Các môn tự chọn chú trọng đánh giá năng lực, phân hóa rõ

Đề Hóa có sự phân hóa mạnh mẽ

Năm 2025, năm đầu tiên đề thi tốt nghiệp THPT môn Hóa học được ra theo cấu trúc mới với định hướng đánh giá năng lực. Theo nhận định của các giáo viên hệ thống Giáo dục Hocmai, đề thi có độ phân hoá phù hợp, đáp ứng yêu cầu xét tốt nghiệp và xét tuyển đại học với một số điểm nổi bật về cấu trúc và nội dung.

Thí sinh 2K7 hoàn thành kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Ảnh: Phạm Mạnh

Đề thi đánh giá đúng, đủ các năng lực đặc thù của môn học: Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học (đọc được danh pháp của chất, viết được công thức,…), năng lực nghiên cứu và thực hành hóa học (ví dụ câu 4 - Phần II - Mã đề 0333), năng lực giải quyết vấn đề thông qua môn Hóa học,...

Các câu hỏi chủ yếu thuộc chương trình Hoá học lớp 12, một số ít câu hỏi có sự liên quan đến lớp 10 (viết cấu hình electron,…) và lớp 11 (phổ khối lượng, tín hiệu phổ hồng ngoại, cân bằng hoá học,…) đáp ứng chuẩn yêu cầu cần đạt, bám sát chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Đề thi tốt nghiệp THPT môn Hoá học năm 2025 phản ánh đúng tinh thần cập nhật và hiện đại của chương trình mới, tập trung đánh giá năng lực vận dụng kiến thức Hoá học vào thực tiễn. Để chinh phục kỳ thi này, học sinh cần hiểu sâu bản chất, tránh lệ thuộc vào mẹo giải nhanh hay khoanh lụi.

Thi Sử không thể "khoanh bừa"

Theo nhận xét của các giáo viên, đề thi môn Lịch sử, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 không quá khó, không có nhiều câu hỏi quá bất ngờ, đánh đố thí sinh. Tuy nhiên, thí sinh không dễ lấy điểm 10 với đề thi này.

Đề thi phù hợp với định hướng phát triển năng lực theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Các câu hỏi trong đề đã đánh giá được đầy đủ các năng lực đặc thù của môn Lịch sử, bao gồm: năng lực tìm hiểu lịch sử thông qua việc tiếp cận sự kiện, nhân vật ví dụ như các câu 1, 2, 6 (mã đề 0810) …; năng lực nhận thức và tư duy lịch sử khi phân tích, so sánh, đánh giá vấn đề thể hiện ở các câu 9, 10, 15, 23…; Đây là những câu hỏi mang tính phân hóa của đề thi.

So với đề thi tốt nghiệp THPT năm 2024 trở về trước đề thi năm 2025 có nhiều thay đổi đáng chú ý như: Gia tăng tỉ trọng câu hỏi sử dụng đoạn tư liệu, yêu cầu thí sinh phân tích thông tin, vận dụng kiến thức đã học, thí sinh không cần “học thuộc” nhiều sự kiện mà cần sử dụng những tư liệu lịch sử có sẵn để suy luận, giải quyết vấn đề.

Đề thi xuất hiện những nội dung mang tính thời sự, phù hợp với tình hình thực tế như vấn đề hội nhập quốc tế . Xu thế tích hợp được thể hiện rõ trong đề thi, các câu hỏi không chỉ thuần lịch sử mà có sự kết hợp với kiến thức địa lí như câu 14 mã đề 0810.

Đề thi có mức độ phân hóa cao, đặc biệt trong phần trắc nghiệm đúng sai, thí sinh phải hiểu rõ các khái niệm lịch sử “hội nhập quốc tế sâu rộng”, “ba vùng chiến lược” “song song” kết hợp”, bản chất của các sự kiện hiện tượng lịch sử mới đưa ra được nhận định đúng hay sai; phải phân tích kỹ yêu cầu, tránh tình trạng học vẹt, học tủ. Với đề thi này phổ điểm 8-9,5 không hiếm. Điểm trung bình của thí sinh có thể từ 6,5 đến 7,5 điểm.

Môn Sinh học tăng cường yếu tố thực tiễn

Đề thi chính thức kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 môn Sinh học có nhiều điểm khác biệt so với các năm trước và tương đồng với đề tham khảo mà Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã công bố.

Đề có cấu trúc và định dạng đúng như đề tham khảo mà Bộ GD&ĐT đã công bố trước đó. Cụ thể: 28 câu hỏi với 40 lệnh hỏi, trong đó có 18 câu trắc nghiệm nhiều lựa chọn; 4 câu trắc nghiệm Đúng/Sai với 16 lệnh hỏi; 6 câu trắc nghiệm dạng trả lời ngắn. Thời gian làm bài: 50 phút.

Theo các giáo viên Sinh học, đề thi Sinh học 2025 đã phản ánh đúng tinh thần phát triển năng lực, nơi mà học sinh không thể chỉ học thuộc, mà cần hiểu sâu, biết kết nối, suy luận và ứng dụng kiến thức vào thực tiễn - đó là thách thức và cũng là định hướng rất tích cực cho việc dạy và học Sinh học trong những năm tới.

Đề Vật lý không nặng tính toán

Cô Nguyễn Thị Minh Thu, giáo viên Trường THPT Ban Mai (Hà Đông, Hà Nội) nhận định: Đề thi Vật lí (mã đề 0238) bám sát yêu cầu kiến thức cần đạt của Chương trình GDPT mới. Các câu hỏi lý thuyết tập trung phần I, II; câu hỏi tính toán thuộc phần III, và chủ yếu kiến thức 12.

Điểm mới đề thi năm nay không quá nặng phần tính toán như đề thi trước. Tuy vậy, câu hỏi lý thuyết yêu cầu học sinh cần chắc kiến thức cơ bản, phân tích đúng về bản chất hiện tượng vật lí để có thể được trọn vẹn điểm trong phần I, phần II.

Với đề này, học sinh ở mức độ trung bình - khá có thể đạt từ 5 đến 8 điểm. Học sinh giỏi và xuất sắc có thể đạt điểm từ 8 đến 10 điểm.

So với đề thi minh họa và đề tham khảo mà Bộ GD&ĐT đã công bố trước đó, đề thi chính thức có cấu trúc giữ ổn định với 28 câu hỏi trắc nghiệm khách quan (40 lệnh hỏi; thực hiện trong thời gian 50 phút), được chia làm 3 phần

Ngoài ra, một điểm mới đáng chú ý trong đề thi là dạng câu hỏi chùm - một ngữ liệu đi kèm 2 câu hỏi thành phần.

Ví dụ chùm câu hỏi 2,3 và chùm câu hỏi 4,5 của phần III, mã đề 0220, các câu liên tiếp cùng xoay quanh một chủ đề giúp đánh giá năng lực tư duy theo chuỗi: Từ hiểu ngữ cảnh → nhận diện hiện tượng → thực hiện tính toán → giải thích hoặc so sánh kết quả. Dạng câu hỏi này giúp làm tăng các chỉ báo năng lực và mức độ cho một ngữ liệu, từ đó có được nhiều góc nhìn cho một vấn đề.

Đề thi tốt nghiệp THPT môn Vật lí năm 2025 là minh chứng rõ ràng cho sự thay đổi tư duy đánh giá trong giáo dục phổ thông, đồng thời là căn cứ quan trọng giúp học sinh và giáo viên điều chỉnh phương pháp học – dạy theo hướng tích cực, chủ động, tăng cường yếu tố ứng dụng, thực hành.

Với học sinh các khóa sau, đặc biệt là học sinh lớp 12 năm học 2025–2026, việc học theo hướng hiểu bản chất vật lí – vận dụng linh hoạt – gắn kiến thức với thực tiễn sẽ không còn là lựa chọn mà trở thành yêu cầu tất yếu để thích nghi với định dạng đề thi mới.