến ngày ở cữ.

Ngày vợ sinh con gái đầu lòng cũng là ngày ông tốt nghiệp khóa lái xe rồi được điều thẳng sang nước bạn Lào làm công tác vận chuyển quân lương vào giải phóng miền Nam. Trên chiến trường, đồng đội biết ông là người lính công giáo nên thường thắc mắc khi thấy ông ăn cơm mà không làm “dấu thánh”. Ông đã trả lời rằng: Chúa ở trong tâm! Ông Chiến cho rằng: “Một người lính cách mạng phải thật dũng cảm, kiên cường nhưng người lính theo công giáo lại càng phải nỗ lực hơn”. Bản thân ông, trải qua mấy mùa khô sốt rét hơn 40 độ vẫn phải kiên trì vượt lên khó khăn trước mắt. Bây giờ, bạn bè vẫn tếu táo gọi ông bằng cái biệt danh thú vị “hiện vật sống”.

Gặp người anh hùng năm xưa, tôi vẫn cảm nhận được cái khí chất kiêu bạc, dũng mãnh toát ra từ cử chỉ, lời nói. Nó khiến người đối diện sống lại với những hình dung về ông cùng một thời uy dũng mà báo chí trong và ngoài nước vẫn đưa tin: “Người chiến sĩ Công giáo Đỗ Văn Chiến hoàn thành nhiệm vụ lên đến 300%”. Ngày ấy, chỉ tiêu đơn vị giao cho một người chiến sĩ vận tải là 3 đêm/chuyến nhưng ông Đỗ Văn Chiến đã thực hiện 3 đêm 3 chuyến và nhiều lần dũng cảm cứu cả đoàn xe chở hàng thoát khỏi đạn bom của địch…

Ông bồi hồi nhớ lại kỉ niệm với chiếc xe Zil 3 cầu trong một chuyến đi đêm chở gạo vào trạm 2 xuất phát từ trạm 31 Cổng trời sau khi vượt qua chặng đường 120km, hôm sau lại vào trả xe, suốt chặng đường đi bị đánh tọa độ trúng đầu xe. Lúc nào ông cũng sẵn sàng cờ-lê, mỏ-lết sửa chữa cho xe mình và xe đồng đội. Xe Zil chủ yếu gặp sự cố ở bộ phận “đầu bò” tức là trục khuỷu hay bị trật giống như khớp tay người. Những lần sửa xe rất vất vả và nguy hiểm đặc biệt là ở nơi trọng điểm, máu lửa Seng Phan (tỉnh Khăm Muộn, Lào), điểm yết hầu vận tải quân lương của bộ đội ta. Nơi đó, máy bay địch dội bom như vãi trấu.

Ngày 22/12/1969, ông Đỗ Văn Chiến vinh dự được đón nhận danh hiệu cao quý: Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân. Tiểu đoàn của ông cũng được mệnh danh là “Tiểu đoàn Đại bàng xanh” dũng mãnh trong bão lửa Seng Phan.

Bài thơ “Tiểu đội xe không kính” của nhà thơ Phạm Tiến Duật ra đời trong lúc chiếc xe Zil 3 cầu 157 bị bom đánh trúng, vỡ hết kính, cháy ca bin. Ông Đỗ Văn Chiến vẫn lạc quan khắc phục sự cố để rồi lại cùng “con chiến mã” vi vu trên những cung đường hiểm trở với tâm thế: “Ung dung buồng lái ta ngồi/ Nhìn đất nhìn trời nhìn thẳng”.

Ông Chiến kể: Trong một lần chạy xe vào chiến trường thì máy bay thả bom, cả đoàn xe bị tắc dọc đường. Các chiến sĩ lái xe phải tìm nơi giấu xe. Trăng sáng vằng vặc nên ông phải giấu xe vào lùm cây rậm sau đó định bụng khăn gói vào hang ngủ thì đột nhiên gặp người em họ cũng là lái xe nghe tiếng anh mình đã chạy đến, ôm chầm lấy anh và khóc. Người em trách móc: “Sao anh không viết thư về, ở nhà cứ nghĩ là anh đã hi sinh”. Những lúc rảnh rỗi, ông vẫn dành thời gian biên thư về cho gia đình nhưng chiến tranh, bom đạn, thư từ tin tức thất lạc là chuyện thường tình. Khi ấy, ông có cảm giác mình mắc lỗi với những người ở lại. Đêm trăng vằng vặc giữa rừng, lòng ông chợt trào lên niềm xúc động.

“Chiến trường – nơi sự sống và cái chết cận kề trong gang tấc, biết kể sao cho hết những lần bom dội, cả người và xe bị hất xuống, khi tỉnh dậy thì nhận ra mình còn sống qua sự đồng cựa của những ngón tay”. Cánh chim đầu đàn dũng mãnh của mấy chục năm về trước bây giờ đang ngồi kể lại cho chúng tôi nghe những khoảnh khắc buồn vui đời lính và có những giây phút lặng đi. Tiểu đoàn “Đại bàng xanh” ngày ấy giờ người mất, người còn, thỉnh thoảng ông và những người đồng đội năm xưa có dịp gặp lại nhau. Tiểu đoàn lừng lẫy một thời ấy bây giờ mỗi người có một số phận riêng, thương tích lỗ chỗ trên thân thể, thời gian đã hằn nếp nhăn trên khuôn mặt họ. Có dịp gặp gỡ, họ cố góp vui dăm ba câu chuyện tếu mà khóe mắt ai cũng rưng rưng.

Bây giờ, ông Chiến hạnh phúc với tổ ấm gia đình mà cả vợ ông và cô con gái đầu lòng đều công tác trong quân ngũ, với một khu phố được ông quan tâm nhiều tới an ninh trật tự mà bà con cảm mến gọi ông là người “dân phòng tự phong”. Cuộc sống thường nhật yên bình là vậy nhưng kí ức năm xưa vẫn dội lên trong tâm tưởng ông bằng những khúc hát hào hùng, những cung đường hiểm trở ăm ắp kỉ niệm buồn vui và bằng cả những khoảnh khắc “gió vào xoa mắt đắng”.