ChatGPT - Thách thức hay cơ hội đối với các nhà báo?

ChatGPT - công cụ hữu ích nhưng không thể thay thế nhà báo

Tại hội thảo này, các nhà báo đến từ các cơ quan báo chí khác nhau cùng các chuyên gia công nghệ đã thảo luận về ChatGPT, ứng dụng của công cụ này và thách thức, cơ hội đối với người làm báo trong thời kỷ nguyên số.

Ông Vũ Cường, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Ấn Độ, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chia sẻ: ChatGPT là ứng dụng phát triển nhanh nhất trong lịch sử. Chỉ trong 2 tháng đã có 100 triệu người dùng; 28 triệu người dùng trong một ngày. Hiện ứng dụng này mới ở cấp độ 3.5; phiên bản 4.0 ra đời, dự kiến với 100.000 tỷ tham số thì tốc độ xử lý dữ liệu sẽ nhanh chóng khủng khiếp.

Theo chuyên gia này, đây là ứng dụng vô cùng hữu ích đối với người làm báo chí hiện nay. Với một cơ sở dữ liệu 750 TB mà ChatGPT có được, 80% quét trên web, 16% quét từ sách; 4% quét từ Wikipedia, công cụ này sẽ giúp người làm báo giải quyết được một số khâu quan trọng như: Tóm tắt thông tin, từ một khối lượng văn bản đồ sộ; giúp ta nhanh chóng khái quát về một văn bản, cơ sở dữ liệu; Tăng tốc độ viết tin; Đặt câu hỏi và trả lời; Đề xuất tiêu đề; sản xuất các tin trên mạng xã hội...

PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh, Trưởng khoa Quan hệ quốc tế, Học viện Báo chí và Tuyên truyền chia sẻ tại hội thảo

Không phủ nhận vai trò của ChatGPT, PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh, Trưởng khoa Quan hệ quốc tế, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cũng chia sẻ quan điểm, ChatGPT vừa mang lại thách thức, vừa là cơ hội.

Ông cho rằng, ChatGPT hoạt động dựa trên cơ sở dữ liệu. Trong khi đó, nhà báo là người tạo ra dữ liệu. Tuy nhiên, những dữ liệu gốc sống động hàng ngày xảy ra trong cuộc sống thực mà nhà báo chứng kiến tận mắt, đến tận nơi… thì ChatGPT không thể làm thay được.

Với kinh nghiệm 30 năm làm báo, TS.Nguyễn Ngọc Oanh nhận định: “ChatGPT không thể thay thế vai trò của nhà báo trong tương lai”.

Nhà báo Vũ Hà, Trưởng ban Công tác Hội, Hội Nhà báo Việt Nam cũng cùng chung quan điểm, báo chí là lĩnh vực không thể máy móc. Sản phẩm báo chí làm ra phải xuất phát từ kỹ năng, cảm xúc của con người, nhất là những tác phẩm phân tích, mang tính điều tra.

Thách thức về chất lượng thông tin

Bày tỏ quan điểm tại hội thảo, ông Trần Quang Diệu, Phó Giám đốc điều hành Trung tâm truyền thông và Ứng dụng CNTT - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, với sự ra đời của ChatGPT, vấn đề chất lượng thông tin đối với nhà báo càng trở nên quan trọng. Bởi lẽ, khi hoạt động dựa trên dữ liệu thu thập được và câu hỏi của người dùng, thì câu trả lời của ChatGPT đúng, sai lại phụ thuộc vào phần cung cấp thông tin.

Ngoài ra, đối với người làm báo cách mạng, phục vụ nhiệm vụ tuyên truyền, chất lượng thông tin chính xác càng trở thành đòi hỏi cấp thiết. Do đó, người làm báo nếu không tỉnh táo, sáng suốt và nâng cao đạo đức, có thể lợi dụng kỹ thuật công nghệ để thực hiện mục tiêu chống phá, chiếm quyền, thu hút người dùng, thao túng và định hướng thông tin sai lệch cho công chúng.

Mặt khác, nhà báo, các cơ quan báo chí còn đối mặt với vấn đề bản quyền, sở hữu trí tuệ. Ông Khổng Quốc Minh, chuyên gia về bảo hộ bản quyền và sở hữu trí tuệ cho biết, trong Luật SHTT hiện nay, ChatGPT không phải là con người. Sản phẩm do ChatGPT tạo ra cũng không được coi là sáng tạo ban đầu của con người nên không được bảo hộ. Chủ sở hữu nội dung đó cũng không phải chủ sở hữu hợp pháp và có thể bị quy vào tội “mạo danh tác giả”.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng đặt ra vấn đề nhà báo phải làm gì để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức của trí tuệ nhân tạo AI nói chung và ChatGPT nói riêng?

Về vấn đề này, nhiều chuyên gia đồng tình quan điểm, người làm báo phải luôn cập nhật các kỹ năng như sử dụng công nghệ, kỹ năng xử lý thông tin để đáp ứng được công nghệ số.

"Nhà báo cần phải nâng cao tính sáng tạo để sản phẩm của mình có nét riêng trong cơ sở dữ liệu chung, và quan trọng nhất là không quên rèn luyện, giữ gìn đạo đức của người làm báo", PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh nhấn mạnh.