“Anti vắc xin” dịch bệnh sẽ bùng phát

Gần đây, mạng xã hội xuất hiện nhiều cá nhân, hội nhóm kêu gọi chống tiêm vắc-xin cho trẻ và chia sẻ các nghiên cứu của tổ chức nước ngoài. Khá nhiều bà mẹ hoang mang đã không cho con đi tiêm. Họ dẫn ra những báo cáo sai lệch năm 1974, 1998 về vắc xin gây động kinh, tự kỷ tại Anh và Mỹ, khiến hàng trăm trẻ con chết vì bệnh do không chích ngừa.

Năm 1974, tại Anh có tác giả báo cáo 22 trẻ chậm phát triển và động kinh sau khi tiêm vắc xin ho gà toàn tế bào. Thông tin này khiến trong nhiều năm sau đó, tỉ lệ tiêm chủng ho gà ở Anh giảm mạnh từ 81% xuống còn 31%, hậu quả là 100.000 trẻ mắc bệnh ho gà và 31 bé tử vong. Báo cáo này cũng làm giảm tỉ lệ tiêm chủng ho gà và tăng số ca tử vong do ho gà ở Nhật Bản, Thụy Điển và Wales.

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đối chứng sau này đã chỉ ra rằng tỉ lệ chậm phát triển và động kinh ở trẻ sau khi tiêm vắc xin ho gà toàn tế bào tương tự với trẻ không tiêm vắc xin. Và nhiều trường hợp trong các trẻ này thật ra mắc hội chứng Dravet.

Theo các chuyên gia y tế, làn sóng chống tiêm vắc xin xuất hiện ở nhiều nước trên thế giới từ nhiều năm nay và những nghiên cứu mà người "anti vắc xin" viện dẫn đã được chứng minh là sai lệch, thậm chí tác giả của nó đã bị kết tội gian lận dữ liệu và có xung đột lợi ích. Trước khi có chủng ngừa, những bệnh có thể ngăn chặn được bằng vắc xin như sởi, ho gà... khá phổ biến trong cộng đồng. Khi chương trình tiêm chủng hiệu quả, tỉ lệ bao phủ cao, giúp giảm nhiều loại bệnh thì cộng đồng không còn gặp hoặc có rất ít kinh nghiệm trải qua các bệnh này.

Theo Cục Y tế dự phòng, tại Việt Nam thành công của công tác tiêm chủng mở rộng đã đem lại hiệu quả rõ rệt, làm thay đổi về cơ bản cơ cấu bệnh tật ở trẻ em. Cụ thể Việt Nam đã thanh toán bại liệt vào năm 2000, đạt mục tiêu loại trừ uốn ván sơ sinh vào năm 2005. Cục Y tế dự phòng cũng nêu rõ, người dân phải thấy rằng nguy cơ của các dịch bệnh trên vẫn tiềm ẩn…

Vắc xin đã được nghiên cứu, đánh giá một cách nghiêm ngặt, sử dụng với số lượng lớn trên toàn thế giới qua hàng chục năm, có hệ thống cập nhật đánh giá các biến cố bất lợi, được hoàn thiện dần theo tiến bộ của y học và đã được chứng minh là một trong những biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất.

Việt Nam từng có thời kỳ phải chứng kiến nhiều trẻ mắc đậu mùa suốt đời sống chung với khuôn mặt rỗ, trẻ sốt bại liệt phải lớn lên với một chân teo hẳn... Bài học dịch sởi năm 2014 khiến hàng chục trẻ tử vong cũng là hậu quả của việc chống tiêm vắc xin sởi do tai biến trước đó.

Các nước trên thế giới đều có chương trình tiêm chủng mở rộng với những loại khác nhau, tùy dịch tễ mỗi nơi. Để đưa một vắc xin nào đó vào chương trình miễn phí là sự cân nhắc rất lớn vì sẽ tốn kém vô cùng nhiều nên sẽ không có chuyện dư thừa mà cần chích đầy đủ. Bác sĩ khuyến cáo, với vắc-xin ngoài chương trình tiêm chủng mở rộng, phụ huynh cần là người tiêu dùng thông minh để tìm hiểu, lựa chọn thứ tự ưu tiên để chích cho trẻ./.

Phương Thu