71 năm - Một chặng đường vẻ vang

Quay trở lại với dòng chảy của lịch sử, ngày 29/6/1946 tại sân Vệ quốc đoàn Trung ương (số 40 Hàng Bài - Hà Nội), đồng chí Hoàng Văn Thái - Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam (QĐNDVN) đã công bố quyết định của Bộ Quốc phòng: Thành lập đoàn Pháo binh Thủ đô - gồm 3 trung đội: pháo đài Láng, pháo đài Xuân Tảo, pháo đài Xuân Canh. Đây là đơn vị pháo binh tập trung đầu tiên của Quân đội ta, là đơn vị tiền thân đánh dấu sự ra đời của Binh chủng Pháo binh Quân đội Nhân dân Việt Nam. Từ đó đến nay, ngày 29/6 đã đi vào lịch sử truyền thống vinh quang của bộ đội Pháo binh Việt Nam, là ngày hội, ngày truyền thống của Binh chủng Pháo binh anh hùng.

Những trang sử vẻ vang của bộ đội Pháo binh được bắt đầu trong những ngày tháng lịch sử. Hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vào lúc 20 giờ 03 phút ngày 19/12/1946, pháo đài Láng vinh dự được bắn phát đạn đầu tiên vào thành Hà Nội làm hiệu lệnh mở đầu cho cuộc Kháng chiến trường kỳ của toàn dân tộc chống thực dân Pháp xâm lược.

Thu đông năm 1947, Thực dân Pháp mở cuộc tiến công lên Việt Bắc, bộ đội Pháo binh cùng lực lượng vũ trang địa phương đã lập công xuất sắc ở Sông Lô, bắn cháy và chìm tàu chiến địch tại Khoan Bộ - Đoan Hùng và Khe Lau, góp phần bẻ gẫy gọng kìm quan trọng của giặc Pháp. Chiến thắng Sông Lô đã đánh dấu bước trưởng thành của Pháo binh Việt Nam, sáng tạo ra cách đánh “đặt gần, bắn thẳng” tạo ra yếu tố bất ngờ để đánh địch.

Trong những năm 1949, 1950 lực lượng Pháo binh tiếp tục phát triển, thành lập 3 tiểu đoàn sơn pháo 75 mm; ngày 31/7/1949 Cục Pháo binh được thành lập do đồng chí Trần Đại Nghĩa phụ trách, với 2 nhiệm vụ trước mắt là tiếp tục nghiên cứu chế tạo, sửa chữa các loại pháo đạn; đồng thời tổ chức đào tạo 1 số cán bộ chỉ huy pháo binh sơ cấp. Năm 1950, Pháo binh tham gia chiến dịch Biên Giới. Lần đầu tiên ta tổ chức chiến đấu hiệp đồng binh chủng tại chiến trường, đã sử dụng 1 trung đoàn pháo hỗn hợp, chi viện cho bộ binh đánh điểm, diệt viện, tiêu diệt hoàn toàn quân địch ở cứ điểm Đông Khê và đánh tan 2 binh đoàn quân tăng viện: Lơ-Pa-Giơ và Sác Tông của địch, giải phóng tuyến biên giới dài 200 km. Chiến thắng Biên giới 1950 đã đánh dấu sự trưởng thành nhanh chóng trong xây dựng và chiến đấu của bộ đội pháo binh, đặc biệt là khả năng tác chiến hiệp đồng ở quy mô lớn, cơ động linh hoạt, bám sát bộ binh, chi viện kịp thời, chính xác, đạt hiệu suất chiến đấu cao.

Sau chiến dịch Biên Giới, Trung đoàn 675 - Đơn vị sơn pháo mang vác và Trung đoàn 45 pháo xe kéo được thành lập. Tháng 3/1951 Đại đoàn Công pháo 351 ra đời và giai đoạn này trong các Đại đoàn bộ binh chủ lực đã được biên chế tiểu đoàn pháo binh.

Trong chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử, một vinh dự lớn lại đến với bộ đội Pháo binh. Hồi 17 giờ ngày 13/3/1954, Đại đội 806 lựu pháo 105 ly của Trung đoàn 45 (nay là Lữ đoàn 45) đã bắn phát đạn đầu tiên vào cứ điểm Him Lam, mở màn chiến dịch lịch sử. Trong chiến dịch, Pháo binh đã sử dụng lực lượng tập trung tới mức cao nhất, huy động toàn bộ lực lượng pháo cơ giới để chi viện bộ binh tiến công “Pháo đài bất khả xâm phạm”, đánh dấu bước trưởng thành cả về số lượng và chất lượng của Pháo binh Việt Nam. Đặc biệt hơn nữa, bộ đội Pháo binh đã làm nên kỳ tích trong chiến tranh - đó là việc cơ động pháo xe kéo bằng sức người trên địa hình rừng núi hiểm trở, việc tháo pháo xuôi bè, hành quân đưa pháo vào, kéo pháo ra mà vẫn bảo đảm được bí mật, bất ngờ và bố trí thế trận hiểm hóc. Pháo binh ta đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chiến đấu, góp phần cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Trước tình hình mới của đất nước, ngày 7/9/1954 Bộ Quốc phòng đã quyết định thành lập Bộ chỉ huy Pháo binh. Ngày 28/5/1956 Bộ chỉ huy Pháo binh được đổi tên thành Bộ Tư lệnh Pháo binh. Binh chủng Pháo binh được biên chế thống nhất, trang bị tương đối hiện đại, có đủ pháo tầm gần, tầm xa, uy lực lớn, huấn luyện theo phương thức tác chiến chính quy, hiệp đồng binh chủng. Về tổ chức, đã có các cơ quan, Nhà trường và các đơn vị pháo binh dự bị, đánh dấu sự phát triển và bước trưởng thành lớn mạnh của Binh chủng về mọi mặt, đáp ứng yêu cầu phát triển của Quân đội ta.

Sau hiệp định Giơ-Ne-Vơ (1954), với mưu đồ của Đế quốc Mỹ là tiêu diệt phong trào cách mạng Việt Nam, phá hoại quá trình thống nhất nước ta. Trước tình hình đó, Nghị quyết 15 của BCHTW khoá II (1/1959) đã quyết định: “Con đường phát triển cơ bản của Cách mạng Miền nam là dùng bạo lực cách mạng...” (1). Sau khi có Nghị quyết 15, cùng với cả nước, Pháo binh ta tích cực chi viện cho cách mạng Miền Nam xây dựng lực lượng pháo binh giải phóng. Với sự chi viện đắc lực từ Miền Bắc XHCN, Pháo binh quân giải phóng vừa phát triển lối đánh độc lập, vừa thực hiện đánh hiệp đồng chi viện cho bộ binh đánh nhỏ, đánh vừa và đánh lớn, góp phần cùng lực lượng vũ trang và nhân dân Miền Nam, quân và dân cả nước ta đánh bại “Chiến tranh phá hoại”, “Chiến tranh cục bộ”, “Chiến tranh đặc biệt” và “Việt Nam hoá chiến tranh” của Đế quốc Mỹ.

Những địa danh: Bình Giã, Đồng Xoài, Cồn Tiên, Dốc Miếu, Khe Sanh Đắc Tô, Tân Cảnh, Đường 9 Nam Lào, Quảng Trị, Bình Long, Tây Nguyên.vv... đã ghi dấu chiến công vang dội của Pháo binh Việt Nam. Đặc biệt là thắng lợi của pháo binh ta trừng trị pháo binh địch ở Cồn Tiên, Dốc Miếu trong trận ngày 20/3/1967 đã phá huỷ 17 khẩu pháo, 57 xe quân sự, 5 máy bay trực thăng, loại khỏi vòng chiến đấu 1.100 tên xâm lược Mỹ. Sau chiến công vang dội này, ngày 13/4/1967, bộ đội pháo binh vinh dự được Bác Hồ gửi thư khen tặng; trong thư Bác viết đã khái quát truyền thống của bộ đội Pháo binh với 8 chữ vàng“chân đồng, vai sắt, đánh giỏi, bắn trúng”.

Thực hiện chủ trương mở chiến dịch Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 nhằm giải phóng hoàn toàn Miền Nam, thống nhất đất nước; bộ đội Pháo binh đã cùng quân và dân cả nước đã vào trận với 1 lực lượng hùng mạnh, đông đảo nhất từ trước tới nay với 30 trung, lữ đoàn Pháo binh, tham gia các chiến dịch lớn: Tây Nguyên, Huế, Đã Nẵng và đặc biệt là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Trong vòng 2 tháng, các lực lượng Pháo binh trên các mặt trận đã ra quân thần tốc, chi viện cho các lực lượng, các mũi tiến công của bộ binh, xe tăng, giáng những đòn sấm sét vào các cứ điểm mạnh nhất của địch ở các vùng chiến lược, kịp thời chi viện đắc lực cho 5 cánh quân lớn ào ạt tiến vào khu vực phòng thủ cuối cùng của địch ở Sài Gòn, buộc địch phải đầu hàng vô điều kiện. Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 của quân và dân ta giành thằng lợi hoàn toàn, miền Nam được giải phóng, Tổ quốc ta thống nhất, giang sơn thu về một mối, cả nước đi lên CNXH.

Trải qua 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, với hàng trăm trận đánh lớn nhỏ, dù tác chiến ở rừng núi, đồng bằng hay thành thị; đánh độc lập hay trong đội hình binh chủng hợp thành, Pháo binh quân đội nhân dân Việt Nam đã vận dụng sáng tạo nghệ thuật quân sự, có nhiều cách đánh hay, đánh hiểm, tiết kiệm pháo đạn nhưng đạt hiệu suất chiến đấu cao.

Sau khi miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta ra sức thực hiện thắng lợi 2 nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Bộ đội Pháo binh cùng các lực lượng vũ trang nhân dân luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng chiến đấu và chiến thắng các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Do có nhiều đóng góp trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Binh chủng Pháo binh đã có 63 đơn vị và 14 cán bộ, chiến sĩ được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu “Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” và “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”.Có 5 đơn vị được tuyên dương anh hùng lần thứ 2. Toàn Binh chủng được tặng thưởng hàng ngàn Huân chương, cờ thưởng các loại, trong đó có 1 Huân chương sao vàng, 1 Huân chương Hồ Chí Minh, 1 Huân chương Độc lập hạng nhất, 6 Huân chương Quân công (3 hạng Nhất, 3 hạng Nhì), 1 Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng nhất. Binh chủng được tuyên dương “Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” ngày 03/6/1976 vì đã lập nhiều thành tích xuất sắc trong 2 cuộc kháng chiến của dân tộc.

Là một Binh chủng chiến đấu, Binh chủng kỹ thuật của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng. Suốt 71 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam mà thường xuyên và trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; sự thương yêu, đùm bọc, che chở của nhân dân, sự giúp đỡ của các đơn vị bạn, biết bao thế hệ cán bộ, chiến sĩ pháo binh đã đóng góp tài năng, trí tuệ, mồ hôi, xương máu xây đắp nên lịch sử và truyền thống vẻ vang “Chân đồng, vai sắt, đánh giỏi, bắn trúng”.

Truyền thống đó là sự kết tinh vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và những nguyên tắc của Đảng ta về xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân cũng như trong cách mạng XHCN; khẳng định bản lĩnh chính trị vững vàng của bộ đội Pháo binh Việt Nam tận trung với nước, với Đảng, tận hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì mục tiêu lý tưởng của Đảng, thể hiện ý chí quyết tâm sắt đá vững vàng trước mọi khó khăn, gian khổ, kiên quyết thực hiện và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Truyền thống “Chân đồng, vai sắt, đánh giỏi, bắn trúng” còn khẳng định bộ đội Pháo binh đã vận dụng nghệ thuật quân sự vào cách đánh và trình độ kỹ chiến thuật của Pháo binh Việt Nam trong mọi hình thức chiến thuật, mọi tình huống, mọi chiến trường, với bất cứ kẻ thù nào đều quyết đánh và biết thắng, đồng thời thể hiện ý chí tự lực, tự cường, cần kiệm trong xây dựng Binh chủng. Đó là tinh thần đoàn kết, hiệp đồng, lập công tập thể; là sự tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập, huấn luyện, mưu trí dũng cảm trong cơ động và chiến đấu; nêu cao tính kỷ luật, tự giác nghiêm minh; yêu quý, giữ gìn, bảo quản, vươn lên làm chủ vũ khí trang bị kỹ thuật; là sự thuỷ trung son sắt, kề vai sát cánh với đồng đội, là sự gắn bó máu thịt với nhân dân, với đơn vị bạn và nêu cao tinh thần đoàn kết quốc tế thủy chung, son sắt. Đó chính là niềm cổ vũ, nguồn sức mạnh to lớn để bộ đội Pháo binh càng đánh càng mạnh, càng đánh càng thắng và trưởng thành, được các đơn vị bạn nể phục, kẻ thù khiếp sợ. Đó cũng chính là cơ sở để Binh chủng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao trong 71 năm qua.

Hiện nay, trong giai đoạn cách mạng mới, trước bối cảnh tình hình thế giới, khu vực và trong nước có nhiều diễn biến phức tạp; đất nước ta đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi nhưng cũng phải đối mặt với những nguy cơ, thách thức. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch vẫn đã và đang tăng cường các hoạt động chống phá sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta với những phương thức mới, quyết liệt hơn trên tất cả các mặt, đặc biệt trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, văn hoá... Trước tình hình đó, bộ đội Pháo binh luôn luôn tỏ rõ lòng trung thành tuyệt đối với mục tiêu lý tưởng của Đảng, vững vàng trước mọi khó khăn thử thách, kiên trì thực hiện sự nghiệp đổi mới vì mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống.