eMag azine
28/10/2025 08:00
Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

28/10/2025 08:00

TTTĐ - Thể chế, pháp luật có chất lượng, phù hợp với yêu cầu phát triển của thực tiễn và nguyện vọng của Nhân dân là yếu tố hàng đầu quyết định thành công của mỗi quốc gia.
Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

Thể chế, pháp luật có chất lượng, phù hợp với yêu cầu phát triển của thực tiễn và nguyện vọng của Nhân dân là yếu tố hàng đầu quyết định thành công của mỗi quốc gia. Do đó, để đất nước vươn mình phát triển mạnh mẽ, chúng ta dứt khoát nói “không” với bất cứ hạn chế, bất cập nào trong thể chế, pháp luật; không thỏa hiệp với bất kỳ yếu kém nào trong thiết kế chính sách, soạn thảo pháp luật, hay tổ chức thực thi. Và để làm được điều này, trọng trách đặt trên vai Quốc hội và Chính phủ là rất lớn.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

Trong tiến trình phát triển của mỗi quốc gia, pháp luật luôn giữ vai trò trụ cột, tiên quyết để bảo đảm trật tự, công bằng và “định hướng” phát triển cho tương lai.

Trong suốt gần 80 năm qua, hệ thống pháp luật nước ta, với trung tâm là các bản Hiến pháp và các đạo luật đã không ngừng được xây dựng, ban hành và hoàn thiện đồng bộ, trở thành cơ sở, nền tảng pháp lý vững chắc để đất nước giành được độc lập, thống nhất và vững bước trên con đường phát triển nhanh, bền vững, đạt được nhiều thành tựu to lớn. Đặc biệt, trước mỗi bước ngoặt, điểm nút của lịch sử, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự chuẩn bị kỹ càng, chu đáo của Chính phủ và các cơ quan, Quốc hội luôn kịp thời ban hành những quyết sách trọng đại, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật, đi trước mở đường, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hệ thống pháp luật Việt Nam không chỉ được hoàn thiện theo hướng ngày càng bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất và đồng bộ, mà còn phản ánh trung thực khát vọng, ý chí và nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Đây chính là bài học kinh nghiệm sâu sắc và quý báu, góp phần giữ vững độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia, đồng thời tạo nên động lực mạnh mẽ tiếp tục cho công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển toàn diện đất nước.

Tại các cuộc họp của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật, Tổng Bí thư Tô Lâm nhiều lần nhấn mạnh, để hiện thực hoá khát vọng vươn mình của dân tộc, chúng ta phải giải quyết nhiều việc, trong đó, một nhiệm vụ rất trọng tâm là phải tiếp tục quan tâm hoàn thiện thể chế, pháp luật để giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực, phát huy mọi tiềm năng, thế mạnh của đất nước, tận dụng mọi cơ hội phát triển.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

Người đứng đầu Đảng nhấn mạnh, công tác xây dựng và thi hành pháp luật là “đột phá của đột phá” trong hoàn thiện thể chế phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; là một nhiệm vụ trọng tâm của tiến trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Theo Tổng Bí thư, xây dựng pháp luật phải bám sát thực tiễn, “đứng trên mảnh đất thực tiễn của Việt Nam”, tiếp thu có chọn lọc giá trị tinh hoa của nhân loại, đảm bảo tính hệ thống, nắm bắt mọi cơ hội, mở đường, khơi thông mọi nguồn lực; đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, nền tảng vững chắc, động lực mạnh mẽ cho phát triển, tạo dư địa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế “hai con số”, nâng cao đời sống của Nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh phải tạo đột phá trong công tác thi hành pháp luật; phát huy cao độ tinh thần phục vụ Nhân dân, tư duy kiến tạo phát triển, hành động vì lợi ích chung của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; ưu tiên bảo đảm hiệu quả thi hành pháp luật nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và trong các lĩnh vực dân sinh quan trọng khác.

Phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV

“Thể chế, pháp luật có chất lượng, phù hợp với yêu cầu phát triển của thực tiễn và nguyện vọng của Nhân dân là yếu tố hàng đầu quyết định thành công của mỗi quốc gia. Do đó, để đất nước vươn mình phát triển mạnh mẽ, chúng ta dứt khoát nói “không” với bất cứ hạn chế, bất cập nào trong thể chế, pháp luật; không thỏa hiệp với bất kỳ yếu kém nào trong thiết kế chính sách, soạn thảo pháp luật, hay tổ chức thực thi”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Chia sẻ tại kỳ họp thứ 10, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, trong nhiệm kỳ khóa XV, Quốc hội đã phát huy mạnh mẽ vai trò trong việc hoàn thiện thể chế, pháp luật; việc sửa đổi, bổ sung một số điều Hiến pháp năm 2013 đã kịp thời thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng, nhất là về sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước theo hướng “tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, sát thực tiễn”.

Đặc biệt, hoạt động lập pháp có sự đổi mới mạnh mẽ về tư duy, quy trình xây dựng, chủ động, sáng tạo, tích cực, chuẩn bị từ sớm từ xa; phát huy vai trò “đi trước một bước về thể chế”, phản ứng kịp thời với những tình huống mới, đáp ứng yêu cầu thực tiễn cuộc sống; các chính sách luôn lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để góp phần giải phóng sức sản xuất, huy động, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho sự nghiệp phát triển đất nước. Lần đầu tiên, Quốc hội trình Bộ Chính trị xem xét, thông qua định hướng chương trình xây dựng pháp luật cho cả nhiệm kỳ. Công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật được tích cực triển khai, đã phát hiện, xử lý kịp thời nhiều quy định mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, khả thi của hệ thống pháp luật.

Việc Quốc hội ấn nút thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Hiến pháp năm 2013 tại kỳ họp thứ 9 (tháng 6/2025) đã kịp thời thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng, nhất là về sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước theo hướng “tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, sát thực tiễn”.

Để phục vụ công tác lập pháp, cách thức tổ chức kỳ họp Quốc hội cũng có nhiều cải tiến, đổi mới, linh hoạt thích ứng với thực tiễn đặt ra. Nhiệm kỳ khóa XV có số lượng kỳ họp lớn nhất từ trước đến nay và là nhiệm kỳ đầu tiên trong lịch sử hoạt động, Quốc hội tổ chức 19 kỳ họp, trong đó có 9 kỳ họp bất thường để kịp thời xem xét, quyết định các nội dung quan trọng, cấp bách để đáp ứng yêu cầu do thực tiễn đặt ra.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, thời gian qua, Quốc hội dày công xây dựng luật, sửa đổi luật để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho đất nước phát triển, “vì chúng ta đưa quá nhiều nghị định, thông tư vào luật. Quá trình điều hành kinh tế - xã hội gặp vướng mắc là phải sửa”.

Do đó, hoạt động lập pháp phải có sự đổi mới mạnh mẽ về tư duy, quy trình xây dựng, chủ động, sáng tạo, tích cực, thể hiện đúng vai, những nội dung nào cần Quốc hội quy định đưa vào luật để kiến tạo, phát triển, tạo khung khổ pháp lý, những gì thuộc về cụ thể giao Chính phủ quy định trong nghị định, thông tư, phân cấp mạnh cho bộ ngành, địa phương để “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Theo Chủ tịch Quốc hội, trong hơn một năm qua, Quốc hội đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, thông qua được rất nhiều luật nhưng vẫn đảm bảo chất lượng. Làm được điều này là nhờ sự lãnh đạo của Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm. “Tất cả những luật mỗi kỳ họp đưa ra mà còn có những ý kiến khác nhau, chúng ta đều báo cáo cấp có thẩm quyền”, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, trong 49 luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 có 6 luật là do Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội chịu trách nhiệm thẩm tra đến cuối cùng. Còn lại 43 luật, Bộ trưởng phải chịu trách nhiệm tiếp thu, giải trình với đại biểu Quốc hội.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

“Trong hơn một năm qua có sự chuyển biến hết sức lớn về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật. Chuyển đổi số, số hóa, trí tuệ nhân tạo đã giúp Quốc hội thành công lớn và chính xác hơn trong thực nhiệm các nhiệm vụ theo chức năng”, Chủ tịch Quốc hội nói và nhấn mạnh thời gian tới cần tiếp tục đổi mới trong tư duy xây dựng pháp luật, đổi mới hơn nữa trong cách làm, đổi mới hơn nữa trong thực hiện chương trình của các kỳ họp để mục đích cuối cùng là mang lại kết quả và kết quả đó phải bằng hiệu quả, chất lượng.

Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đã thể hiện rõ tinh thần đổi mới mạnh mẽ. Trong những giai đoạn khó khăn nhất, Quốc hội luôn đồng hành cùng Chính phủ và cả hệ thống chính trị, chủ động thảo luận, xem xét, tìm giải pháp tháo gỡ.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

“Chính những lúc khó khăn nhất, cả hệ thống chính trị đã cùng bàn giải pháp, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, xuất phát từ đại dịch COVID-19. Quốc hội đã kịp thời ban hành cơ chế, chính sách đặc biệt, đặc thù, tạo điều kiện để Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương ứng phó linh hoạt, kịp thời với tình hình thực tế. Ngay sau đó, Quốc hội chủ động đề xuất và ban hành chính sách để phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, khơi thông các nguồn lực, phục vụ phát triển đất nước”, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Về công tác lập pháp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, càng về cuối nhiệm kỳ, hoạt động xây dựng pháp luật càng thể hiện rõ bước chuyển trong tư duy và phương pháp làm luật. Trong đó, với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, quy trình xây dựng luật được thiết kế khoa học, chuyên nghiệp, bảo đảm tính kịp thời, hiệu quả và khả thi cao. Theo đó, luật chỉ quy định những vấn đề có tính nguyên tắc, thuộc thẩm quyền Quốc hội, còn việc hướng dẫn, chi tiết sẽ do Chính phủ và các bộ quy định, bảo đảm sự linh hoạt và tính thực tiễn trong quản lý, điều hành.

“Nếu luật càng quy định chi tiết thì sẽ không theo kịp với thực tiễn, những vấn đề phát sinh. Vì vậy, theo quan điểm đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, luật chỉ quy định những vấn đề chung nhất, những vấn đề cốt lõi, mang tính nguyên tắc, những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, còn những vấn đề chi tiết và tổ chức thực hiện thì quy định ở các văn bản dưới luật”, ông Hải cho biết.

Nhấn mạnh tinh thần đổi mới tư duy thứ hai về phân cấp, phân quyền, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo hướng giao địa phương chịu trách nhiệm, tăng tính chủ động và trách nhiệm của người đứng đầu, địa phương. Qua những vấn đề hiện nay tồn tại, phát sinh, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, bài học rút ra là phân cấp, phân quyền phải đi đôi với đổi mới tư duy xây dựng pháp luật. Tất cả những vấn đề vướng mắc, những vấn đề quy định chi tiết thì giao Chính phủ hướng dẫn thực hiện.

Ông Hải cũng khẳng định, Quốc hội khóa XV đã đổi mới theo thực tiễn nhu cầu của cuộc sống, đổi mới ngay từ khâu xây dựng chủ trương của Đảng thành các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời rút ra những bài học, từ đó nhìn rõ hướng khắc phục để tiếp tục kế thừa và phát huy tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh
Khi đất nước bước vào giai đoạn vừa chống dịch COVID-19, vừa phát triển kinh tế, Quốc hội Việt Nam đã ban hành nhiều nghị quyết để kịp thời hỗ trợ Chính phủ thực hiện “mục tiêu kép”.

Tương tự, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng cho rằng, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV là một nhiệm kỳ rất đặc biệt. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, đất nước phải đối mặt với đại dịch COVID-19. Từ một quốc gia không sản xuất được vắc xin, nhờ chính sách ngoại giao, Việt Nam đã vượt lên trở thành 1 trong 6 nước đứng đầu thế giới về tỷ lệ bao phủ vắc xin. Khi đất nước bước vào giai đoạn vừa chống dịch COVID-19, vừa phát triển kinh tế, Quốc hội Việt Nam đã ban hành nhiều nghị quyết để kịp thời hỗ trợ Chính phủ thực hiện “mục tiêu kép”. Các nghị quyết này bao gồm nhiều biện pháp từ hỗ trợ người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, đến tạo cơ sở pháp lý cho các chính sách phục hồi và phát triển kinh tế.

Đến giai đoạn cuối nhiệm kỳ, đất nước bước vào cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cùng với cơ cấu lại bộ máy hành chính cấp Trung ương, giảm số lượng ban, bộ, ngành và ủy ban; Quốc hội đã tiến hành sửa Hiến pháp để từ ngày 1/7/2025, chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (tỉnh và xã), kết thúc hoạt động cấp hành chính quận/huyện trên cả nước; giảm số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh từ 63 xuống còn 34. Trong bối cảnh đó, Quốc hội cũng đã thông qua mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 trên 8% và hướng tới mức tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

Cùng với đó, Quốc hội cũng tiến hành một khối lượng vô cùng lớn trong công tác xây dựng pháp luật để thể chế hóa các “nghị quyết trụ cột” của Bộ Chính trị, được coi là nền tảng để Việt Nam cất cánh và bước vào một kỷ nguyên phát triển mới.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, kết quả đạt được đã thể hiện rõ hiệu quả, hiệu lực từ sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của Chính phủ và sự đồng hành của Quốc hội. Tất cả bắt nguồn từ tầm nhìn sáng tạo của một “trung tâm chỉ huy” mà đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm đã có những sáng kiến mới, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá dựa trên cơ sở khoa học, tiềm năng, tiềm lực của đất nước và sự đồng thuận từ Nhân dân.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

Qua báo cáo công tác nhiệm kỳ Quốc hội khóa VX, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ nhất trí cao đánh giá của Chủ tịch Quốc hội và các lãnh đạo Quốc hội. Trong đó, các đại biểu thống nhất cho rằng, công tác lập pháp được đổi mới mạnh mẽ với việc ban hành hơn 140 luật và hàng chục nghị quyết quan trọng, thể chế hóa kịp thời đường lối của Đảng.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nhấn mạnh, Quốc hội khóa XV là một nhiệm kỳ đặc biệt bởi diễn ra trong bối cảnh đặc biệt của thế giới và đất nước, lượng công việc tăng gấp nhiều lần so với các nhiệm kỳ trước, nhiều vấn đề hệ trọng, nhiều nội dung mới, phức tạp, chưa từng có tiền lệ. Trong bối cảnh này, Quốc hội đã phát huy mạnh mẽ vai trò trong việc hoàn thiện thể chế, pháp luật, xác định “công tác lập pháp là đột phá của đột phá”, giữ vai trò “đi trước một bước về thể chế”, phản ứng kịp thời với những tình huống mới, đáp ứng yêu cầu thực tiễn cuộc sống.

“Công tác lập pháp nhiệm kỳ khóa XV mang dấu ấn chưa từng có tiền lệ khi Nghị quyết số 30/2021/QH15 của Quốc hội đã trao quyền cho Chính phủ ban hành văn bản quy định pháp luật chưa điều chỉnh để linh hoạt ứng phó trong trường hợp đặc biệt”, ông Hòa khẳng định.

Theo ông Hòa, trong nhiệm kỳ, Quốc hội đã hoàn thành tổng cộng 205 nhiệm vụ lập pháp (gồm cả các nhiệm vụ phát sinh), vượt 35% so với định hướng ban đầu về số lượng. Trong đó, 2025 là một năm hết sức đặc biệt với khối lượng công việc xây dựng pháp luật khổng lồ và kỷ lục, gần bằng tổng khối lượng của nhiều năm trước cộng lại.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

“Quốc hội khóa XV khẳng định đây là một nhiệm kỳ rất thành công, tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển đất nước. Công tác xây dựng thể chế được xem là một thành tựu nổi bật, với khối lượng lập pháp chưa từng có tiền lệ, thông qua nhiều nội dung quan trọng để kịp thời ứng phó linh hoạt và tháo gỡ các điểm nghẽn phát triển. Hoạt động giám sát ngày càng đổi mới, không chờ đến cuối kỳ mà được triển khai ngay từ đầu, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong việc hoàn thiện thể chế. Quốc hội đã quyết định nhiều vấn đề quan trọng, huy động được nguồn lực lớn chưa từng có để triển khai các công trình trọng điểm, tạo khí thế tăng trưởng và khẳng định tinh thần tự chủ, tự lập”, ông Phạm Văn Hòa tái khẳng định.

Đại biểu Quốc hội Trần Thị Hồng An (đoàn Quảng Ngãi) cũng bày tỏ đặc biệt ấn tượng về công tác xây dựng thể chế pháp luật khi Quốc hội đã hoàn thành hàng trăm nhiệm vụ lập pháp - một con số “kỷ lục” và đánh giá, Quốc hội khóa XV đã đồng hành cùng với Chính phủ tháo gỡ những khó khăn trong việc giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn cuộc sống.

Theo đại biểu Trần Thị Hồng An, cùng với sự chủ động từ Chính phủ là sự chủ động, tích cực của từng vị đại biểu Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội. Chính vì vậy, hầu hết các luật đều được thông qua với tỷ lệ rất cao và không có dự án luật nào trình Quốc hội mà không được thông qua. Đây là một điểm sáng của Quốc hội Việt Nam được nghị viện các nước đánh giá rất cao.

Nữ đại biểu cho rằng, Quốc hội khóa XV đã đảm nhiệm và hoàn thành xuất sắc nhiều nhiệm vụ mang tính lịch sử, đặt ra nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển mới của đất nước; đồng thời thể hiện rõ bản lĩnh là hiện thân sinh động của khối đại đoàn kết dân tộc; luôn đổi mới, sáng tạo, hành động thận trọng, quyết đoán, luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, đặt lợi ích của Nhân dân, của Tổ quốc lên trên hết, trước hết.

“Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đã phát huy mạnh mẽ vai trò cơ quan lập pháp trong hoàn thiện thể chế, pháp luật. Hoạt động lập pháp tiếp tục có sự đổi mới trong phương pháp, tư duy, quy trình xây dựng; phát huy vai trò đi trước một bước về thể chế, dám quyết định những vấn đề khó, những việc mới và cấp bách, thể hiện sự linh hoạt, phản ứng kịp thời với những tình huống mới, đáp ứng yêu cầu thực tiễn cuộc sống”, bà Trần Thị Hồng An đánh giá.

Đại biểu Nguyễn Hải Dũng, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình tham gia thảo luận về một số dự án luật quan trọng tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Hải Dũng (đoàn Ninh Bình) nhận định, Quốc hội khóa XV đã kiến tạo, tích cực đóng góp vào quá trình phát triển của đất nước, thể hiện rõ nét qua việc đồng hành cùng Chính phủ kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, tạo dựng các động lực mới cho tăng trưởng và phát triển đất nước.

Ngoài ra, cách thức tổ chức kỳ họp Quốc hội có nhiều cải tiến, đổi mới, linh hoạt thích ứng với thực tiễn đặt ra. Nhiệm kỳ khóa XV có số lượng kỳ họp lớn nhất từ trước đến nay và cũng là nhiệm kỳ đầu tiên trong lịch sử hoạt động, Quốc hội tổ chức 9 kỳ họp bất thường (kỳ họp không thường lệ) để kịp thời xem xét, quyết định một số nội dung quan trọng, cấp bách do thực tiễn cuộc sống và yêu cầu phát triển đặt ra.

Ông Dũng cũng đánh giá, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đã hoạt động dân chủ, đại biểu được thể hiện quan điểm của mình tại các buổi thảo luận ở đoàn, ở tổ và tại hội trường. Quốc hội cũng rất cầu thị lắng nghe và giải thích đầy đủ các ý kiến của đại biểu Quốc hội; tiếp thu nhiều ý kiến góp ý để hoàn thiện hệ thống pháp luật. “Như Luật Đất đai 2024 đã đưa ra lấy ý kiến 4 lần trước khi bấm nút thông qua, tạo điều kiện để đại biểu Quốc hội có nhiều cơ hội để phát biểu ý kiến”, ông Dũng lấy dẫn chứng.

Tương tự, đại biểu Lê Xuân Thân (đoàn Khánh Hòa) cũng bày tỏ sự ấn tượng trước khối lượng công việc lập pháp khổng lồ mà Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan hữu quan đã nỗ lực hoàn thành, đặc biệt trong các kỳ họp gần đây. Đại biểu nhận định, việc nhiều dự thảo luật, nghị quyết được xây dựng và ban hành trong thời gian ngắn cho thấy sự linh hoạt, nhạy bén và kịp thời trong công tác xây dựng pháp luật, đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước.

Ông Thân nhấn mạnh tinh thần đổi mới hoạt động lập pháp được nêu rõ trong Luật Tổ chức Quốc hội và các báo cáo tổng kết, đó là luật chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, chỉ quyết những vấn đề đã rõ, đã chín còn những nội dung biến động thường xuyên, chưa ổn định thì chỉ quy định mang tính nguyên tắc và giao Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền địa phương quy định để đảm bảo tính linh hoạt.

Tuy nhiên, đại biểu Lê Xuân Thân cũng chỉ ra rằng, trên thực tế, nhiều dự thảo trình Quốc hội chưa thực sự đáp ứng được sự ngắn gọn và phân định. Do đó, ông đề nghị cần có một tổ biên tập về kỹ thuật lập pháp thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội có vai trò là “bộ lọc”, giúp chuẩn hóa cách diễn đạt, từ ngữ, kỹ thuật trình bày của các dự thảo luật do bộ, ngành trình lên theo một cách thống nhất; điều này sẽ giúp các đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận về chính sách, nội dung cốt lõi của luật, tránh tốn thời gian vào việc chỉnh sửa ngôn từ, lỗi kỹ thuật lập pháp, trùng lắp diễn đạt do mỗi bộ, ngành có tổ biên tập riêng.

Từ thực tế đó, ông Thân cho rằng cần tiếp tục nghiên cứu để phân định rõ lĩnh vực nào thuộc thẩm quyền lập pháp (những vấn đề ổn định, lâu dài, nguyên tắc hoạch định chính sách) và lĩnh vực nào thuộc hành pháp (biện pháp điều hành, quản lý đất nước) trong thời gian tới. “Nếu làm được như vậy, luật sẽ ngắn gọn hơn, tránh chồng lấn, giảm việc phải sửa luật nhiều lần, đồng thời đáp ứng yêu cầu quản lý và mở rộng phân cấp, phân quyền cho Chính phủ, chính quyền địa phương”, đại biểu Lê Xuân Thân nhận định.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh
Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

Có thể nói, trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Chính phủ và Quốc hội đã có sự phối hợp rất chặt chẽ, hiệu quả thực chất, thực hiện tốt vai trò cầu nối giữa hành pháp và lập pháp. Các bên đã nêu gương tinh thần làm việc, cống hiến hết mình trong thời gian vừa qua. Đảng uỷ Chính phủ và Đảng uỷ Quốc hội đã đồng tâm, đồng ý, đồng chí, đồng lòng, chính vì thế mà công việc đòi hỏi thì lớn, trách nhiệm thì cao, nhiều nhiệm vụ rất quan trọng, khó, phức tạp, nhạy cảm nhưng cũng đã hoàn thành với chất lượng cao.

Đặc biệt, ở góc độ xây dựng pháp luật, Chính phủ và Quốc hội đã phối hợp trình, ban hành khối lượng luật, nghị quyết rất lớn, lớn nhất từ các nhiệm kỳ trước đến nay; có ý nghĩa đặc biệt về chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng; tháo gỡ được những nút thắt hiện nay liên quan đến thể chế; phục vụ cho các mục tiêu mà các nghị quyết của Đảng, Bộ Chính trị đã đặt ra.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh.

Với vai trò là người đứng đầu Bộ Tư pháp, cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng trình các dự án luật, nghị quyết của Quốc hội về xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật; Bộ trưởng Bộ Nguyễn Hải Ninh khẳng định, trong tiến trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các lãnh đạo Đảng ta luôn nhận thức sâu sắc vai trò của thể chế, pháp luật và luôn dành ưu tiên hàng đầu chăm lo công tác xây dựng thể chế, pháp luật.

Ngày 3/9/1945, tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời Việt Nam dân chủ cộng hòa đã xác định “Những nhiệm vụ cấp bách của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa” mà một trong số đó là công việc xây dựng bản Hiến pháp - nền tảng pháp lý của chế độ mới.

Từ năm 1986, Đảng ta đã có nhiều chủ trương, chính sách về hoàn thiện thể chế, pháp luật. Điển hình là Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Những năm gần đây, Bộ Chính trị đã ban hành nhiều kết luận quan trọng lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng công tác pháp luật, trong đó có Thông báo số 108-TB/VPTW ngày 18/11/2024 của Văn phòng Trung ương Đảng về kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp (nay là Đảng ủy Bộ Tư pháp); Kết luận số 119-KL/TW ngày 20/1/2025 của Bộ Chính trị về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật.

Nhận định những thành tựu, hạn chế cũng như bối cảnh thế giới và Việt Nam hiện nay, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh yêu cầu phải tiếp tục quan tâm hoàn thiện thể chế; cùng với việc thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy, phấn đấu tăng trưởng kinh tế “hai con số”, công tác xây dựng và thi hành pháp luật phải được đổi mới căn bản.

Trong bối cảnh đó, ngày 30/4/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Dẫn lời của Tổng Bí thư Tô Lâm, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh khẳng định, Nghị quyết số 66-NQ/TW là “lời hiệu triệu hiệu triệu cho một cuộc cải cách thể chế sâu sắc, nhằm xây dựng một hệ thống pháp luật hiện đại, thực chất, vì Nhân dân phục vụ, đồng thời tạo ra động lực bền vững cho công cuộc xây dựng đất nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh trong thế kỷ XXI”.

Để thể chế hóa Nghị quyết số 66-NQ/TW, Bộ Tư pháp đã khẩn trương xây dựng dự thảo nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật để Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 9.

Theo đó, ngày 17/5/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 197/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, trong đó quy định một số cơ chế, chính sách đặc biệt về tài chính, nguồn nhân lực, phát triển và ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số nhằm tạo đột phá trong xây dựng pháp luật và một số nhiệm vụ, hoạt động tổ chức thi hành pháp luật trực tiếp hỗ trợ cho xây dựng pháp luật.

Cũng trong ngày 17/5/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 140/NQ-CP ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Trong đó, xác định 7 nhóm nhiệm vụ mà Chính phủ và các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ phải thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ của mình, tương ứng với 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp quy định trong Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị. Sau đó, ngày 30/5/2025, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cũng đã ký Quyết định số 1612/QĐ-BTP ban hành chương trình hành động của Bộ Tư pháp thực hiện các nghị quyết trên của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ.

Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết số 68-NQ/TW, ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân do Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức
Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết số 68-NQ/TW, ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân do Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh, thời gian triển khai xây dựng các văn bản trên là rất nhanh với tinh thần rất quyết liệt và Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước rất quan tâm đến công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; và cũng đều khẳng định phải xác định đây là đột phá của đột phá trong hoàn thiện thể chế, phục vụ yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

“Như vậy, bộ, ngành Tư pháp đã có ba nghị quyết của Bộ Chính trị, của Quốc hội và của Chính phủ về công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Niềm vui rất lớn, anh em trong bộ, ngành Tư pháp nói riêng và những người làm công tác xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật trong cả nước rất vui”, Bộ trưởng nói và cho rằng những người trực tiếp tham mưu đã nỗ lực vượt bậc xây dựng nên những văn bản này chắc là vui nhất.

Bên cạnh niềm vui lớn, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho rằng cũng còn không ít lo lắng, bởi khối lượng công việc thời gian tới rất khổng lồ, có những việc bộ, ngành Tư pháp chưa làm bao giờ và cần hết sức lưu ý như nhiệm vụ làm Thường trực của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật do Tổng Bí thư Tô Lâm làm Trưởng Ban.

Ngoài ra, ông Ninh cũng cho rằng, có những việc mới hoàn toàn, khác với suy nghĩ lâu nay của bộ, ngành Tư pháp là tập trung cho công tác xây dựng pháp luật theo đúng nghĩa xây dựng pháp luật. Bộ trưởng lấy ví dụ phải tìm ra điểm nghẽn trong bối cảnh hiện nay và bộ, ngành Tư pháp phải có những phương án, cách thức xử lý khác với thông thường, thâm chí khác cả những gì đã được học.

Nêu lại ý kiến của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội hay nói là các “nghị quyết trụ cột”, “nghị quyết chiến lược”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, tất cả mọi việc phải triển khai đồng bộ, khẩn trương, phải làm cùng lúc rất nhiều việc. Từ đó, ông Ninh cho rằng, trong Bộ Tư pháp có hai việc phải hết sức lưu ý. Một là phải tiếp tục nâng cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm. Hai là phải đổi mới tư duy hơn nữa.

Chia sẻ thêm về công tác xây dựng thể chế, pháp luật trong nhiệm kỳ Đảng ủy Chính phủ năm 2020-2025 và Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định hoàn thiện thể chế là một trong ba khâu đột phá chiến lược.

Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị cũng nêu rất rõ, xác định thể chế, pháp luật phải trở thành đột phá của đột phá và yêu cầu công tác xây dựng thể chế pháp luật không chỉ tháo gỡ những điểm nghẽn trong thực tiễn mà phải tạo thành lợi thế cạnh tranh, tạo thành nền tảng pháp lý vững chắc để huy động mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Theo ông Ninh, trong nhiệm kỳ vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao quyết liệt công tác này. Các bộ, cơ quan ngang bộ và nhất là người đứng đầu gồm các Bộ trưởng đã thực sự vào cuộc, tạo nên những kết quả rất nổi bật trong công tác xây dựng thể chế, pháp luật.

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

Thứ nhất, Chính phủ đã tham mưu, tích cực phối hợp với các cơ quan có liên quan trình Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị đưa ra các chủ trương, đường lối, quan điểm lớn cho công tác hoàn thiện thể chế, xây dựng pháp luật như ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. Đây là một quyết định nền tảng rất quan trọng trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam.

Tiếp đó, Chính phủ cũng trình Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 178-QĐ/TW về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật. Đây là lần đầu tiên có riêng một quyết định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực trong công tác xây dựng pháp luật.

Gần đây, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới với nhiều định hướng rất quan trọng, mang tính chất đổi mới kể cả về tư duy và hành động trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Bên cạnh đó, Đảng ủy Chính phủ cũng đã trình Bộ Chính trị ra quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế pháp luật do Tổng Bí thư làm Trưởng Ban và Bộ Tư pháp là cơ quan thường trực để chỉ đạo trực tiếp công tác này. Đây là những thay đổi hết sức quan trọng và thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với công tác xây dựng thể chế trong giai đoạn mới.

Thứ hai, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo sát sao, quyết liệt công tác hoàn thiện thể chế pháp luật, đạt được nhiều kết quả quan trọng thể hiện qua số lượng và chất lượng các văn bản được ban hành. Riêng trong nhiệm kỳ, thống kê đến thời điểm đầu tháng 10/2025, bên cạnh những phiên họp thường kỳ của Chính phủ, Chính phủ đã tổ chức 41 phiên họp chuyên đề về công tác xây dựng pháp luật.

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 121 luật và nghị quyết. Năm 2021, Chính phủ trình Quốc hội ban hành 5 luật, nghị quyết; năm 2022, Chính phủ trình Quốc hội ban hành 17 luật, nghị quyết; năm 2023, Chính phủ trình Quốc hội ban hành 20 luật, nghị quyết; năm 2024, Chính phủ trình Quốc hội ban hành 34 luật, nghị quyết. Từ đầu năm 2025 đến nay, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 31 luật, 16 nghị quyết (tại kỳ họp bất thường lần thứ 9 và kỳ họp thứ 9).

“Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chính phủ dự kiến cũng trình Quốc hội xem xét, thông qua trên 50 dự án luật và nghị quyết. Tính tổng cộng theo dự kiến, riêng trong năm 2025, Chính phủ trình Quốc hội ban hành khoảng 102 luật và nghị quyết. Đây là một khối lượng công việc kỷ lục với số lượng văn bản lớn nhất từ xưa đến nay ban hành trong một năm”, ông Ninh cho biết.

Thứ ba, về chất lượng các văn bản, ông Ninh cho rằng, những thành tích trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước thời gian qua không thể đạt được nếu không có công tác xây dựng thể chế, pháp luật.

“Trong bất kỳ lĩnh vực nào, chúng ta muốn tiến hành công việc gì đi chăng nữa, muốn đổi mới gì chăng nữa thì trước tiên phải đổi mới bằng thể chế, pháp luật. Mặc dù còn rất nhiều điểm nghẽn, rất nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó có cả nguyên nhân chủ quan, khách quan nhưng tựu chung lại, công tác xây dựng và hoàn thiện thể, chế pháp luật đã đóng góp một phần quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đóng góp tích cực vào những thành tích nổi bật của Chính phủ trong nhiệm kỳ này. Và rộng hơn, có thể nói rằng trong hơn 40 năm Đổi mới vừa qua, nếu không có một hệ thống pháp luật đồng bộ, khả thi, có chất lượng thì chúng ta không thể đạt được những thành tích rất quan trọng như vậy”, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nói.

Quốc hội khóa XV dự kiến thông qua trên 50 dự án luật, nghị quyết tại kỳ họp thứ 10.

Thứ tư, nhiệm kỳ qua, Đảng ủy Chính phủ cũng đã chỉ đạo đổi mới mạnh mẽ cách làm trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Nổi bật đã chỉ đạo Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật với rất nhiều điểm đổi mới. Lần đầu tiên chúng ta ghi nhận có cơ chế hướng dẫn áp dụng pháp luật. Đây là cơ chế rất mới và các doanh nghiệp, chính quyền địa phương, người dân rất ủng hộ, hoan nghênh cơ chế này.

“Với những văn bản có vướng mắc trong việc áp dụng, chúng ta hoàn toàn có thể kiến nghị tới cơ quan có thẩm quyền để hướng dẫn áp dụng pháp luật. Trước đây, chúng ta chỉ có cơ chế giải thích pháp luật do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành nhưng bây giờ chúng ta có cơ chế hướng dẫn áp dụng pháp luật và đã tháo gỡ được rất nhiều vấn đề cho thực tiễn”, ông Ninh nói.

Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng là một trong các luật đầu tiên để góp phần thể chế, cụ thể hóa chủ trương của Đảng trong việc tháo gỡ “điểm nghẽn của điểm nghẽn” trong tác xây dựng thể chế pháp luật và góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước, khơi thông nguồn lực, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Do đó, dự án luật này nhận được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của các cơ quan có thẩm quyền, của các cơ quan, tổ chức có liên quan và của các đại biểu Quốc hội trong suốt quá trình soạn thảo, thảo luận và cho ý kiến.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh khẳng định: "Việc Thủ tướng Chính phủ là Trưởng Ban chỉ đạo công tác rà soát và tháo gỡ những vướng mắc trong công tác xây dựng pháp luật của Chính phủ cũng là một cơ chế rất đặc biệt và vừa qua đã tháo gỡ được nhiều vướng mắc."

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã chú ý nhiều hơn đến tính công khai, minh bạch trong việc xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Chẳng hạn như Chính phủ đã khai trương và vận hành Cổng Pháp luật quốc gia. Đây là một kênh tương tác hai chiều rất tốt giữa các cơ quan có thẩm quyền, người dân, doanh nghiệp, chính quyền địa phương về công tác pháp luật; đồng thời đã khai trương và vận hành Hệ thống tiếp nhận thông tin phản ánh chính sách và đã có quy chế để công khai.

Ông Ninh cho biết, trước đây, thay vì chúng ta làm văn bản giấy gửi đến từng bộ hỏi những vấn đề liên quan đến vướng mắc trong văn bản thì hiện nay trên nền tảng số, chúng ta có thể trả lời công khai và đánh giá công khai kết quả. Các công ty luật, các luật sư, các doanh nghiệp, chính quyền địa phương đánh giá rất cao việc này, tức là đã đề cao tính công khai, minh bạch trong công tác xây dựng và thực hiện pháp luật.

“Việc Thủ tướng Chính phủ là Trưởng Ban chỉ đạo công tác rà soát và tháo gỡ những vướng mắc trong công tác xây dựng pháp luật của Chính phủ cũng là một cơ chế rất đặc biệt và vừa qua đã tháo gỡ được nhiều vướng mắc”, ông Ninh nói thêm.

Một điểm nữa là nhiệm kỳ qua là Chính phủ đã gắn công tác tổ chức thi hành pháp luật với công tác xây dựng pháp luật. Điển hình là đã tổ chức rà soát tổng thể các vướng mắc, khó khăn trong việc thi hành pháp luật. Ông Ninh cho biết, từ 2.088 kiến nghị phản ánh về khó khăn vướng mắc do quy định pháp luật của chính quyền địa phương, của doanh nghiệp, người dân, các cơ quan đã sàng lọc và xác định trong đó có khoảng hơn 1.300 vướng mắc và đã trả lời công khai trên Cổng Pháp luật quốc gia; có 787 nội dung được xác định là có khó khăn vướng mắc cần phải xử lý.

“Chúng tôi cùng các bộ, ngành xử lý theo tinh thần những gì cấp bách khẩn trương thì phải xử lý ngay trong năm 2025 theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm; những gì không cấp bách thì dùng những cơ chế đặc biệt xử lý và chúng ta sửa đổi tổng thể toàn diện luật trước ngày 1/3/2027 theo chỉ đạo của Quốc hội", Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nói.

“Có thể thấy, trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Chính phủ và Quốc hội đã phối hợp chặt chẽ, đồng hành thường xuyên, chân thành, không phân biệt “việc anh, việc tôi” để hoàn thành các công việc rất lớn, mang lại hiệu quả thực chất cho đất nước, Nhân dân”, ông Ninh nói thêm.

Qua các đánh giá có thể khẳng định rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự đồng hành của Chính phủ và sự ủng hộ của Nhân dân, Quốc hội khóa XV đã để lại dấu ấn đậm nét về tư duy đổi mới, chủ động đi trước trong xây dựng thể chế pháp luật, góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng.

(Còn nữa)


Bài viết liên quan loạt bài "Quốc hội khóa XV - Một nhiệm kỳ đặc biệt: Dấu ấn lịch sử trong đổi mới tư duy lập pháp":

Bài 1: Bước ngoặt đổi mới, pháp luật phải đi trước một bước

Bài 3: Đột phá tư duy lập pháp - mở đường cho kỷ nguyên mới


Thực hiện: Văn Huy - Phạm Mạnh

Bài 2: Biến điểm nghẽn thể chế, pháp luật thành lợi thế cạnh tranh

« Xem bài 1

Xem bài 3 »

Phạm Mạnh