Bài 1: Tư duy sáng tạo, hành động kịp thời, hiệu quả

Nỗ lực không mệt mỏi của ngành Tư pháp

Tại Hội nghị quán triệt, triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, diễn ra ngày 5/5, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Ngày 30/4 - đúng 50 năm Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới…

Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu ngành Tư pháp tháo gỡ "điểm nghẽn, nút thắt" có nguyên nhân từ các quy định của pháp luật

Bộ trưởng Bộ Tư pháp đánh giá, đây là Nghị quyết chuyên đề rất đặc biệt ra đời trong bối cảnh Bộ, ngành Tư pháp chưa bao giờ nhiều công việc nặng nề như vậy và cũng chưa bao giờ có nhiều cơ hội như vậy.

Theo đồng chí Nguyễn Hải Ninh, thời điểm bắt đầu triển khai xây dựng Nghị quyết 66 là ngay sau khi Tổng Bí thư Tô Lâm đến làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp. Sau sự kiện đó, nhiều đơn vị thuộc Bộ Tư pháp đã chủ động triển khai nhiệm vụ theo kế hoạch.

Cùng với Nghị quyết 66, tới đây Bộ Tư pháp cũng sẽ trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Hai Nghị quyết này gắn kết với nhau, theo đúng tư tưởng chỉ đạo của Tổng Bí thư là phải mang tính hành động, triển khai được ngay.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh

Về mục tiêu, Nghị quyết 66-NQ/TW đặt ra các mục tiêu hoà chung vào 2 mục tiêu trăm năm của đất nước - năm 2030 và 2045. Đặc biệt, Nghị quyết 66-NQ/TW đề ra 3 mốc mục tiêu cực kỳ thách thức: năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật. Năm 2027, hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản pháp luật bảo đảm cơ sở pháp lý đồng bộ cho hoạt động của bộ máy nhà nước theo mô hình chính quyền 3 cấp. Năm 2028, hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư, kinh doanh, góp phần đưa môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN.

Hàng loạt cơ chế độ phá

Tại cuộc làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tháng 11/2024 (nay là Đảng ủy Bộ Tư pháp), Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, với yêu cầu đột phá mạnh mẽ về thể chế trong kỷ nguyên mới, Bộ, ngành Tư pháp đứng trước những thách thức không nhỏ nhưng cũng là cơ hội lớn để khẳng định mình, vươn lên mạnh mẽ hơn.

Bộ, ngành Tư pháp cần tham mưu hiệu quả hơn nữa việc triển khai Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới; phải thực sự trở thành “lực lượng nòng cốt”, “đi đầu trong tham mưu kiến tạo đồng bộ thể chế phát triển đất nước”, gương mẫu, đi đầu trong việc thúc đẩy lối sống thượng tôn Hiến pháp và pháp luật.

Nghị quyết 66 quy định nhiều cơ chế đột phá trong xây dựng và thực thi pháp luật. Ảnh: Quốc Bảo

Nghị quyết 66 được giới chuyên môn đánh giá đã thực hiện tốt yêu cầu của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm. Cụ thể, Nghị quyết 66 quy định nhiều cơ chế đột phá.

Nghị quyết nêu rõ 5 quan điểm chỉ đạo: Thứ nhất, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thi hành pháp luật; tăng cường kiểm soát quyền lực; phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ; phòng ngừa, ngăn chặn mọi biểu hiện trục lợi, hướng lái chính sách. Phát huy vai trò giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, sự tham gia rộng rãi, thực chất của người dân, tổ chức, doanh nghiệp trong xây dựng và thi hành pháp luật.

Thứ hai, công tác xây dựng và thi hành pháp luật là “đột phá của đột phá” trong hoàn thiện thể chế phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; là một nhiệm vụ trọng tâm của tiến trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Thứ ba, xây dựng pháp luật phải bám sát thực tiễn, “đứng trên mảnh đất thực tiễn của Việt Nam”, tiếp thu có chọn lọc giá trị tinh hoa của nhân loại, bảo đảm tính hệ thống, nắm bắt mọi cơ hội, mở đường, khơi thông mọi nguồn lực, đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, nền tảng vững chắc, động lực mạnh mẽ cho phát triển, tạo dư địa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế “hai con số”, nâng cao đời sống của Nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước.

Thứ tư, nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thi hành pháp luật.

Thứ năm, đầu tư cho công tác xây dựng chính sách, pháp luật là đầu tư cho phát triển. Nhà nước bảo đảm và ưu tiên nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất, hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, đẩy mạnh chuyển đổi số và có chế độ, chính sách đặc thù, vượt trội cho công tác nghiên cứu chiến lược, chính sách, xây dựng pháp luật và đội ngũ cán bộ thực hiện các nhiệm vụ này.

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, trong 5 quan điểm, có những quan điểm rất mới, rất thấm.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh: Pháp luật dù hay đến mấy thì cũng phải đo lường được hiệu quả, giải quyết được các vấn đề thực tiễn. Hay việc đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, đây không chỉ là tháo gỡ điểm nghẽn, xoá lợi ích cục bộ mà còn phải đưa thể chế, pháp luật trở thành cơ chế, chính sách vượt trội. Pháp luật khi ban hành phải thành nền tảng vững chắc để đất nước phát triển…

(Còn nữa)