Lặng lẽ “tiếng chổi tre”

Từ trước đến nay và có thể là nhiều chục năm nữa, khó có phương tiện hiện đại nào có thể quét sạch đường phố cho chiếc chổi tre. Đó là lí do hàng ngày, trên địa bàn thành phố Hà Nội có hàng nghìn công nhân làm vệ sinh môi trường. Chỉ với chiếc chổi tre đơn sơ, nhỏ bé và tấm lòng tận tụy vượt lên mọi nỗi nhọc nhằn, mặc cảm xã hội. Họ đã góp phần xây dựng Thủ đô ngày càng văn minh, sạch đẹp.

Để bạn đọc hiểu thêm về công việc âm thầm cùng những nỗi niềm của công nhân “quét rác”, báo Tuổi trẻ Thủ đô khởi đăng loạt bài “Lặng lẽ tiếng chổi tre”.

Công nhân môi trường cần mẫn thu gom rác

Bài 1: Chuyện đời, chuyện nghề của người làm đẹp cho đời

Vì cuộc sống mưu sinh, trách nhiệm với nghề, nhiều người đã gắn bó với công việc quét rác hàng chục năm. Họ là những “con ong chăm chỉ” cần mẫn làm đẹp cho đời dù vất vả, cực nhọc, có khi phải “đối diện” với sự vô tâm, ánh mắt khinh thường và nhọc lòng hơn khi phải “dọn dẹp” cả sự vô ý thức thường xuyên của con người…để làm đẹp cho đời.

Những đêm trắng cùng rác

Dạo quanh các con phố, đường trục chính hay vào tận ngõ ngách của phố phường Hà Nội, rác tràn lan. Những ngày lễ, Tết lượng rác thải càng nhiều, đủ các loại từ vỏ lon bia, nước ngọt, lá cây, hoa rụng, que kem, giấy vụn, vỏ kẹo… Dường như, rác quá tải ở mọi lúc, mọi nơi, trên vỉa hè, dưới lòng đường mà những người công nhân môi trường cật lực quét dọn cũng không hết.

Trong cái lạnh tê buốt của những ngày rét đậm giữa mùa đông, 19 giờ, khi nhà nhà quây quần trong không gian ấm áp là lúc các chị lao công làm ca đêm. Tôi theo chân một số chị lao công trên địa bàn quận Hoàng Mai (Hà Nội). Tôi có dịp trò truyện với chị Lê Thị Thúy, 41 tuổi (trú tại Ô chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội), một công nhân môi trường làm việc tại tuyến đường Lĩnh Nam. Thoăn thoắt quét dọn, xúc rác đổ lên xe, chị nói với tôi cũng vội vàng theo nhịp thở gấp. Tay chỉ những đống rác to tung tóe khắp dọc đường, khi đi qua lối chợ đêm Vĩnh Hưng (Hoàng Mai- Hà Nội), chị nói: “Ngày nào cũng vậy, rác ngập đường. Khu vực chợ thì nhiều rác vô kể, đủ các loại, bốc mùi hôi thối. Chúng tôi cứ thu gom, quét dọn xong, ngoái đầu nhìn lại đã thấy rác mới xả đầy đường, vung vãi khắp nơi”.

Được biết, chị Thúy làm nghề quét rác đã được 5 năm. Công việc của chị là thu gom rác sau một ngày để sáng sớm hôm sau mọi tuyến đường đều sạch sẽ. Vào ca từ 5 giờ chiều nhưng cứ 4 giờ chiều, chị Thúy lại tất tưởi chuẩn bị xong mọi dụng cụ đến chỗ làm. Chị quét đường, đẩy xe, gõ kẻng để thu gom rác trong ngõ khu dân cư. Rồi khi màn đêm buông xuống, chị đẩy xe ra đường trục chính tiếp tục quét dọn, thu gom rác trên đường. Cứ như vậy, đêm nào chị cũng thực hiện “sứ mệnh” của mình tại điểm được phân công, thậm chí 3-4 giờ sáng ngày hôm sau mới xong việc.

Chịu nhiều thiệt thòi

Từ nhà chị Lê Thị Thúy, 41 tuổi (trú tại Ô chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội) đến điểm làm việc gần chục cây số nhưng dù ngày nắng ấm hay mưa rét, chị đều có mặt đúng giờ làm nhiệm vụ. Những bữa ăn của chị Thúy đều vội vàng, qua quýt cho qua bữa. Dường như quen lắm với nghề, chị quét đường, xúc rác, đẩy xe chứa rác một cách “chuyên nghiệp”. Người nhỏ thó mà chị đẩy xe rác gần 4- 5 tạ chạy băng băng.

“Đi làm, trời có lạnh đến mấy thì hễ đẩy xe rác là ướt đẫm mồ hôi. Những ngày trời nắng nóng, mồ hôi nhễ nhại chảy xuống mắt khiến mắt đỏ hoe, cay xè, nhưng quen rồi thành bình thường. Nghề nào cũng có nỗi vất vả riêng, mình làm lao động chân tay nên chấp nhận. Dù vất vả nhưng chưa bao giờ tôi hối hận khi chọn làm lao công quét rác”, chị Thúy bộc bạch.

Thử đẩy xe rác trĩu nặng để cảm nhận phần nào sự nhọc nhằn của người công nhân làm vệ sinh môi trường, tôi không thể điều khiển cho xe đi đúng hướng. Chiếc xe loạng choạng, chị Thúy cười nói: “Nhìn tưởng dễ vậy thôi nhưng đẩy xe rác khó lắm. Trước đây mới vào nghề tôi phải đi theo học các anh, chị công nhân cũ mấy buổi liền mới đẩy được”.

Tôi cầm chiếc chổi tre, thử quét vài mét đường thì rác bay loạn xạ, bụi tung mù mịt. Mới thấy, quét rác cũng là một sự khéo léo, cẩn thận, không phải ai cũng làm được. Chị Ngô Thị Bích Hiệp (tổ sản xuất số 5, Cty TNHH Một thành viên Môi trường đô thị Hà Nội - Chi nhánh Ba Đình) chia sẻ: “Khi quét rác, chổi phải vừa tay, cán buộc chặt để đưa đi đưa lại thoải mái. Không được quét mạnh tay vì sẽ làm bụi tung lên, ảnh hưởng đến người đi đường”.

Chị Ngô Thị Bích Hiệp kể, hồi mới vào nghề, ngày đầu tiên đi làm về, lưng chị đau nhừ, tay mỏi, toàn thân rệu rã vì chưa quen. “Khi quét rác, đẩy xe rác phải biết cách vừa giữ sức vừa tính kịp thời gian xe thu gom rác đến”, chị Hiệp chia sẻ.

Được biết, một ca làm việc, mỗi công nhân phải quét dọn khoảng 1- 1,5 km đường và thu gom rác tại một số ngõ, tùy theo sự phân công, nhưng chỉ có gần 30 phút nghỉ ngơi. Vì vậy, mỗi người phải biết tự giữ sức và cân đối thời gian làm việc sao cho đến giờ xe cẩu tới phải mang rác tập kết.

Nghề quét rác mang tính chất đặc thù, dù có trời rét đậm, rét hại, hay lúc mưa to gió lớn, khi mọi người đều đã tìm được chỗ trú thì những chiếc xe vẫn kẽo kẹt thu rác. Rồi khi màn đêm buông xuống, về khuya, khi mọi người chìm vào giấc ngủ sâu thì tiếng chổi tre vẫn loẹt quẹt vang vọng giữa không gian để sáng mai ra, người dân được hưởng thụ một môi trường xanh, sạch, đẹp.

(Còn nữa)

Bình Minh