Áp lực lớn thì ngành hoạt hình mới thực sự trưởng thành

Phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô đã có cuộc trò chuyện với đạo diễn Trịnh Lâm Tùng để tìm hiểu về quá trình thực hiện và những tâm huyết gửi gắm trong “Trạng Quỳnh nhí - Truyền thuyết Kim Ngưu”.

Đạo diễn Trịnh Lâm Tùng

Người hùng theo kiểu Việt

- Từ lúc "Trạng Quỳnh thời nhí nhố" ra đời, các tập phim đều đã được khán giả nhiều lứa tuổi yêu thích và cũng đạt một số giải thưởng. Xin ảnh cho biết "Trạng Quỳnh nhí" được hình thành ý tưởng trước hay "Trạng Quỳnh thời nhí nhố" có trước?

- "Trạng Quỳnh nhí" là cái tên được định hình trong hành trình dài mà ê-kíp ấp ủ, với mong muốn tái hiện một nhân vật dân gian quen thuộc dưới lăng kính trẻ thơ, kết hợp sự hài hước và trí tưởng tượng của đạo diễn cùng thế mạnh thể loại phim hoạt hình 3D.

Chú bé Quỳnh thông minh, luôn biết "lật ngược tình thế" rất tài tình

Tuy nhiên, trước khi làm phim điện ảnh, chúng tôi chọn “Trạng Quỳnh thời nhí nhố” - một phiên bản ngắn hơn, phát hành trên nền tảng số - như một phép thử, nghiên cứu thị trường, để hiểu khán giả trẻ cần gì, thích gì. Đó cũng là giải pháp tốt nhất để có thể chuẩn bị mọi nguồn lực cho phiên bản điện ảnh “Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu” sắp ra mắt tới đây

Vì thế, có thể nói ý tưởng về “Trạng Quỳnh nhí” có trước nhưng được triển khai và thử nghiệm dần qua các tập “Thời nhí nhố”. Khi nhận được tín hiệu tích cực từ công chúng, chúng tôi mới bước sang giai đoạn thực hiện bộ phim điện ảnh với quy mô lớn hơn, nội dung sâu sắc và chỉn chu hơn về mọi mặt để tri ân khán giả, đặc biệt là các em nhỏ trong dịp Tết Thiếu nhi này.

- Tại sao lại chọn Trạng Quỳnh - một nhân vật hài hước, mang đậm yếu tố châm biếm để làm hình tượng chính thay vì một nhân vật anh hùng, thưa anh?

- Trước hết tôi xin khẳng định hình ảnh hay những câu chuyện về ông Trạng Quỳnh trong dân gian chỉ là nguồn cảm hứng cho tôi và các nghệ sĩ sáng tạo nên chú bé Quỳnh trong series phim “Trạng Quỳnh thời nhí nhố” hay phiên bản điện ảnh: “Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu”.

Tôi chọn Trạng Quỳnh chính vì yếu tố không phải là một anh hùng “cổ điển” như mô típ chúng ta thường thấy. Trong dân gian Việt Nam, Trạng Quỳnh không có sức mạnh siêu nhiên nhưng có trí tuệ, sự hóm hỉnh và khả năng "lật ngược tình thế" bằng sự thông minh, một kiểu phản kháng đầy duyên dáng rất Việt Nam.

Đặc biệt với bộ phim thì hình ảnh cậu bé Quỳnh được xây dựng hoàn toàn mới mang hơi thở thời đại, nghịch ngợm nhưng hiếu lễ, nhí nhố nhưng cũng rất “người lớn” khi cần ra những quyết định táo bạo, khoa trương nhưng vẫn gần gũi với trẻ em ngày nay thông qua những câu thoại, pha hành động hài hước rất đời thường.

Tôi tin rằng: Trẻ em Việt cần những hình tượng gần gũi, không quá xa vời, không nhất thiết phải "giải cứu thế giới" mà có thể là người biết bảo vệ bạn bè, lẽ phải, dám nói lên chính kiến, dám đối diện với cái sai, sửa sai. Trạng Quỳnh nhí chính là một hình mẫu như thế - một “người hùng” theo kiểu Việt: Không to tiếng, nhưng đủ bản lĩnh và gần gũi và quan trọng là khán giả thấy được mình đâu đó trong những nhân vật của bộ phim.

- Ngoài yếu tố dân gian, là phim có võ thuật, truyền thuyết huyền bí, anh đưa vào "Trạng Quỳnh nhí" các môn võ thuần Việt vào để tăng tính bản sắc và quảng bá văn hoá Việt không?

- Bản sắc văn hóa Việt được thể hiện xuyên suốt bộ phim từ cảnh quan, trang phục, ẩm thực, kiến trúc, lễ hội, một phần ngôn ngữ thoại cũng như hành động đặc trưng, tới hệ thống linh vật, quái yêu như: Trâu Vàng, Giao Long, Cửu Vỹ…

Đặc biệt, võ thuật trong phim được các nhà làm phim nghiên cứu, sáng tạo dựa trên các thế võ cổ truyền Việt Nam, với những đòn thế lấy cảm hứng từ Võ Bình Định, Võ cổ truyền Thăng Long và một số bài quyền dân gian vùng núi phía Bắc.

Chúng tôi không chỉ đưa võ vào như yếu tố hành động cuốn hút khán giả, mà muốn thông qua đó quảng bá chiều sâu triết lý của võ Việt - luôn đặt yếu tố “lấy nhu thắng cương”, “văn trị vũ”. Đó là cách chúng tôi làm cho phim vừa hấp dẫn với khán giả trẻ, vừa lan tỏa tinh thần Việt.

Hành trình thử thách nhưng đầy cảm hứng

- Công ty đã mất bao nhiêu thời gian để thực hiện bộ phim, từ khâu lên ý tưởng, viết kịch bản cho đến tập hợp những nhân lực cùng chung đam mê?

- Chúng tôi đã mất khoảng 3 năm để xây dựng phát triển đội ngũ, nghiên cứu đề tài, thực hiện series phim ngắn trước và 1,5 năm dành cho bản điện ảnh kể từ lúc lên ý tưởng, xây dựng thế giới nhân vật, phát triển kịch bản, tập trung sản xuất cho đến khi hoàn thiện hậu kỳ.

Mặt thuận lợi là chúng tôi có được sự đồng lòng từ nhà đầu tư cũng như sản xuất. Bên cạnh những thành viên cốt lõi của dự án có chuyên môn cao, kinh nghiệm đủ chín trong ngành thì chúng tôi tràn đầy năng lượng sáng tạo với một đội ngũ trẻ trung, linh hoạt.

Có bạn học ở nước ngoài về, mang theo kiến thức và kỹ thuật tiên tiến nhưng vẫn giữ được tình cảm dành cho văn hóa dân tộc. Những giá trị truyền thống được kể lại bằng ngôn ngữ đương đại - đó là một quá trình thử thách nhưng đầy cảm hứng.

Khó khăn lớn nhất, có lẽ không chỉ nằm ở hạn hẹp về tài chính, quy trình sản xuất chưa đồng bộ hay nền tảng công nghệ còn chưa đủ mạnh… mà là việc tìm được những con người thực sự tin vào hoạt hình Việt, yêu chất liệu văn hóa Việt và sẵn sàng đi đường dài cùng nhau.

- Ngoài công nghệ và máy móc của nước ngoài, phim có sự tham gia của người nước ngoài không? Dấu ấn Việt để hình thành nên bộ phim này, thưa anh?

- Chúng tôi sử dụng một số phần mềm công nghệ tiên tiến từ nước ngoài như Blender, Houdini, Maya, Unreal Engine… và vô số những phần mềm chuyên dụng bổ trợ cho những khâu dàn dựng, hậu kỳ như: Protool, Davinci… nhưng 100% nhân lực sản xuất là người Việt Nam. Các bạn họa sĩ, kỹ thuật viên, diễn hoạt đều là người Việt, trong đó hơn 80% thuộc thế hệ 9x - 2k, rất sáng tạo và nhiệt huyết.

Chúng tôi có mời chuyên gia nước ngoài tư vấn ở vài khâu hậu kỳ như sound mixing, hay trao đổi giao lưu nghề nghiệp ở các khâu: Animation, concept… để có thêm những góc nhìn mới cũng như học hỏi, đảm bảo chất lượng quốc tế. Nhưng tự hào mà nói: Linh hồn của bộ phim, từ nội dung tới tạo hình, từ màu sắc đến chuyển động đều là Việt Nam 100%.

Niềm tin vào một tương lai tươi sáng cho hoạt hình Việt

- Giờ thì giấc mơ của anh đã thành hiện thực, anh đã hoàn toàn hài lòng với tác phẩm của mình hay chưa?

- Tôi nghĩ, với người làm nghệ thuật, sự hài lòng tuyệt đối là điều không có. Luôn sẽ có thứ mà nếu có thêm thời gian, thêm kinh phí, ta sẽ làm tốt hơn. Như tôi đã nói: “Bộ phim hay nhất là bộ phim tôi sắp làm…” đó giống như một lời hứa cho sự quyết tâm của cá nhân tôi, luôn lấy khán giả làm lõi và nỗ lực cải thiện qua từng tác phẩm.

Tôi cảm thấy biết ơn và mãn nguyện với hành trình đã qua vì nó là kết tinh của rất nhiều nỗ lực của biết bao con người đã cùng tôi thầm lặng cống hiến đầy đam mê, nhiệt huyết và niềm tin vào một tương lai tươi sáng cho hoạt hình Việt.

“Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu” là một bước khởi đầu đầy gian nan nhưng cũng truyền cảm hứng cho nhiều bạn trẻ, đồng nghiệp của tôi trên khắp dải đất hình chữ S này. Tôi hy vọng từ đây, không chỉ chúng tôi mà sẽ có thêm nhiều đơn vị khác dấn thân vào hoạt hình điện ảnh - một địa hạt đầy tiềm năng nhưng còn thiếu nhiều sự đầu tư nghiêm túc.

- Là phim hoạt hình tư nhân đầu tiên chiếu thương mại, anh có áp lực gì không?

- Rất nhiều áp lực, từ khán giả, thị trường, truyền thông, chất lượng chuyên môn, thời gian, tài chính cho tới... chính mình. Đây là lần đầu tiên một phim hoạt hình điện ảnh do tư nhân sản xuất được phát hành chính thức tại rạp trên toàn quốc, nên mỗi bước đi đều phải hết sức cẩn trọng.

Tuy nhiên, tôi nghĩ: Chỉ khi đặt mình vào áp lực thì ngành hoạt hình mới thực sự trưởng thành. Cũng giống như nhân vật chú bé Quỳnh trong phim - chúng tôi không có nhiều vũ khí mạnh nhưng có niềm tin, sự bền bỉ, đồng lòng và tin tưởng lẫn nhau và một chiến lược được hoạch định rõ ràng.

- Anh có ý định xây dựng hệ sinh thái xoay quanh Trạng Quỳnh không?

- Chắc chắn có bởi chiến lược chúng tôi xây dựng dự án trở thành “IP quốc dân” như các nền điện ảnh hoạt hình tiên tiến trên thế giới. Chúng tôi đã xây dựng một hệ thống thiết kế nhân vật theo chuẩn đa nền tảng, sẵn sàng mở rộng thành truyện tranh, sách ảnh, phim ngắn, trò chơi tương tác, đồ chơi, đồ dùng học tập...

Trong tương lai gần, chúng tôi sẽ công bố các sản phẩm phụ trợ để biến Trạng Quỳnh nhí thành một thương hiệu văn hóa giáo dục thân thiện với trẻ em Việt.

Xin trân trọng cảm ơn quý báo và độc giả! Hy vọng “Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu” sẽ không chỉ là một bộ phim hoạt hình giải trí, mà còn là một bước đi nhỏ cho điện ảnh hoạt hình Việt Nam tiến gần hơn với khán giả đại chúng.

Xin cảm ơn anh về cuộc trò chuyện!