Ethiopia đối mặt với khủng hoảng sau khi tuyên bố cấm cửa xe xăng

Hồi tháng 2/2024, Chính phủ Ethiopia đã ra lệnh cấm nhập khẩu đối với tất cả ô tô không vận hành bằng động cơ điện. Quyết định gây bất ngờ này biến Ethiopia trở thành nơi đầu tiên trên thế giới “nói không” với ô tô chạy bằng xăng dầu, điều mà các quốc gia có nền kinh tế phát triển ở châu Âu hay “thủ phủ xe điện” Trung Quốc vẫn chưa làm được. Đồng thời, chính sách mới cũng giúp quốc gia này tiết kiệm chi phí nhập khẩu nguyên liệu, vốn đã lên đến 7,6 triệu USD vào năm ngoái.

Tuy nhiên, Ethiopia dường như chưa có sự chuẩn bị kỹ càng cho sự thay đổi này, bởi hiện nay, quốc gia này vẫn còn quá ít trạm sạc. Bên cạnh đó, nhiều nơi tại Ethiopia vẫn còn đối mặt với tình trạng thiếu điện.

Chính phủ Ethiopia cấm nhập khẩu xe xăng để khuyến khích xe điện, nhưng cơ sở hạ tầng chưa phát triển khiến chủ xe điện tại đây đang gặp không ít khó khăn.

Ông Yizengaw Yitayih - chuyên gia cấp cao về biến đổi khí hậu tại Bộ Giao thông vận tải và Hậu cần của Ethiopia - cho biết quốc gia châu Phi này hiện chỉ có khoảng 50 trạm sạc.

Số lượng trạm sạc này chắc chắn không đủ cho nhu cầu của cả một quốc gia và không phải tất cả 50 trạm sạc này đều còn đang hoạt động tốt. Rest of World cho biết đã tìm thấy ít nhất 4 trạm sạc tại Ethiopia do Chính phủ sở hữu nhưng chỉ 2 trạm trong số này còn đang hoạt động.

Một vài công ty như TotalEnergies, Green Tech Africa và Haile Motors cũng đã thiết lập một số điểm sạc trên khắp lãnh thổ quốc gia châu Phi. Tuy nhiên, các chính sách chưa rõ ràng của chính phủ Ethiopia khiến các đơn vị nước ngoài “ngại” đầu tư mạnh tay vào đây.

Bên cạnh đó, tình trạng thiếu điện cũng là trở ngại lớn đối với mục tiêu điện hóa phương tiện giao thông tại Ethiopia. Theo thông tin từ EnergyPedia, sản lượng điện sản xuất thường niên của Ethiopia đạt xấp xỉ 9.000 GWh/năm, chủ yếu đến từ các nhà máy thủy điện. Theo số liệu gần nhất, chỉ có khoảng 27% dân số nông thôn ở Ethiopia có quyền truy cập vào lưới điện quốc gia.

Những năm gần đây, tình trạng thiếu điện đã trở nên trầm trọng hơn tại quốc gia này. Hồi tháng 3, nhiều thành phố lớn tại Ethiopia cũng rơi vào tình trạng cắt điện liên miên, bao gồm cả ở thủ đô Addis Ababa.

Xe điện tại Ethiopia cũng thiếu phụ tùng thay thế và cơ sở sửa chữa trong trường hợp hư hỏng.

“Chính sách chuyển đổi sang ôtô điện được ban hành quá sớm. Chúng tôi có cảm giác khó chịu khi phải bán ôtô điện cho khách hàng bởi tình trạng thiếu hụt và đắt đỏ hiện tại của phụ tùng thay thế”, Adis Yohannes – quản lý một đại lý ô tô tại thủ đô Addis Ababa (Ethiopia) nhận xét.

Araya Belete - nhân viên tại một công ty vận tải - cho biết anh đã phải tham khảo video trên YouTube để tìm cách tự sửa xe điện, bởi các xưởng sửa chữa địa phương không biết cách sửa chữa xe điện, trong khi hướng dẫn sử dụng kèm theo xe được viết bằng tiếng Trung Quốc.

“Các đơn vị kinh doanh xe nhập khẩu đang tìm đến bất kỳ xe điện Trung Quốc nào mà họ thấy rẻ, sau đó bán lại cho khách hàng Ethiopia mà không có thêm các hướng dẫn đầy đủ về bảo dưỡng”, anh Araya Belete nhận định.

Araya Belete cũng cho biết công ty vận tải nơi anh làm việc đã phải tự lắp đặt các điểm sạc xe của đơn vị, nguyên nhân xuất phát từ tình trạng thiếu hụt trạm sạc công cộng tại Ethiopia.

Trước thực trạng nói trên, chuyên gia Yizengaw Yitayih thừa nhận những thách thức liên quan đến quá trình chuyển đổi sang xe điện tại quốc gia châu Phi và cho biết Chính phủ Ethiopia đang nỗ lực giải quyết.

Hiện tại, lượng xe điện đang hoạt động tại Ethiopia hiện ở mức khoảng 70.000 xe. Với hàng loạt chính sách mới, quốc gia châu Phi này đang hướng tới cột mốc 500.000 xe điện trong 10 năm tiếp theo. Để đạt mục tiêu kể trên, Chính phủ Ethiopia còn rất nhiều điều phải làm.