Thuốc sản xuất trong nước chỉ đáp ứng 50% nhu cầu khám chữa bệnh

Đề án nhằm mục tiêu tăng tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất tại Việt Nam có chất lượng tại các cơ sở y tế và trong cộng đồng, thúc đẩy ngành sản xuất, kinh doanh dược Việt Nam phát triển, tăng cả về số lượng, chất lượng, đáp ứng cơ bản nhu cầu thuốc phòng bệnh, chữa bệnh trong nước, tiến tới xuất khẩu ra các nước trong khu vực và trên thế giới.

Sau 4 năm thực hiện Đề án “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam”, tỷ lệ sử dụng thuốc nội tại các bệnh viện tuyến tỉnh đạt 35,4%, tăng 1,5% so với thời điểm trước khi triển khai Đề án. Đặc biệt tại tuyến huyện, tỉ lệ sử dụng thuốc nội tăng gần 8% so với trước, lên 69,4%. Có những địa phương đã vượt mục tiêu đề án khi có tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước tại tuyến huyện lên đến 80%, tuyến tỉnh trên 60% như tỉnh Ninh Thuận, Phú Yên, Lai Châu, Lâm Đồng, Long An.

Theo Thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường, ngành dược đã có những bước phát triển đáng kể. Sản xuất trong nước đã đáp ứng khoảng 50% nhu cầu thuốc cho công tác phòng và chữa bệnh cho nhân dân; cung cấp 10/12 loại vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng. Thuốc sản xuất trong nước thuộc 27 nhóm tác dụng dược lý theo phân loại của Tổ chức y tế thế giới với 520 hoạt chất trên tổng số 953 hoạt chất hiện đang lưu hành trên thị trường.

Các nhà máy dược phẩm đã cố gắng đầu tư thiết bị máy móc hiện đại tuyển dụng và đào tạo nguồn nhân lực cao cùng với thiết lập đồng bộ hệ thống quản lý chất lượng để có thể sản xuất được cả nguyên liệu kháng sinh, vắc xin, sinh phẩm và các dạng bào chế công nghệ cao. Chất lượng thuốc ngày càng được nâng cao, hình thức không thua kém thuốc ngoại nhập trong khi giá thành rẻ hơn so với thuốc ngoại nhập cùng loại.

Theo báo cáo của Cục Quản lý Dược, tính đến năm 2015, đã có 163 nhà máy sản xuất đạt tiêu chuẩn GMP của Tổ chức y tế thế giới, một số nhà máy đi đầu đầu tư đã đạt tiêu chuẩn của các nước tiên tiến như EU, Nhật Bản, PICS…

Tuy nhiên tại tuyến Trung ương, thuốc nội khó “chen chân”, chỉ đạt 10%, thậm chí còn có xu hướng giảm. Theo bà Phạm Thị Việt Nga, Tổng giám đốc Công ty Dược phẩm Hậu Giang, ở bệnh viện tuyến Trung ương, tỉ lệ sử dụng thuốc nội càng ít vì ở đây tiếp nhận toàn bệnh nhân nặng.

Nhưng với mục tiêu đạt 30% tỉ lệ sử dụng thuốc nội trong bệnh viện tuyến trung ương vào năm 2020, bà Nga lại đánh giá là khả thi, nhưng cơ bản vẫn là các nhóm thuốc thông thường, bởi để nghiên cứu 1 sản phẩm đặc trị đâu phải ngày 1, ngày 2 là làm được. “Tôi cho rằng hoàn toàn có thể. Tôi chỉ ví dụ, vào bệnh viện, dù là bệnh gì thì dấu hiệu sốt là phổ biến. Chỉ cần bệnh viện chịu dùng hạ sốt bằng thuốc nội đã đỡ rồi. Việc thuốc nội có vào được bệnh viện hay không phụ thuộc vào truyền thông, kê đơn của bác sĩ và người bán thuốc giới thiệu. Vậy phải làm sao để bác sĩ có niềm tin vào chất lượng thuốc nội mới đủ tự tin kê cho bệnh nhân”, bà Nga nói.

Đánh giá về những khó khăn của thuốc nội tại thị trường nội địa, Thứ trưởng Trương Quốc Cường cho rằng, trở ngại lớn nhất đó là quyết định kê đơn của bác sĩ cũng như ý thức sính thuốc ngoại của người bệnh. Thứ trưởng cũng cho rằng, các cơ quan truyền thông chưa vào cuộc tích cực để truyền thông cho công tác này.

Vì thế, bước sang giai đoạn hai, Thứ trưởng Trương Quốc Cường khẳng định sẽ tiếp tục đẩy mạnh truyền thông đến bác sĩ để giúp tăng cường kê đơn thuốc nội. Các doanh nghiệp cũng cần phải tăng cường sự đầu tư cho mẫu mã và cải tiến chất lượng. Công tác thanh kiểm tra cũng sẽ được thực hiện nghiêm túc để xử lý nghiêm những sai phạm trong sản xuất và cung ứng thuốc không bảo đảm chất lượng. Mục tiêu giai đoạn 2 của Đề án đặt ra đến năm 2020, tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước chiếm 30% ở tuyến Trung ương, 50% ở tuyến tỉnh và 75% ở tuyến huyện.

Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ chú trọng chỉ đạo các cơ sở y tế động viên đội ngũ bác sĩ, nêu cao y đức, thực hiện nghiêm túc các quy định về kê đơn, sử dụng thuốc sản xuất tại Việt Nam, thông qua ký cam kết bằng những chương trình vận động và số liệu cụ thể. Bên cạnh đó, Bộ cũng sẽ giám sát, hỗ trợ các doanh nghiệp dược trong nước nâng cao chất lượng thuốc nội, tăng cường marketing quảng bá thương hiệu.

Phương Thu