Dùng nước muối sinh lý “bẩn” coi chừng rước thêm bệnh

Bát nháo thị trường nước muối sinh lý

Nắm bắt được nhu cầu sử dụng nước muối sinh lý của hầu hết các gia đình Việt hiện nay, các DN đua nhau sản xuất kinh doanh loại sản phẩm này. NTD như lạc vào “mê hồn trận” các thương hiệu như Haipharco, Pharmedic, Dược Hải Dương…, cùng cả chục loại dung dịch vệ sinh mũi được quảng cáo bằng những lời lẽ “có cánh”.

Trên thị trường lại bày bán nhiều loại nước muối sinh lý khác nhau, thậm chí nhiều loại nước muối không có số đăng ký lưu hành thuốc dùng ngoài do Bộ Y tế cấp song trên sản phẩm đều ghi công dụng như thuốc dùng ngoài. Cụ thể, theo số liệu của Thanh tra y tế TP.HCM cho thấy, có đến 6 nhãn hàng nước muối đang lưu hành trên thị trường chưa có cơ sở nào có số đăng ký thuốc, hầu hết đăng ký ở dạng mỹ phẩm. Trong khi thông tư Bộ Y tế quy định rõ, mỹ phẩm mục đích chính dùng để làm sạch, làm thơm. Trong khi đó giá cả quá rẻ chỉ từ 3.000 đến 8.000 đồng/chai. Đáng sợ hơn một số tiệm thuốc chỉ căn cứ vào giá của sản phẩm mua vào để đánh giá chất lượng.

Mặc dù trên nhãn của các loại nước muối sinh lý có ghi công dụng phòng chống bệnh răng miệng, các bệnh lây qua đường hô hấp. Nhưng theo đại diện Thanh tra Sở Y tế TP.HCM cho biết, những công dụng như thế này như một thuốc dùng ngoài là không hợp lý. Sở Y tế TP.HCM cho biết, sẽ có văn bản báo cáo về tình trạng nước muối bày bán trên thị trường đến Bộ Y tế nhằm có ý kiến chỉ đạo đến các địa phương, tránh gây thiệt hại cho người tiêu dùng.

Hiện nhiều người vẫn có thói quen mua loại chai to, thường là 500ml về dùng chung cho việc rửa mắt, miệng, mũi, thậm chí dùng cho cả trẻ sơ sinh. Có người còn tự pha chế nước muối sinh lý tại nhà để dùng. Điều này là rất sai lầm. Nước muối sinh lý là sản phẩm y tế khá thông dụng trong mỗi gia đình. Tuy nhiên người tiêu dùng không khỏi giật mình khi nghe công nghệ sản xuất thủ công cực bẩn của loại nước muối được cho là sát khuẩn này.

Khi nước muối sinh lý không đảm bảo mà nhỏ mắt có thể bị nhiễm khuẩn gây hại cho mắt, nhỏ mũi gây nhiễm trùng dù trước đó trẻ có thể không bị… Tốt nhất khi muốn sử dụng nước muối sinh lý, mọi người nên đến các hiệu thuốc uy tín mua và cần xem có được cấp số đăng ký lưu hành không. Chưa kể nếu dùng nước bẩn chưa qua xử lý sản xuất sẽ chứa nhiều tạp chất, vi khuẩn. Nồng độ nước muối không phù hợp có thể gây hại như khi rửa mũi làm tổn thương niêm mạc mũi, giảm khả năng tự miễn dịch của mũi… Hơn nữa, nước muối sinh lý không tiêu diệt được vi khuẩn như mọi người nghĩ. Mục đích của việc dùng NaCl 0,9% chỉ có tác dụng làm sạch vết thương, loại bỏ chất bẩn. Nếu muốn sát khuẩn, bác sĩ sẽ cho dùng dung dịch sát khuẩn kèm theo hoặc không có thể không. Vì vậy, mọi người không nên lạm dụng để tránh tác dụng ngược với sức khỏe.

Nước muối sinh lý không nên dùng tùy tiện

Các chuyên gia cũng cho biết, không phải cứ gọi là nước muối sinh lý là có thể dùng tùy tiện mà phải dùng loại đúng chỉ định. Nước muối sinh lý có 3 loại: Loại để tiêm truyền, loại để nhỏ mắt và loại để nhỏ mũi, súc miệng, rửa vết thương. Trên các chai NaCl 09% đều có ghi rõ chỉ định dùng.

Theo PGS, TS Nguyễn Tiến Dũng (nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai), nước muối sinh lý có tác dụng sát khuẩn, vệ sinh mắt, mũi, họng, song sản phẩm này không có tác dụng phòng bệnh, vì vậy khi sử dụng sản phẩm phải đảm bảo yếu tố hợp lý, tránh lạm dụng.

Do đó, các bậc phụ huynh chỉ nên dùng nước muối sinh lý rửa mũi (loại dành cho mũi) cho trẻ trong trường hợp trẻ bị bệnh như ho, sổ mũi... Trưởng Khoa Tai - Mũi - Họng (Bệnh viện Nhi) Nguyễn Tuyết Xương cho biết, khi trẻ bị viêm tăng tiết, đường mũi họng dễ nhiễm khuẩn hơn. Khi đó, nên dùng nước muối để rửa cho bé bớt đờm dãi họng. “Khi đứa trẻ bình thường, không bị tăng tiết, không đờm dãi thì không nên rửa mũi, họng cho con” - bác sĩ Xương cho biết.

Trước quan điểm của nhiều bà mẹ hiện nay là dùng nước muối rửa hàng ngày như một cách phòng bệnh cho con, bác sĩ Xương cảnh báo đó là hiểu biết sai và cần phải thay đổi ngay. Một là tạo tâm lý cho đứa trẻ lúc nào cũng bị bệnh khiến trẻ sợ hãi, quấy khóc. Hai nữa, nếu kỹ thuật của mẹ không tốt, trong khi rửa mũi, họng làm bé giẫy giụa khiến đầu bình xịt cọ vào thành mũi, sẽ làm mỏng thành mạch mũi, có thể làm bé bị chảy máu mũi.

Đặc biệt, nếu rửa mũi cho con ở tư thế không đúng, sẽ gây ra viêm tai cho trẻ, nhất là với trẻ em nhỏ và trẻ sơ sinh. Những em nhỏ này vòi từ họng đến tai ngắn và mở nằm ngang nên rửa không đúng sẽ làm nước muối trào ngược lên tai, gây ra viêm tai. Trừ trường hợp bé bị viêm tai có mủ, không thể dùng bông tăm ngoáy được thì bơm nước nhẹ vào rồi thấm khô tai.