Khó khăn khi thành lập Bệnh viện Lão khoa Hà Nội

Sự cần thiết của Đề án Chăm sóc sức khỏe Người cao tuổi

Hà Nội đã bước vào thời kỳ “cơ cấu dân số vàng” tạo điều kiện cung cấp nguồn nhân lực dồi dào cho các hoạt động kinh tế - xã hội của Thủ đô. Những năm qua, thành phố Hà Nội đã quan tâm nâng cao chất lượng dân số qua những chương trình sàng lọc trước khi sinh, sàng lọc sơ sinh, sàng lọc khiếm thính, sàng lọc bệnh tim bẩm sinh. Tỷ lệ bà mẹ mang thai và trẻ sơ sinh được sàng lọc hàng năm ngày càng nâng cao.

Bên cạnh kết quả đạt được, dân số thành phố đang đứng trước những thách thức, đó là cơ cấu dân số thay đổi theo hướng tỷ lệ người cao tuổi tiếp tục gia tăng, tỷ lệ trẻ em dưới 16 tuổi giảm dần.

Theo kết quả điều tra sơ bộ của Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Hà Nội tại 30 quận, huyện, thị xã và thống kê từ kho dữ liệu điện tử của Chi cục, năm 2016, Hà Nội có 959.963 người từ 60 tuổi trở lên, chiếm 12,7% dân số. Trong đó số người từ 80 tuổi trở lên khoảng 180 nghìn người.

Năm 2016 có 451.000 người được khám sức khỏe định kỳ và lập hồ sơ quản lý sức khỏe. Thành phố cũng thực hiện cấp thẻ BHYT miễn phí cho 459.396 người cao tuổi thuộc diện đối tượng bảo trợ xã hội, hộ nghèo, người mù có hoàn cảnh khó khăn, người bị bệnh phong và người dân thuộc chương trình 135 của thành phố. Số người cao tuổi được phổ biến kiến thức về chăm sóc và tự chăm sóc sức khỏe là 413.876 người.

Mặc dù tuổi thọ ngày càng tăng nhưng gánh nặng bệnh tật vẫn đè nặng lên sức khỏe người cao tuổi. Tỷ lệ tham gia BHYT của người cao tuổi còn thấp, khoảng 64,5 % người cao tuổi có bảo hiểm y tế. Như vậy có khoảng 35,5 % người cao tuổi không có bảo hiểm y tế sẽ phải tự chi trả chi phí khám chữa bệnh, trong khi chi phí khám chữa bệnh ngày càng tăng.

Trước những thách thức và khó khăn trên, việc xây dựng và triển khai thực hiện Đề án “Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2017 – 2025” là hết sức cần thiết và thiết thực, từng bước nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần và xã hội cho người cao tuổi sống tại địa bàn Hà Nội.

Mục tiêu tổng quát của Đề án là đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe người cao tuổi thích ứng với giai đoạn già hóa dân số góp phần thực hiện Chương trình hành động quốc gia về người cao tuổi, Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản, Chiến lược quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Khó khăn về quỹ đất khi xây dựng BV Lão khoa của Hà Nội

Đề án được thực hiện từ 2017 đến 2025 và chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (2017-2020): Tập trung chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng: tăng cường các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi; tổ chức khám sức khỏe định kì, lập hồ sơ quản lý sức khỏe người cao tuổi tại trạm y tế xã; thành lập bệnh viện lão khoa, Trung tâm dịch vụ Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; xây dựng các mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; phát triển mô hình Trung tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ban ngày tại các quận, huyện, thị xã; tăng cường năng lực khám chữa bệnh cho người cao tuổi của các cơ sở y tế; xây dựng các quy chuẩn chuyên môn, kỹ thuật trong các dịch vụ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, hướng dẫn sử dụng Bảo hiểm y tế trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; xây dựng tổ chức, quản lý chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; xây dựng các tài liệu, chương trình đào tạo và tổ chức đào tạo về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; thử nghiệm các mô hình, loại hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dài hạn; thí điểm xây dựng phong trào xã/phường phù hợp với người cao tuổi; nghiên cứu phát triển hệ thống chỉ báo thống kê về quản lý chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; thực hiện một số nghiên cứu về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Giai đoạn 2 (2021-2025): Tổng kết giai đoạn 1, lựa chọn đẩy mạnh các hoạt động của đề án đã triển khai có hiệu quả trong giai đoạn 1; nhân rộng các mô hình chăm sóc sức khỏe dài hạn cho người cao tuổi, ưu tiên cho các mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng; tạo môi trường thân thiện cho người cao tuổi thông qua việc thúc đẩy phong trào xã/phường phù hợp với người cao tuổi; xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật và hướng dẫn tổ chức, quản lý các cơ sở chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, chính sách huy động các nguồn lực bao gồm cả tư nhân trong việc thực hiện chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Đề án được triển khai trên địa bàn Thành phố, gồm 30 quận, huyện, thị xã và 584 xã, phường, thị trấn. Tập trung triển khai ở các tỉnh thành phố có tỷ lệ người cao tuổi cao; vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tổng kinh phí giai đoạn 2017 – 2025 là 150.490 tỷ đồng trong đó có nguồn kinh phí sự nghiệp và nguồn kinh phí xã hội hóa.

Đóng góp ý kiến tại cuộc họp, GS.TS. Phạm Thắng – Giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung Ương đánh giá cao Đề án Chăm sóc sức khỏe Người cao tuổi trên địa bàn Thành phố Hà Nội giai đoạn 2017 – 2025. Tuy nhiên, đề án cần xây dựng các chính sách phù hợp với từng lứa tuổi, thể trạng sức khỏe của người cao tuổi.

Về vấn đề thành lập bệnh viện lão khoa của Hà Nội để chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, GS.TS Thắng cho biết để xây dựng một bệnh viện mới tại Hà Nội là rất khó vì quỹ đất hiện tại ở nội thành eo hẹp, kinh phí đầu tư xây dựng rất lớn. Nếu xây dựng ở khu vực ngoại thành thì người cao tuổi khó có thể đi xa.

“Nên chăng chuyển đổi chức năng của một BV của Hà Nội thành BV Lão khoa, ví dụ như BV Đống Đa. Nhiều nước trên thế giới cũng đã thực hiện việc chuyển đổi chức năng của các BV khác thành BV Lão Khoa”, ông Thắng cho biết.

Ngoài ra, để thành lập BV, Trung tâm dịch vụ Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, xây dựng các mô hình Trung tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ban ngày tại các quận, huyện, thị xã... thì cần xây dựng nguồn bác sĩ Lão Khoa. BV Lão khoa Trung Ương sẽ giúp đỡ, phối hợp với Sở Y tế Hà Nội trong việc đào tạo nguồn nhân lực.

Đồng quan điểm trên, TS Lê Hưng – Giám đốc BV Đa khoa Đống Đa cho biết “Đề án được soạn thảo rất cầu kỳ, công phu, đề cập rộng đến nhiều mảng trong vấn đề chăm sóc sức khỏe người cao tuổi... Hiện BV Đống Đa cũng đã phát triển khoa Lão khoa đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh của người cao tuổi trên địa bàn quận Đống Đa”.

Tổng hợp các ý kiến đóng góp trên, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh đề nghị Ban soạn thảo Đề án cần bổ sung thêm các ý kiến đóng góp quý báu và xem xét nghiên cứu thực trạng sức khỏe của người cao tuổi, thực trạng vấn đề chăm sóc sức khỏe, môi trường cho người cao tuổi trên địa bàn Thành phố để đưa ra các số liệu cụ thể hơn, có tính thuyết phục hơn về sự cần thiết của Đề án. Ngoài ra, Đề án cần phân công vai trò của các Sở ban ngành rõ nét hơn.