Bài học cảnh tỉnh cho hành vi gian lận, thao túng thị trường

Bàn nhau bỏ thầu cao để phá buổi đấu giá

Ngày 4/12, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đang tạm giữ các đối tượng liên quan vi phạm quy định đấu giá quyền sử dụng đất ở tại Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật chỉnh trang, phát triển khu dân cư nông thôn tại thôn Đông Lai, xã Quang Tiến huyện Sóc Sơn (Hà Nội).

Theo điều tra, tháng 11/2024, Phạm Ngọc Tuấn (SN: 1991, ở thị trấn Đông Anh, huyện Đông Anh, Hà Nội) biết được thông tin về cuộc đấu giá quyền sử dụng đất ở tại dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật chỉnh trang, phát triển khu dân cư nông thôn (thôn Đông Lai, xã Quang Tiến, huyện Sóc Sơn, do UBND huyện Sóc Sơn tổ chức) nên đã nhờ Ngô Văn Dương (SN:1994, ở xã Xuân Nộn, huyện Đông Anh, Hà Nội) mua hồ sơ đấu giá.

Để chắc chắn trúng được các lô đất như ý, Tuấn bàn với Nguyễn Thị Quỳnh Liên (SN: 1981, ở xã Nguyên Khê, huyện Đông Anh, Hà Nội), Nguyễn Đức Thành (SN: 1992, ở Khu Lãm Làng, phường Vân Dương, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh); Nguyễn Thế Trung, Nguyễn Thế Quân và Ngô Văn Dương (cùng SN: 1994, ở xã Xuân Nộn, huyện Đông Anh, TP Hà Nội) về việc tham gia đấu giá và thống nhất sẽ thực hiện việc nâng giá tại buổi đấu giá.

Toàn cảnh phiên đấu giá 58 lô đất tại huyện Sóc Sơn, Hà Nội vào ngày 29/11 (Ảnh: CTV)

Cụ thể, Tuấn đã đưa ra bảng giá tham khảo đối với từng lô đất do Tuấn tính toán, chuẩn bị từ trước. Theo bảng tính này, các lô đất có giá trị dao động khoảng từ 20 triệu đồng đến 32 triệu đồng/m2, ước tính từ 1,7 tỷ đồng - 3,9 tỷ đồng/lô đất. Các đối tượng xác định đây là giá cao nhất có thể mua của từng lô đất nên nếu ở vòng thứ 4, người trả giá cao nhất vẫn ở dưới mức giá Tuấn đã ghi trong bảng tính thì nhóm Dương, Liên, Thành, Quân và Trung sẽ tham gia tiếp vòng thứ 5 và vòng thứ 6, nhưng không trả giá vượt quá mức giá do Tuấn đã thẩm định.

Nếu vòng thứ 4 có người trả giá vượt mức giá tối đa do Tuấn đưa ra thì các đối tượng sẽ đưa ra một mức giá cao bất thường tại vòng thứ 5 nhưng bỏ đấu giá tại vòng cuối cùng (vòng thứ 6). Vì vậy, việc đấu giá sẽ buộc phải dừng để tổ chức đấu giá lại vào lần sau, do không đấu giá đủ 6 vòng theo quy chế. Khi đó các đối tượng sẽ không mất tiền đặt cọc và sẽ có cơ hội tiếp tục tham gia đấu giá để mua được lô đất như mong muốn. Để thực hiện ý đồ, các đối tượng đã chuyển khoản tiền cho Dương và Tuấn; sau đó Tuấn chuyển khoản tổng số tiền 3,616 tỷ đồng cho Công ty Thanh Xuân để đặt cọc đấu giá mua đất.

Thực tế tại phiên đấu giá ngày 29/11/2024, ban đầu các đối tượng đấu giá theo trình tự giá đạt mức có thể mua được. Nhưng khi phát hiện giá đấu của 36/58 lô đất vượt mức tối đa mà các đối tượng đã bàn bạc từ trước; tại vòng đấu giá thứ 5 các đối tượng đã đưa ra mức giá rất cao, vượt xa giá khởi điểm; thậm chí Phạm Ngọc Tuấn còn đưa ra mức giá trên 30 tỷ/m2 (cao gấp khoảng 12.000 lần mức giá khởi điểm)… dẫn đến việc 36 lô đất đấu giá không thành công.

Trước các dấu hiệu bất thường của cuộc đấu giá, Giám đốc Công an TP Hà Nội đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường phối hợp các đơn vị liên quan khẩn trương điều tra xác minh, làm rõ các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật của các đối tượng. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ tăng cường rà soát, kịp thời phát hiện, đấu tranh ngăn chặn và xử lý nghiêm đối với các hành vi lợi dụng chính sách pháp luật để hoạt động vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đấu giá tài sản nói chung và đấu giá quyền sử dụng đất nói riêng trên địa bàn thành phố.

Đến ngày 3/12, Cơ quan CSĐT Công an TP Công an TP Hà Nội đã ra Quyết định tạm giữ người trong trường hợp khẩn cấp các đối tượng Phạm Ngọc Tuấn, Ngô Văn Dương, Nguyễn Đức Thành, Nguyễn Thế Trung, Nguyễn Thế Quân, về hành vi “Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản”. Hiện Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đang củng cố tài liệu, chứng cứ để khởi tố vụ án, khởi tố bị can, xử lý nghiêm các đối tượng liên quan theo quy định.

Cơ quan điều tra bắt tạm giam các đối tượng liên quan vụ án

Bài học cho nhiều người khi tham gia đấu giá

Trao đổi với PV về vụ việc trên dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Đặng Xuân Cường, Trưởng ban Hình sự TAT Law Firm, nhận định rằng hành vi này không chỉ vi phạm nghiêm trọng quy định về đấu giá tài sản công mà còn có thể cấu thành tội phạm hình sự.

Theo Điều 222 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), hành vi thông đồng, thao túng trong đấu giá có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt lên đến 20 năm tù nếu gây hậu quả nghiêm trọng. Thêm vào đó, việc cố ý đẩy giá đất công lên mức cao bất thường rồi phá hỏng kết quả đấu giá còn là hành động phá hoại nguyên tắc công khai, minh bạch - yếu tố cốt lõi trong quản lý tài sản Nhà nước.

Hệ lụy từ hành vi này không chỉ giới hạn ở lĩnh vực pháp lý mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường bất động sản. Khi giá đất bị thao túng, giá trị thực của tài sản không còn được phản ánh đúng, dẫn đến các giao dịch tiếp theo trở nên khó khăn và thiếu tin cậy. Điều này cũng tạo ra mặt bằng giá ảo, khiến các nhà đầu tư chân chính gặp khó khăn trong việc tham gia vào thị trường. Hơn nữa, sự bất ổn trong giá đất còn làm ảnh hưởng tiêu cực đến quy hoạch đô thị và sử dụng nguồn lực đất đai, gây lãng phí lớn cho xã hội.

Cũng theo Luật sư Đặng Xuân Cường, để ngăn chặn tình trạng này, cần áp dụng các biện pháp quản lý chặt chẽ hơn, bắt đầu từ việc giám sát quy trình đấu giá. Việc sử dụng nền tảng đấu giá trực tuyến và công khai danh tính người tham gia có thể giảm thiểu nguy cơ thông đồng, trong khi các quy định nghiêm ngặt về minh bạch tài chính sẽ giúp bảo vệ lợi ích của cả Nhà nước lẫn các bên tham gia. Đồng thời, cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, không chỉ để răn đe mà còn củng cố niềm tin vào hệ thống pháp luật.

Vụ việc này cũng là bài học cho người dân và nhà đầu tư khi tham gia các phiên đấu giá tài sản công. Đầu tiên, cần hiểu rõ giá trị thực của tài sản bằng cách tham khảo các giao dịch tương tự trong khu vực. Thứ hai, cần kiểm tra kỹ tính pháp lý của tài sản, đảm bảo không có tranh chấp hoặc vướng mắc về quyền sở hữu. Cuối cùng, các giao dịch lớn nên được thực hiện qua hệ thống ngân hàng để đảm bảo minh bạch và tạo cơ sở pháp lý rõ ràng. Đặc biệt, việc tham vấn ý kiến luật sư trước khi tham gia đấu giá là cách tốt nhất để tránh rủi ro pháp lý và tài chính.

“Vụ việc trả giá 30 tỷ đồng/m² đất ngoại thành không chỉ là một câu chuyện pháp lý mà còn là bài học quan trọng về quản lý tài sản công. Nó nhấn mạnh rằng, trong một thị trường bất động sản đang phát triển như Việt Nam, sự minh bạch và công bằng không chỉ là yếu tố đảm bảo tính ổn định mà còn là nền tảng để xây dựng niềm tin của xã hội vào hệ thống pháp luật. Việc nâng cao năng lực giám sát, áp dụng công nghệ, và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm là chìa khóa để đảm bảo một thị trường bền vững và hiệu quả”, luật sư Đặng Xuân Cường nhấn mạnh.