Giới thiệu bộ tiểu thuyết kinh điển của Kazakhstan "Dân du mục" tại Phố Sách Hà Nội

Bộ tiểu thuyết - biên niên sử "Dân du mục" viết về thảo nguyên Kazakh trong thời kì khai sinh dân tộc (quốc gia) sau sự sụp đổ của Kim Trướng Hãn quốc. Những sự kiện lịch sử bi tráng và hào hùng xảy ra từ thế kỉ 15 - 19 trên lãnh thổ của nước Kazakhstan tương lai được khắc họa vô cùng chân thực và hấp dẫn.

Bộ tiểu thuyết - biên niên sử "Dân du mục" của nhà văn Ilyas Yesenberlin

Tập 1 "Thanh kiếm yêu thuật" mô tả thời gian hình thành của hãn quốc Kazakh thế kỉ 15 - 16. Đó là thời các vị hãn Abulkhair, Dzhanybek và Kerey bắt đầu tranh giành ngai vàng, khi ý tưởng về sự đoàn kết chặt chẽ hơn giữa các bộ lạc, bộ tộc du mục sống trong lãnh thổ nay là Kazakhstan phát triển giữa những con người Kazakh tương lai.

Tập 2 "Tuyệt vọng" là cuộc đấu tranh hào hùng của người Kazakh chống lại các đạo quân xâm lược từ các nước khác trong thế kỉ XVII - XVIII. Độc giả cũng được chứng kiến tường tận những thăng trầm trong quá trình người Kazakh chuyển biến thành công dân của Đế quốc Nga.

Tập 3 "Hãn Kene" là câu chuyện về Kenesary Kasymuly - vị hãn cuối cùng của người Kazakh, cũng là người lãnh đạo phong trào giải phóng dân tộc chống lại việc chiếm các vùng đất Kazakh và các chính sách chia rẽ của Đế quốc Nga trong thế kỉ XVIII và XIX.

Trong ba thập kỷ, bộ tiểu thuyết "Dân du mục" của nhà văn Ilyas Yesenberlin đã được xuất bản 50 lần, tổng số phát hành 3 triệu bản, được dịch ra 30 thứ tiếng khác nhau và được trao Giải thưởng Nhà nước Kazakhstan.

Trước Yesenberlin, văn học Kazakhstan chưa có tác phẩm nào mang tính căn bản về lịch sử dân tộc Kazakh và sự hình thành quốc gia Kazakhstan. Con đường của Abai do nhà văn Mukhtar Auezov sáng tác trước đó chỉ mô tả cuộc sống của xã hội Kazakhstan vào thế kỷ XIX. Với "Dân du mục", Yesenberlin đã góp phần lấp đầy những khoảng trống trong văn học Kazakhstan về đề tài lịch sử và độc giả đã có cơ may tìm hiểu về cuộc sống của những người du mục ở Đại Thảo nguyên…

Chính vì lẽ đó mà tổng thống Kazakhstan Nursultan Nazarbayev đã không tiếc lời ca ngợi: “Tác phẩm bộ ba nổi tiếng "Dân du mục" nổi bật với phạm vi sử thi, tính linh hoạt của hành động, hình ảnh sống động và độc đáo về các nhân vật kiệt xuất của lịch sử Kazakhstan, ngôn ngữ chính xác và biểu cảm”. Như một lẽ đương nhiên, bộ tiểu thuyết này đã chiếm vị trí trung tâm trong sự nghiệp văn học lẫy lừng của Ilyas Yesenberlin.

Bản thân nhà văn cho biết ông đã bắt đầu nghĩ về "Dân du mục" từ năm 1945 nhưng phải đến năm 1960 ông mới bắt bắt viết. Sở dĩ ông phải chuẩn bị lâu như vậy là vì tư liệu lịch sử đòi hỏi sự kiên trì và tính chính xác rất cao.

Năm 1969, cuốn đầu tiên Hãn Kene được xuất bản. Hai năm sau là "Thanh kiếm yêu thuật", rồi hai năm sau nữa là tập thứ ba "Tuyệt vọng" được ấn hành. Con trai nhà văn hồi tưởng: “Tôi nhớ rằng ông đã làm việc 10 - 12 tiếng mỗi ngày. Không có máy tính, ông viết bằng tay, sau đó gõ trên máy đánh chữ, rồi sửa chữa…”

Bằng những tư liệu phong phú và cách kể chuyện sống động, Yesenberlin đã vẽ nên những bức tranh sinh động và chân thực về những sự kiện bi thảm nhất, phức tạp nhất và cũng quan trọng nhất, ý nghĩa nhất trong lịch sử của dân tộc Kazakh từ khi Đế chế Thiếp Mộc Nhi (Tamerlane) sụp đổ cho đến giữa thế kỉ XIX.

Tổng thống Kazakhstan Kassym-Zhomart Tokayev nhận định: “Không thể nhận thức được lịch sử Kazakhstan nếu không nghiên cứu sâu về các tác phẩm của Ilyas Yesenberlin. Chúng ta phải ghi nhớ và tôn vinh con đường anh hùng đầy chông gai của tổ tiên vẻ vang của chúng ta.

Bộ ba tác phẩm Dân du mục và tiểu thuyết Hãn Quốc Kim trướng đã đóng góp lớn lao vào công cuộc khôi phục ký ức lịch sử của chúng ta. Các tác phẩm của Ilyas Yesenberlin vốn ngợi ca tinh thần ái quốc của nhân dân Kazakh đã thể hiện thái độ tôn kính đối với lịch sử của miền đất thiêng liêng của chúng ta”.

Tác phẩm của Ilyas Yesenberlin được biết đến rộng rãi không chỉ ở Kazakhstan mà trên toàn thế giới. Sách của ông đã được dịch ra hơn 30 ngôn ngữ trên toàn cầu, tổng số sách phát hành là 8 triệu bản. Năm 2015, lễ kỉ niệm 100 năm ngày sinh Iliyas Yesenberlin được đưa vào danh sách các sự kiện được tổ chức trong khuôn khổ các tổ chức quốc tế và được tổ chức với quy mô lớn.

Hương Thu