Niềm vui thống nhất ngập tràn trong tim mỗi người

Trong số các nhân chứng được trải qua thời khắc thiêng liêng đó của lịch sử đất nước không thể không nhắc đến những văn nghệ sĩ. Họ không chỉ hòa chung niềm vui của dân tộc mà còn sáng tác nên những tác phẩm để âm nhạc chắp cánh cho niềm vui đó được bay cao hơn.

Nhạc sĩ Phạm Tuyên là một trong số ấy. Ông vẫn nhớ như in lúc đó ông đang ở tuổi 45, công tác tại Đài Tiếng nói Việt Nam. Ngay từ những ngày cuối cùng của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, tin tức chiến thắng từ khắp nơi tới tấp bay về đã thôi thúc ông phải viết một bài ca mừng ngày giải phóng. Sự kiện phi công của không lực Việt Nam cộng hòa ném bom xuống sân bay Tân Sơn Nhất ngày 28/4/1975 được phát trên Đài Tiếng nói Việt Nam để lại trong ông ấn tượng đặc biệt. Nhạc sĩ Phạm Tuyên vẫn nhớ rất rõ, khi nghe thông tin này, trong người ông xuất hiện cảm xúc rất khó tả và ông tin chắc chắn rằng đất nước sắp được thống nhất.

Lúc này, ông đang viết bản hợp xướng bốn chương do Ban Tuyên huấn của Đài Tiếng nói Việt Nam chỉ đạo. Dù biết nhiệm vụ không thể không hoàn thành nhưng cảm xúc và thời cơ đến ông cũng không thể không chần chừ. Điều quan trọng nhất với ông bấy giờ là tìm được chủ đề cho ca khúc ra đời đúng thời điểm này. Cuối cùng, hình ảnh Bác Hồ - linh hồn của cuộc kháng chiến nay đã không còn để vui cùng toàn dân tộc trong ngày đất nước thống nhất òa về trong tâm trí ông. “Bắt” được tinh thần lớn lao của bài hát, ngay lập tức tứ thơ bật ra trong đầu ông: “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”. Như có sẵn mạch chảy ra ào ạt, ngay trong đêm hôm đó, chỉ trong vòng 2 tiếng đồng hồ bài hát đã hoàn thành.

Việc công bố bài hát này cũng để lại cho nhạc sĩ Phạm Tuyên những ấn tượng không bao giờ quên. Ông kể, thời khắc 11h trưa ngày 30/4/1975, Sài Gòn được giải phóng, giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam khi đó là nhà báo Trần Lâm đã gọi một số nhạc sĩ đang công tác ở Đài lên hỏi xem có ai sáng tác được bài hát nào chưa vì theo lịch đúng 17h hôm đó Đài sẽ công bố tin chiến thắng ra toàn thế giới. Sau khi ông đưa bài hát ra, Trần Lâm yêu cầu ông hát thử. “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng / Lời Bác nay thành chiến thắng huy hoàng / Ba mươi năm đấu tranh giành trọn vẹn non sông / Ba mươi năm Dân chủ Cộng hòa kháng chiến đã thành công! Việt Nam, Hồ Chí Minh! / Việt Nam, Hồ Chí Minh! / Việt Nam, Hồ Chí Minh! / Việt Nam, Hồ Chí Minh! / Việt Nam, Hồ Chí Minh!”. Thật bất ngờ, khi ông vừa hát xong, nhà báo Trần Lâm đã rơm rớm nước mắt và reo lên: “Trúng rồi! Tuyệt rồi! Thu thanh ngay để kịp phát sóng”. Dàn hợp xướng gồm 40 người hôm ấy từ nhạc trưởng đến ca sĩ, người kéo đàn ai nấy đều vừa biểu diễn vừa rưng rưng nước mắt và cho đến khi thu âm xong, nhạc sĩ và nhà báo Trần Lâm cùng òa khóc trong niềm xúc động dâng trào.

Bây giờ, mỗi dịp kỉ niệm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước hay mỗi kì cuộc trọng đại, bài hát “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” vẫn vang lên giai điệu tươi vui rộn rã, như niềm tự hào dân tộc, như niềm tin thiết tha vào thành công, thắng lợi cuối cùng.

Bài hát “Em bay trong đêm pháo hoa” của nhạc sĩ Hàn Ngọc Bích ra đời sau đó nửa tháng, ngày 15/5/1975 khi cả dân tộc ăn mừng chiến thắng. Vậy là đã ba năm nay, vào mỗi dịp 30/4 nhạc sĩ Hàn Ngọc Bích đã không còn để nghe giai điệu trong sáng ngập tràn niềm vui của bài hát do mình sáng tác nữa nhưng câu chuyện về hoàn cảnh ra đời bài hát này vẫn để lại cho chúng tôi niềm xúc động khôn nguôi. Hàn Ngọc Bích kể, hôm đó ngày thì diễn ra mít tinh, đêm có bắn pháo hoa mừng chiến thắng. “Tôi và vợ bế con trai đầu lòng mới 1 tuổi đi xem bắn pháo hoa. Tôi phải công kênh con trai trên vai để nhìn pháo hoa đang rực rỡ trên bầu trời. Tôi ngước lên, bầu trời pháo hoa thật lộng lẫy. Tôi nhìn vào mắt con, thấy những chùm pháo hoa in trong mắt. Tôi nghĩ, mọi người nhìn lên là cố giữ những giọt nước mắt. Với sự xúc động trào dâng, và với “hạt nhân” đó, tôi đã nghĩ tới cái tứ “Hoa lưng trời và hoa trong ánh mắt””.

Mất thêm một đêm và một buổi sáng nữa bài hát mới được hoàn thành, thu âm và phát lần đầu trên Đài Tiếng nói Việt Nam. Đích thân nhạc sĩ Cao Việt Bách cầm đũa chỉ huy dàn nhạc và nhóm Sơn Ca như những thiên thần thể hiện bài hát như một tiếng reo vui mừng ngày chiến thắng. Bài hát đã đi vào thế giới tuổi thơ của rất nhiều người may mắn được trải qua tuổi niên thiếu cùng thời khắc lịch sử của đất nước. Cho đến bây giờ, khi đã là các ông bố, bà mẹ, những em thiếu nhi thời ấy, bây giờ vẫn hát cho con nghe bài hát này bởi giai điệu đẹp, lời ca ý nghĩa, có sức hút lớn với người nghe. Thông qua những bài hát “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”, “Em bay trong đêm pháo hoa”, chúng ta còn có phương tiện giáo dục truyền thống, giúp cho trẻ em bây giờ nhớ về những dấu mốc quan trọng của dân tộc một cách hữu hiệu.

Trong khi đó, cứ gần đến ngày 30/4, ông Long ở quận Hoàng Mai, Hà Nội lại giục con cái treo cờ Tổ quốc. Năm nay đã 80 tuổi, từng là người lính trực tiếp cầm súng tại chiến trường và trải qua những thời điểm gian khó của đất nước, đến nay chứng kiến sự phát triển hiện đại, cuộc sống mỗi người đều ấm no, hạnh phúc, ông Long càng muốn nhắc nhở con cháu phải luôn tri ân những người đã hi sinh cho hòa bình dân tộc. “Có thể lớp trẻ ngày nay không cảm nhận được hết những khó khăn, gian khổ mà cha ông đã trải qua nhưng nếu được kể lại, được duy trì truyền thống thì chắc chắn họ sẽ biết hạnh phúc đang có do đâu mà ra. Trân trọng những gì đang có cũng là cách để nhớ ơn những người đi trước”, ông Long tâm sự.

Dù sinh sau năm 1975, không được chứng kiến giây phút thiêng liêng khải hoàn của cả dân tộc nhưng anh Quang ở quận Ba Đình thấy mình thật may mắn vì bố mẹ mình đều ở Hà Nội thời điểm đó. Anh thường đề nghị bố mẹ kể lại cho mình nghe và cố gắng ghi nhớ những câu chuyện bố mẹ kể để đến lượt mình, anh kể lại cho các con. Những ngày này, gia đình anh thường cùng nhau đến dâng hương tưởng niệm tại các tượng đài, nghĩa trang liệt sĩ. Bằng cách đó, cả gia đình đã nhân lên niềm tự hào, niềm hạnh phúc và tình yêu tổ quốc. Khi đã có tình yêu lớn lao đó chảy trong huyết quản, bản thân mỗi người sẽ thấy cần phải sống chan hòa, đoàn kết, nhân ái với mọi người xung quanh. Bên cạnh đó, họ cũng sẽ cảm nhận được rõ ràng trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời hiện đại bằng những việc làm cụ thể tùy theo năng lực, vị trí công tác của mình.

Cẩm Tú