Lạm dụng thuốc tránh thai, một phụ nữ 45 tuổi bị đột quỵ não

Bỗng nhiên đột quỵ não

Trước đó, khoảng 3h sáng cùng ngày, trước khi đi ngủ, chị P. hoàn toàn bình thường. Đến 6h sáng, gia đình phát hiện chị P. nói khó, méo miệng và liệt 1/2 người trái. Ngay lập tức, gia đình sơ cứu cho chị P. bằng cách châm kim vào 10 đầu ngón tay. Khoảng hơn một tiếng đồng hồ sau, thấy tình trạng của chị P. không có dấu hiệu chuyển biến, gia đình đưa chị đi cấp cứu.

Kể từ khi chị P. khởi phát đột quỵ cho tới lúc vào viện cấp cứu là 5 giờ đồng hồ. Tuy muộn, nhưng vẫn nằm trong cửa sổ 6 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng khởi phát đột quỵ não để làm can thiệp lấy huyết khối gây bít tắc mạch máu não.

Khi nhập viện, bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, thở êm, không sốt, nhịp tim bình thường, huyết áp không cao. Tuy nhiên, chị P. có liệt dây thần kinh số VII bên trái rõ (liệt mặt trái), liệt hoàn toàn nửa người trái, dấu hiệu Babinski dương tính bên trái…

Qua chụp cộng hưởng từ não và mạch não cấp cứu, khả năng kết cục lâm sàng xấu chiếm đến 90% nếu không được điều trị tái thông mạch máu nhằm cứu nguy cho các vùng não bị thiếu máu vẫn có khả năng hồi phục.

Các bác sĩ đã nhanh chóng can thiệp tái thông mạch máu bị tắc bằng dụng cụ cơ học qua đường động mạch cho bệnh nhân. Một mảnh huyết khối nhỏ có chiều dài khoảng 1 cm đã được lấy ra sau đó.

Hiện bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, không còn bất cứ dấu hiệu liệt. Tuy nhiên, các bác sĩ vẫn chưa tìm thấy bất cứ yếu tố nguy cơ nào khiến bệnh nhân rơi vào tình trạng đột quỵ nhồi máu não như vậy.

Theo BS. Lương Quốc Chính, Khoa cấp cứu A9, BV Bạch Mai, có một điều hết sức quan trọng khiến các bác sĩ phải lưu tâm là bệnh nhân sử dụng thuốc tránh thai Marvelon (thành phần gồm: Desogestrel, Ethinyl Estradiol) từ khoảng 4,5 năm nay. Đây thực sự là một yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ đột quỵ não, nhất là ở những người hút thuốc lá, tăng huyết áp, đau nửa đầu.

“Hôm nay, ngày điều trị thứ 8, bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, không còn bất cứ dấu hiệu liệt nào”, BS Lương Quốc Chính chia sẻ.

Thuốc tránh thai làm tăng nguy cơ đột quỵ não

Theo nhiều nghiên cứu, ở phụ nữ trẻ khỏe mạnh mà không có bất cứ yếu tố nguy cơ đột quỵ não, thì nguy cơ đột quỵ liên quan đến việc sử dụng thuốc tránh thai là thấp.

Ở phụ nữ, thuốc thánh thai là yếu tố gây nên đột quỵ não cao hơn cả, do vậy thuốc tránh thai đường uống không nên khuyến khích.

Thuốc tránh thai đường uống làm tăng nguy cơ đột quỵ nhồi máu não gây ra bởi các cục máu đông và chiếm khoảng 85% tất cả các đột quỵ. Thuốc tránh thai dường như không làm tăng nguy cỡ đột quỵ chảy máu não gây ra bởi chảy máu trong não.

Tỷ lệ đột quỵ nhồi máu não chiếm khoảng 4,4 trường hợp trên 100.000 phụ nữ ở độ tuổi sinh sản. Trong một nghiên cứu phân tích gộp, thuốc tránh thai làm tăng nguy cơ đột quỵ lên 1,9 lần, và làm tăng tỷ lệ độ quỵ lên 8,5 trường hợp trên 100.000 phụ nữ có dùng thuốc. Đây vẫn chỉ là nguy cơ thấp; cứ 24.000 phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai thì sẽ có thêm 1 trường hợp đột quỵ não.

Với phụ nữ vừa dùng thuốc tránh thai và vừa hút thuốc lá, có bệnh tăng huyết áp hoặc có tiền sử đau nửa đầu thì nguy cơ đột quỵ còn cao hơn rõ rệt.