Bất cập từ việc chậm phân hạng bệnh viện tư nhân

Việc không được phân hạng, tuyến không chỉ gây khó khăn cho hoạt động của bệnh viện, mà còn ảnh hưởng quyền lợi người bệnh do không có cơ sở để Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) thanh toán chi phí khám, chữa bệnh (KCB). Vấn đề này cần sớm được Bộ Y tế và các cơ quan quản lý giải quyết.

Xếp hạng cho các bệnh viện là trách nhiệm của cơ quan quản lý, nhằm "chứng nhận" chất lượng của một bệnh viện trên cơ sở các tiêu chí về cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ…

Theo Thông tư số 43/2013/TT-BYT và Văn bản 6969/BYT-KHTC của Bộ Y tế thì hiện nay bệnh viện tư nhân được công nhận hạng tương đương các hạng của bệnh viện công lập, trên cơ sở lấy các tiêu chí của bệnh viện công lập. Nhưng việc công nhận chỉ là tạm thời nhằm có cơ sở phân tuyến và thanh toán tiền BHYT.

Ðến nay, trong số 165 cơ sở y tế tư nhân ký hợp đồng KCB BHYT với cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam có một bệnh viện tương đương hạng 1, 72 bệnh viện tương đương hạng 2, 81 bệnh viện tương đương hạng ba, 11 cơ sở y tế tương đương hạng bốn.

Tuy nhiên, do chưa có tiêu chí riêng cho cơ sở y tế tư nhân, cho nên việc xác định phân hạng tương đương thời gian qua chưa chính xác, nảy sinh tiêu cực, nhất là trong việc bệnh viện "xin" hạng.

Bên cạnh đó, việc chưa phân đúng tuyến, hạng của bệnh viện ảnh hưởng quyền lợi cho người bệnh khi phải tự thanh toán nhiều dịch vụ y tế. Theo quy định, người bệnh được BHYT thanh toán 100% phần chi phí tại bệnh viện hạng 3 tuyến huyện, nhưng thực tế người bệnh KCB ngoại trú tại đây lại phải bỏ tiền thanh toán những dịch vụ kỹ thuật cao tương đương tuyến tỉnh, tuyến trung ương do BHYT không thanh toán những dịch vụ này.

Thí dụ, nếu KCB ngoại trú, bệnh viện chỉ định các kỹ thuật cao như chụp cắt lớp, gây mê nội soi, siêu âm tim… thì người bệnh phải trả tiền từ khoảng 500 nghìn đồng đến hai triệu đồng (tùy từng dịch vụ). Nhưng nếu phân hạng, tuyến đúng với trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của bệnh viện thì người bệnh sẽ được hưởng đúng quyền lợi, không bị thu thêm các khoản như vậy. Ngoài ra, người bệnh cũng bị mất quyền được chuyển thẳng lên điều trị tuyến trung ương nếu điều trị tại các bệnh viện tuyến huyện.

Ðại diện BHXH Việt Nam cũng cho rằng, việc phân hạng, tuyến bệnh viện chưa chính xác gây khó khăn, vướng mắc cho cơ quan BHXH trong việc xác định mức giá thanh toán và mức hưởng BHYT cho người bệnh. Chẳng hạn, cùng quy mô bệnh viện như nhau nhưng có địa phương thì công nhận và áp mức giá dịch vụ của bệnh viện tương đương hạng 3 nhưng có địa phương lại áp mức giá tương đương hạng 2 gây lãng phí quỹ BHYT.

Từ năm 2014 đến nay, BHXH Việt Nam đã có nhiều văn bản đề nghị Bộ Y tế ban hành tiêu chí để phân hạng, tuyến bệnh viện tư nhân hoặc có hướng dẫn tạm thời, nhưng đến nay vẫn chưa ban hành.

Trong thủ tục hoạt động KCB BHYT của bệnh viện tư nhân bắt buộc phải có quyết định phân tuyến, hạng vì Thông tư 41/2014/TTLT quy định cơ sở y tế tư nhân ký hợp đồng KCB BHYT lần đầu phải có quyết định phân tuyến chuyên môn kỹ thuật, hằng năm phải bổ sung quyết định phân hạng bệnh viện. Thông tư 43/2013/TT-BYT cũng quy định thẩm quyền cấp quyết định phân tuyến là Bộ Y tế hoặc Sở Y tế, tùy theo từng trường hợp.

Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam đã nhiều lần kiến nghị các bộ, ngành liên quan ban hành quy định để có hành lang pháp lý cho bệnh viện hoạt động. Bệnh viện đạt hạng nào cần trả về đúng hạng đó, tránh những bất cập từ việc phân tuyến kiểu tương đương như hiện nay.

Về phương án giải quyết bất cập nêu trên, Phó Vụ trưởng BHYT (Bộ Y tế) Phan Văn Toàn cho biết, Bộ Y tế đang xây dựng tiêu chí phân tuyến đối với bệnh viện tư nhân để áp dụng trong thời gian tới. Việc phân tuyến, hạng bệnh viện tư nhân không chỉ là hành lang pháp lý cho các cơ sở này hoạt động mà còn là căn cứ để BHXH Việt Nam quản lý Quỹ BHYT hiệu quả hơn.

Nhiều bệnh viện cho rằng, trong thời gian chờ đợi tiêu chí phân hạng, Bộ Y tế và BHXH Việt Nam cần thống nhất việc cho "nợ" quyết định phân tuyến, hạng để bệnh viện tư nhân yên tâm hoạt động.