Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được xác định là “kim chỉ Nam” cho đào tạo, cơ hội cho các cơ sở giáo dục đẩy mạnh nghiên cứu khoa học gắn với phát triển nguồn nhân lực khoa học, công nghệ trình độ cao.

Những chủ trương, quyết sách mạnh mẽ của Nghị quyết 57-NQ/TW khi được triển khai cụ thể theo Chương trình hành động của Chính phủ sẽ tạo ra xung lực và cơ hội cho các cơ sở giáo dục đẩy mạnh nghiên cứu khoa học gắn kết với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Nghị quyết 57-NQ/TW (Nghị quyết 57) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia xác định rõ thể chế, nhân lực, hạ tầng, dữ liệu và công nghệ chiến lược là những nội dung trọng tâm, cốt lõi, đặc biệt chú trọng bảo đảm nguồn nhân lực trình độ cao cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nghị quyết 57 đặt ra mục tiêu đến năm 2030, nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo đạt 12 người/1 vạn dân; có từ 40 - 50 tổ chức khoa học và công nghệ được xếp hạng khu vực và thế giới; số lượng công bố khoa học quốc tế tăng trung bình 10%/năm…

Để triển khai Nghị quyết 57, Chính phủ ban hành Chương trình hành động với 7 nhiệm vụ cụ thể. Trong đó, nhóm nhiệm vụ thứ tư về Phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được xác định là “kim chỉ Nam” cho đào tạo

Theo đó, Chính phủ yêu cầu tập trung các chương trình, đề án phát triển nguồn nhân lực đã được phê duyệt, tập trung vào nhân lực công nghiệp bán dẫn, nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược; thực hiện đồng bộ các giải pháp tăng cường giáo dục và hướng nghiệp khoa học, kỹ thuật, công nghệ và toán (STEM), thu hút học sinh giỏi theo học các ngành STEM; xây dựng và triển khai các chính sách phát hiện và bồi dưỡng tài năng STEM từ sớm, quy hoạch và đầu tư nâng cấp, mở rộng hệ thống trường chuyên, trường năng khiếu về khoa học tự nhiên.

Song song với đó, cơ quan chức năng phải rà soát sửa đổi các quy định về chính sách cấp học bổng, miễn giảm học phí cho sinh viên, học viên các ngành STEM phục vụ phát triển công nghệ chiến lược, những người tham gia các chương trình đào tạo kỹ sư an ninh mạng, vật liệu tiên tiến từ nguồn ngân sách Nhà nước; triển khai các chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ và tiến sĩ tài năng trong các ngành khoa học cơ bản, các ngành kỹ thuật và công nghệ then chốt phục vụ phát triển công nghệ chiến lược; các chương trình đào tạo, đào tạo lại đội ngũ kỹ thuật viên, đào tạo nghề chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu ứng dụng công nghệ mới, công nghệ cao; tập trung đầu tư xây dựng một số cơ sở giáo dục đại học, trung tâm đào tạo tiên tiến chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực công nghệ chiến lược khác.

Đồng thời, Chính phủ rà soát, sửa đổi quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp theo hướng loại bỏ đối tượng áp dụng là các cơ sở giáo dục đại học công lập, cơ sở giáo dục đại học tư thục không vì lợi nhuận; sửa đổi các quy định về quản lý, sử dụng tài sản công theo hướng giao quyền tự chủ cao cho các cơ sở giáo dục đại học công lập; rà soát, sửa đổi các quy định về ưu đãi thuế và tín dụng cho các hoạt động đầu tư, tài trợ, hợp tác đào tạo và nghiên cứu của doanh nghiệp với các cơ sở giáo dục đại học, tổ chức khoa học và công nghệ công lập...

Nói về vai trò của nguồn lao động chất lượng cao, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và Phát triển truyền thông Nguyễn Quang Đồng khẳng định, nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu tố then chốt quyết định mức độ phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo động lực cho đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ tiên tiến.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Quang Đồng, điểm nghẽn lớn nhất của Việt Nam hiện nay là sự thiếu hụt đội ngũ nhân lực STEM có trình độ, kỹ năng đáp ứng yêu cầu của các tập đoàn công nghệ lớn. Sự thiếu hụt nguồn nhân lực này sẽ là nguy cơ lớn có thể làm Việt Nam tuột mất cơ hội thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia.

Vì vậy, để đạt được các mục tiêu mà Nghị quyết 57 đề ra, Việt Nam cần bắt tay ngay vào đổi mới và tăng tốc hơn nữa các sáng kiến xây dựng nhân lực. Trong đó, cần đặc biệt lưu tâm củng cố mối liên kết giữa trường đại học và doanh nghiệp. Đây là mô hình đã được chứng minh hiệu quả trên thế giới.

Khi gắn đào tạo đại học với nghiên cứu, năng lực đội ngũ giảng viên và chất lượng đào tạo sẽ nâng lên, đồng thời sẽ giúp triển khai tốt hơn các đề tài nghiên cứu, tạo ra những sản phẩm khoa học, công nghệ tốt hơn.

Đồng quan điểm, GS.TSKH Nguyễn Đình Đức cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, tài nguyên lớn nhất của quốc gia, sức cạnh tranh lớn nhất của tổ chức và doanh nghiệp chính là nguồn lực con người. Vì vậy, việc đầu tư cho phát triển giáo dục đại học và nhân lực khoa học công nghệ, chính sách thu hút nhân tài phải sớm triển khai nhanh, quyết liệt.

Nghị quyết 57 là kim chỉ Nam cho hoạt động của các trường đại học, viện nghiên cứu. Các cơ sở giáo dục đại học phải nhanh chóng điều chỉnh chiến lược phát triển của mình phù hợp với chiến lược và chính sách phát triển của quốc gia, theo những nội dung và mục tiêu mà Nghị quyết 57 đã đề ra.

Để thực hiện thành công các mục tiêu của Nghị quyết 57, các bộ, ngành, các viện nghiên cứu, trường đại học và toàn xã hội phải thay đổi nhận thức để đầu tư mọi nguồn lực nhanh nhất, tốt nhất cho khoa học công nghệ, cho các trường đại học, viện nghiên cứu.

Trên cơ sở nghị quyết này, Luật Khoa học Công nghệ, Luật Giáo dục đại học và các bộ luật khác sẽ phải thay đổi trên cơ sở nhận thức, tư duy và tầm nhìn như vậy. Các chính sách cần kiến tạo, đầu tư xứng tầm cho nghiên cứu, phát triển, đẩy mạnh quá trình từ nghiên cứu trong phòng thí nghiệm tới các sản phẩm công nghệ cao.

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã trở thành động lực để giáo viên, trường học mạnh dạn bước ra ngoài “vùng an toàn”, chủ động tiếp cận trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ.

Thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018, từ một giáo viên lịch sử, cô Nguyễn Trần Thúy Anh – giáo viên Trường THCS Ba Đình, TP HCM đảm nhiệm vai trò giáo viên lịch sử – địa lý. Suốt 4 năm ở vai trò mới, cô luôn trăn trở làm sao tạo ra các giờ học để thu hút học sinh, đặc biệt khi bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển. Từ những bài giảng chỉ là PowerPoint trình chiếu đơn thuần, các tiết học lịch sử – địa lý của cô, học sinh đã thường xuyên được đón những giáo viên đặc biệt – giáo viên ảo được tạo ra từ AI, xuất hiện trong những video để giảng về nội dung bài học.

“Quá trình dạy học, tôi tự mày mò học thêm các ứng dụng thiết kế bài giảng, chèn video, hình ảnh, âm thanh, hiệu ứng vào trong bài dạy, học sinh rất thích. Tôi cũng tìm kiếm các khóa học để học thêm các ứng dụng AI, tự mình thiết kế thêm các video với những giáo viên ảo. Học sinh đón nhận những đổi mới này một cách đầy hào hứng, giờ học trở nên sôi động, thú vị, vì thế kiến thức các em tiếp thu cũng chủ động, tích cực hơn” – cô Thúy Anh chia sẻ.

Theo cô Thúy Anh, khi Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được ban hành, cô và hội đồng sư phạm nhà trường đã được ban giám hiệu thông tin, đồng thời khuyến khích giáo viên mạnh dạn ứng dụng công nghệ, AI vào trong dạy và học. Các buổi tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm cũng được nhà trường tổ chức để thầy cô nhà trường tự tin, mạnh dạn đưa công nghệ vào dạy học một cách có hiệu quả.

Chủ động sử dụng AI để tạo nguồn câu hỏi trong kiểm tra đánh giá thường xuyên học sinh là cách làm được thầy Nguyễn Trung Anh Vũ – giáo viên khoa học tự nhiên, Trường THCS Lê Quý Đôn, TP HCM mạnh dạn đưa vào trong năm học 2024-2025, sau nhiều khóa học về chủ đề này. Ngoài ra, thầy còn ứng dụng công nghệ VAR trong các kỳ kiểm tra định kỳ đã hỗ trợ công tác kiểm tra được minh bạch, khách quan.

Thầy cho biết, dù được học sinh đón nhận những đề kiểm tra đầy thú vị, gần gũi với cuộc sống, song sự đổi mới này cũng gặp rào cản về tư duy của nhiều giáo viên truyền thống khi cho rằng đây là lạm dụng, thiếu tính chính xác, làm mất vai trò người thầy…

Do đó, với Nghị quyết 57, chắc chắn tư duy này sẽ phải thay đổi. Việc sử cụng công nghệ, AI để ứng dụng trong giáo dục không hề làm mất đi vai trò, vị thế của người thầy mà ngược lại chính là sự bắt kịp, sẵn sàng chuyển đổi của giáo viên để hòa nhịp với cái mới, giúp ích cho giáo viên trong dạy và học.

“AI với khả năng tổng hợp các nguồn để thống kê, giúp giáo viên tạo ra ngân hàng câu hỏi phong phú song đòi hỏi giáo viên phải có năng lực để sử dụng. Như vậy, rõ ràng nếu muốn sử dụng AI thì chính bản thân giáo viên phải có kiến thức. Học sinh hiện nay các em rất thành thục sử dụng công nghệ thông tin, AI. Nếu giáo viên không hòa vào chung dòng chảy này thì không những không đến gần được với học sinh mà còn tụt hậu trong đổi mới. Nghị quyết 57 sẽ là yếu tố thúc đẩy để mỗi giáo viên thay đổi tư duy, hành động…”, thầy Vũ nhìn nhận.

Ngay khi Nghị quyết 57 được ban hành, không chờ đợi, Trường THCS Trần Văn Ơn, phường Tân Định, TP HCM đã xây dựng kế hoạch triển khai, đưa nghị quyết vào trường học một cách hiệu quả ngay trong học kỳ 2 năm học 2024-2025, đẩy mạnh trong năm học 2025-2026. Trong đó, các nội dung về chuyển đổi số dạy học và quản trị nhà trường được nhấn mạnh, làm trọng tâm, song song đó đưa giáo dục STEM, thúc đẩy nghiên cứu khoa học…

Cô Nguyễn Đoan Trang – Hiệu trưởng nhà trường thông tin, Nghị quyết 57 được nhà trường quán triệt mạnh mẽ đến từng giáo viên, từng tổ chuyên môn để thầy cô mạnh dạn ứng dụng công nghệ vào giảng dạy. Nhà trường liên tiếp tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn về công nghệ, về dạy học STEM, phương pháp nghiên cứu khoa học để thầy cô thêm tự tin triển khai.

Hiện nay 100% lớp học nhà trường đều được trang bị máy chiếu, có mạng wifi; hệ thống phòng máy tính và thư viện phục vụ học sinh tìm kiếm thông tin mọi lúc; hệ thống học tập trực tuyến LMS… chính là những thuận lợi cơ bản nhất để giáo viên linh hoạt ứng dụng công nghệ, mạnh dạn chuyển đổi số trong dạy học, thiết kế bài giảng, kiểm tra đánh giá…

“Khi triển khai những cái mới, nhà trường luôn gặp rào cản từ phụ huynh, điều này đôi khi khiến nhà trường không dám bước ra ngoài vùng an toàn. Nghị quyết 57 thì khác, giúp nhà trường mạnh dạn hơn nữa trong xây dựng chiến lược đưa công nghệ vào giáo dục mà không gặp quá nhiều rào cản từ phụ huynh, giáo viên. Đây sẽ là cơ sở để thúc đẩy thay đổi tư duy của đội ngũ và quan điểm của phụ huynh, thực hiện hiệu quả đổi mới giáo dục”.

Tương tự, là trường tiên phong đưa AI vào giảng dạy miễn phí cho học sinh theo hình thức CLB, thầy Huỳnh Thanh Phú – Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân, TP HCM phấn khởi đánh giá Nghị quyết 57 sẽ tạo sức bật mới cho nhà trường khi nhà trường có thêm cơ sở để đưa công nghệ, AI vào dạy và học, tạo môi trường rèn luyện theo đúng mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực học sinh theo Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018.

“CLB Trí tuệ nhân tạo hoạt động với sự hỗ trợ của các trường đại học có lĩnh vực về công nghệ. Giảng viên đứng lớp đều là các chuyên gia trong lĩnh vực này và theo thời gian chỉ có những em thực sự đam mê, có tố chất, định hướng nghề nghiệp mới theo học. Với Nghị quyết 57 sẽ là hành lang để nhà trường tính toán, xây dựng, triển khai đa dạng hơn nữa các hoạt động, sân chơi, phong trào về đổi mới sáng tạo, công nghệ trong dạy và học cho học sinh, giáo viên chứ không chỉ dừng ở 1 CLB…”, thầy Phú nhìn nhận.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Hoàng Minh Sơn khẳng định, những chủ trương, quyết sách mạnh mẽ của Nghị quyết 57-NQ/TƯ, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia khi được triển khai cụ thể theo chương trình hành động của Chính phủ và kế hoạch thực hiện của các bộ, ngành, địa phương sẽ tạo ra xung lực và cơ hội lớn cho các cơ sở giáo dục đại học (ĐH) đẩy mạnh nghiên cứu khoa học gắn kết với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là các ngành phục vụ phát triển các lĩnh vực công nghệ chiến lược của quốc gia.

Hiện nay, cả nước có khoảng 90.000 giảng viên với 1/3 có trình độ tiến sĩ, khoảng trên 120.000 học viên sau ĐH, cùng với khoảng 85% số công bố quốc tế cũng như các phát minh sáng chế, giải pháp khoa học công nghệ. Nghị quyết 57 đặt mục tiêu đến năm 2030, nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo đạt 12 người trên một vạn dân.

Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam xác định phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao bắt đầu từ đột phá trong phát triển giáo dục ĐH, đào tạo ngắn hạn; thí điểm xây dựng và triển khai cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các cơ sở giáo dục ĐH theo gói cam kết đầu ra với chính sách học bổng toàn phần cho học viên sau ĐH và yêu cầu phải có doanh nghiệp đồng hành…

Thực tế việc thu hút và phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ chất lượng cao ngày nay đã trở thành yếu tố cạnh tranh cốt lõi giữa các quốc gia. Mới đây, ĐH Bách khoa Hà Nội đã ký kết hợp tác với Công ty VinFast nhằm tăng cường đào tạo nhân lực chất lượng cao hướng đến mục tiêu nâng cao hiệu quả đào tạo, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và phát triển các sản phẩm công nghệ.

Phó Tổng Giám đốc VinFast Trịnh Văn Ngân thông tin, hiện có hơn 74% kỹ sư của VinFast là cựu sinh viên ĐH Bách khoa Hà Nội. Các kỹ sư Việt Nam có nền tảng tốt, khả năng học hỏi nhanh chóng và có thể nắm bắt các công nghệ mới trong thời gian ngắn khi được tiếp cận và hướng dẫn bởi các chuyên gia quốc tế. Rõ ràng, các cơ sở giáo dục ĐH không chỉ là cái nôi đào tạo nhân lực chất lượng cao, nuôi dưỡng và phát triển nhân tài khoa học, công nghệ, mà còn là những trung tâm nghiên cứu lớn, đi đầu trong chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Phó Giáo sư Tạ Hải Tùng, Hiệu trưởng Trường Công nghệ thông tin truyền thông (ĐH Bách khoa Hà Nội) cho rằng, để phát triển đội ngũ nhân lực chất lượng cao, giải pháp đầu tiên là tăng cường ngân sách đầu tư để nhanh chóng phát triển hệ thống giáo dục ĐH tiệm cận trình độ quốc tế. Nếu giáo dục ĐH chỉ dựa vào học phí mà không nhận được sự đầu tư của Nhà nước, các ĐH có thể xa rời sứ mệnh của mình trong duy trì và phát triển nền tảng nhân lực, nền tảng khoa học công nghệ cho đất nước, cả hệ thống đứng trước nguy cơ xóa sổ một loạt ngành thiết yếu như: Vật liệu, luyện kim, ô tô, vật lý hạt nhân… Như vậy, quyết tâm làm đường sắt cao tốc, làm điện hạt nhân, làm ô tô điện… sẽ trở thành những mục tiêu duy ý chí vì không có đội ngũ nhà giáo, đội ngũ chuyên gia, không có nguồn lực tạo nên nền tảng khoa học - công nghệ.

Trước thực trạng, trong thời gian dài việc đào tạo nhân lực cho lĩnh vực điện hạt nhân có phần giảm sút, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho biết, trong phạm vi của Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025-2035 đã đề ra những nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ triển khai đào tạo nguồn nhân lực nói chung và nhân lực chất lượng cao cho các ngành này. Vấn đề quan trọng là các bộ ngành phụ trách, như Bộ Giao thông vận tải đối với đường sắt tốc độ cao, hay Bộ Công thương đối với điện hạt nhân, phải chủ trì xác định, dự báo được nhu cầu nguồn nhân lực theo lộ trình. Trên cơ sở đó, Bộ sẽ phối hợp để điều phối việc đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các trường ĐH mạnh nhất trong từng, ngành lĩnh vực đào tạo.

Phó Giáo sư Tạ Hải Tùng, Hiệu trưởng Trường Công nghệ thông tin truyền thông (ĐH Bách khoa Hà Nội)

Tại Hội nghị phát triển kho học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nhân lực chất lượng cao thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì, ông khẳng định, muốn tăng trưởng thì phải tăng năng suất lao động, trên cơ sở phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nhân lực chất lượng cao; giáo dục và đào tạo, khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo là đầu tư cho phát triển.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng khi còn là Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng, muốn phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số thì cần nhân lực chất lượng cao. Muốn nâng cao chất lượng đào tạo, muốn đào tạo nhân lực chất lượng cao thì các trường ĐH cần thu hút nghiên cứu, cần Nhà nước, các doanh nghiệp đặt hàng ĐH nghiên cứu, cần ĐH phải trở thành trung tâm nghiên cứu.

Để làm được việc này, ĐH cần một “thỏi nam châm” để hút nghiên cứu. “Thỏi nam châm” đó là các phòng thí nghiệm mà các doanh nghiệp không đủ sức đầu tư, nhất là các doanh nghiệp có quy mô nhỏ. Nhà nước cần có một chương trình lớn đầu tư các phòng thí nghiệm trọng điểm cho các trường ĐH. 75.000 tỷ đồng của năm 2025 chi cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số thì nên dành 5.000 tỷ đồng (khoảng 7%) cho đầu tư các phòng thí nghiệm trọng điểm cho các ĐH. Làm liên tục việc này trong 5 năm thì sẽ thay đổi căn bản hạ tầng nghiên cứu của các trường ĐH. Hiện nay, mỗi năm, chúng ta đầu tư cho các phòng thí nghiệm chưa được 500 tỷ đồng. Gỡ vướng mắc trong hoạt động KHCN cần “phải làm được ngay”.

Bên cạnh đó có ý kiến còn cho rằng, để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trước mắt tập trung vào giáo dục ĐH, đào tạo ngắn hạn; thí điểm xây dựng và triển khai cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các cơ sở giáo dục ĐH theo gói cam kết đầu ra (KPI) với chính sách học bổng toàn phần cho học viên sau ĐH và yêu cầu phải có doanh nghiệp đồng hành...

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Hoàng Minh Sơn khẳng định, phần lớn các nhà khoa học hiện nay công tác ở các cơ sở giáo dục ĐH, họ vừa làm công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Khi gắn đào tạo ĐH với nghiên cứu, năng lực đội ngũ giảng viên và chất lượng đào tạo sẽ nâng lên, đồng thời sẽ giúp triển khai tốt hơn các đề tài nghiên cứu, tạo ra những sản phẩm khoa học, công nghệ tốt hơn phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Thời gian qua, Bộ GD-ĐT đã xây dựng đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025-2035 trình Thủ tướng, trong đó đề ra nhiều nhiệm vụ và giải pháp quan trọng, đặc biệt là sẽ triển khai các chương trình đào tạo tài năng, tập trung vào các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ then chốt phục vụ phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược…

Đánh giá về Nghị quyết 57, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Thị Thanh Ngà, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi Khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã và đang đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện khả năng nắm bắt, dự báo, ứng phó với những thách thức từ bên trong và bên ngoài.

Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị khẳng định vai trò then chốt của nhà khoa học trong tiến trình phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia. Đây là động lực lớn cho các nhà khoa học tiếp tục khám phá, tìm tòi những bí mật của trời đất, như chính nhận định của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng: "Nghiên cứu khoa học là lấy bí mật của trời, là hoạt động tìm ra, khám phá, còn phát triển công nghệ mới là không gian sáng tạo của con người".

Cũng theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Thị Thanh Ngà, Nghị quyết 57 đã nhấn mạnh việc tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây là nền tảng để tạo không gian cho nhà khoa học nghiên cứu, phát triển công nghệ.

Nghị quyết 57 cũng giúp “cởi trói” thể chế, khuyến khích đổi mới sáng tạo để giúp các nhà khoa học có môi trường pháp lý thuận lợi hơn trong triển khai các dự án nghiên cứu chuyên sâu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ, đặc biệt là dám thử thách với rủi ro để sáng tạo. Như vậy, các nhà khoa học mới có thể phát huy tinh thần “dám nghĩ, dám làm," đề xuất những ý tưởng mới; có như vậy khoa học mới đi trước và dẫn dắt cho sản xuất phát triển.

Nghị quyết 57 về tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế mở ra cơ hội cho các nhà khoa học hợp tác với các tổ chức quốc tế, tham gia vào các dự án nghiên cứu chung, nâng cao trình độ chuyên môn và mở rộng mạng lưới hợp tác toàn cầu.

“Chúng ta có thể đem những giải pháp tiên tiến để giải quyết những thách thức của Việt Nam, đồng thời đem những vấn đề của Việt Nam để cùng các nhà khoa học thế giới cùng giải quyết," Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Thị Thanh Ngà nhận định.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Thị Thanh Ngà, hiện tỷ lệ nữ tham gia nghiên cứu khoa học cũng đã chiếm khoảng 45%. Ngày càng nhiều nữ khoa học tham gia các ngành mũi nhọn như y học, công nghệ sinh học, môi trường, khoa học máy tính và đạt được các giải thưởng quốc gia, quốc tế.

Nghị quyết 57 cũng là cơ hội lớn để nhà khoa học nữ phát huy thế mạnh tiềm ẩn, tăng cường tính kiên trì bền bỉ, từ đó xây dựng được những dự án nghiên cứu lớn, hợp tác trong và ngoài nước, hợp tác công tư và chuyển giao công nghệ. Điều này sẽ góp phần thúc đẩy bình đẳng giới và phát triển khoa học công nghệ vì mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

(Còn nữa)

Thực hiện: Nguyễn Anh

Bài viết liên quan:

Bài 1 : Nền tảng tri thức là động lực thúc đẩy

Bài 2 : “Học tập suốt đời” - chìa khóa phát triển

Bài 4: Những xung lực mới đậm chất nhân văn