Chủ tịch Quốc hội: Ngoài đạo đức, luật sư còn có trách nhiệm công dân

Sáng 27/5, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị góp ý dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13. Điều 19, vấn đề “luật sư tố giác thân chủ” tiếp tục nhận được nhiều ý kiến tại buổi làm việc này.

Liên quan đến điều 19, ĐBQH, Luật sư Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho hay, trách nhiệm điều tra tội phạm là của các cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan điều tra. Luật sư với trách nhiệm bào chữa và trách nhiệm công dân, phải ứng xử thế nào?

“Nếu luật sư tố giác tội phạm thì chính thân chủ đó có mời luật sư nữa không? Xã hội có tẩy chay nghề luật sư không? Chưa bảo vệ được gì đã đi tố giác rồi thì không biết nghề luật sư có điều kiện tồn tại hay không?”, ông Thịnh nêu.

Tuy nhiên, ông Thịnh cũng đồng tình với việc luật sư phải có trách nhiệm báo cáo cơ quan nhà nước nếu biết thông tin thân chủ chuẩn bị thực hiện tội phạm hoặc liên kết với nhiều người thực hiện tội phạm, như chuẩn bị đặt bom ở nơi nào đó. Lúc này, luật sư cũng phải trao đổi lại với thân chủ rất rành mạch và sòng phẳng.

“Luật đã miễn trừ cho luật sư trong trường hợp bình thường, nhưng tội phạm nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia thì phải báo ngay chứ không thể không báo”, ông Thịnh nêu quan điểm, đồng thời kiến nghị nên thu hẹp lại những tội mà luật sư có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.

Ngay sau phần phát biểu này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đặt câu hỏi: “Tôi xin hỏi Liên đoàn luật sư, trước khi sửa bộ luật này có điều gì làm thui chột nghề luật sư chưa? BLHS gần 500 điều mà liên đoàn luật sư đi bảo vệ 1 điều cho mình? Các anh phải xem lại, phải có trách nhiệm chung”.

Theo Chủ tịch Quốc hội, ngoài đạo đức luật sư còn phải có trách nhiệm, đạo đức của một công dân, biết thân chủ phạm tội rất nghiêm trọng. “Ở đây tôi hiểu nên giới hạn trong tội nào. Đúng là luật sư cứ đi tố giác thân chủ thì không được. Nhưng cũng phải giới hạn tội nào thì anh không thể làm ngơ được”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Bà Ngân nói thêm, luật sư khi biết thân chủ phạm tội rất nghiêm trọng mà không tố giác thì hoàn thành nghĩa vụ luật sư của mình, nhưng với rất nhiều người, nó ảnh hưởng tới quốc gia, đất nước, tới nhiều người dân vô tội nữa.

Phát biểu tranh luận, ĐBQH Nguyễn Thái Học (Phú Yên) cho biết, với 8 năm hành nghề luật sư, ông chia sẻ quan điểm với ý kiến của các luật sư. Tuy nhiên, ông cho rằng sự chia sẻ phải trên có sở pháp luật, và quy định như luật là phù hợp, chứ không phải ràng buộc luật sư tố giác mọi tội phạm.

“Tôi nghĩ điều này phù hợp với trách nhiệm của luật sư, vừa bảo vệ quyền lợi thân chủ của mình, đồng thợi bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa – đây là một trong những nghĩa vụ của luật sư”, ông Học nói.

Còn ĐBQH, luật sư Trương Trọng Nghĩa thì đề nghị nên kèm một số điều kiện như: phải biết rõ tội phạm, phải có chứng cứ và nếu những hành vi đó mà không tố giác dẫn đến nguy hiểm cho xã hội.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, vấn đề này đã thảo luận rất nhiều nên yêu cầu cơ quan soạn thảo và thẩm tra ngồi lại thảo luận thấu tình đạt lý với các luật sư, có thể mời các nhà làm luật tranh luận riêng.