Cô đỡ thôn bản - Cánh tay nối dài giữa cơ sở y tế và người dân

Cô đỡ thôn bản là những người dân tộc thiểu số, được lựa chọn từ chính cộng đồng dân tộc tại địa phương. Họ được tham gia khóa đào tạo về y tế kéo dài 9 tháng để cung cấp dịch vụ làm mẹ an toàn cho phụ nữ đang mang thai tại các vùng sâu vùng xa còn nhiều khó khăn. Cô đỡ thôn bản có cùng văn hóa, phong tục tập quán, vì vậy họ dễ dàng tiếp cận và sử dụng ngôn ngữ của dân tộc mình để tuyên truyền vận động và cung cấp dịch vụ làm mẹ an toàn ngay tại thôn bản.

Với sự đóng góp không nhỏ của mình trong công tác chăm sóc sức khỏe và giảm tỷ lệ tử vong của bà mẹ, trẻ sơ sinh ở các vùng sâu, vùng xa, các cô đỡ thôn bản được ví như cánh tay nối dài giữa cơ sở y tế và người dân. Cô đỡ thôn bản người dân tộc thiểu số là một minh chứng của một mô hình phù hợp với nhu cầu thực tế tại các huyện vùng cao của tỉnh nghèo, đặc biệt là các xã vùng sâu, vùng xa.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, trong những năm qua, Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là điểm sáng trong mục tiêu Phát triển Thiên nhiên kỷ, trong đó có các mục tiêu về chăm sóc sức khỏe bà mẹ - trẻ em. “Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Việt Nam vẫn đang gặp nhiều khó khăn, thách thức như: sự khác biệt đáng kể về tình trạng sức khỏe, tử vong mẹ, tử vong trẻ em giữa các vùng miền, các nhóm dân tộc; đặc biệt tử vong mẹ, tử vong trẻ em ở khu vực miền núi vẫn cao hơn từ 3- 4 lần so với khu vực đồng bằng và thành thị,” Thứ trưởng Tiến chỉ rõ.

Là nhà tài trợ ODA lớn nhất và là đối tác chiến lược của Việt Nam trong lĩnh vực y tế, trong 20 năm qua, Liên minh Châu Âu hỗ trợ Bộ Y tế trong nỗ lực nhằm giảm tỷ lệ tử vong bà mẹ và trẻ em thông qua việc hỗ trợ một loạt các dự án và chương trình. Hỗ trợ hoạt động Cô đỡ thôn bản là một trong những hợp tác quan trọng này.

Trong khuôn khổ các chương trình hỗ trợ chính sách ngành Y tế, EU tập trung hỗ trợ vào các tỉnh nghèo nhất và những huyện lỵ gặp nhiều khó khăn – đây cũng là những khu vực có các đồng bào dân tộc thiểu số định cư, giúp đào tạo các cán bộ y tế (Cô đỡ thôn bản), cung cấp các thiết bị y tế cần thiết, cũng như chuẩn hóa các hướng dẫn lâm sàng về dịch vụ y tế.

Tham dự hội nghị, Tổng Giám đốc Tổng bộ cơ quan hợp tác phát triển của Liên minh Châu Âu, Ông Stefano Manservisi cho biết: “Hợp tác hiệu quả giữa EU và Việt Nam trong lĩnh vực y tế rất đáng khích lệ. Chúng tôi vui mừng khi thấy Việt Nam đã thực hiện thành công việc giảm tử vong trẻ em dưới 5 tuổi từ 51 vào năm 1990 xuống còn 24 vào năm 2013, và giảm tử vong bà mẹ từ 140 vào năm 1990 xuống chỉ còn 49 (trong 100.000 ca sinh sống) vào năm 2013. Xu hướng giảm này tiếp tục được duy trì vào những năm 2013-2015. Hỗ trợ của EU tập trung cho các tỉnh nghèo, bởi những địa phương này có các chỉ số liên quan đến sức khỏe bà mẹ và trẻ em còn thấp so với các khu vực phát triển hơn. Trong giai đoạn 2015-2017, cùng với sự hỗ trợ của EU, tỷ lệ các ca sinh do các cô đỡ thôn bản đỡ đẻ tăng lên nhiều, cùng với đó là tử vong trẻ sơ sinh giảm ở tất cả 10 tỉnh".

Ghi nhận sự đóng góp của các Cô đỡ thôn bản, Phó chủ tịch nước, Đặng Thị Ngọc Thịnh đã nhấn mạnh “Vai trò rất đáng ghi nhận của mạng lưới Cô đỡ thôn bản trong việc chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, thực hiện kế hoạch hóa gia đình, tiêm chủng mở rộng, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em. Các cô đỡ thôn bản chính là những cánh tay nối dài của Ngành Y tế, là cầu nối giữa các cơ sở y tế với đồng bào dân tộc thiểu số, đưa các chính sách của Đảng và Nhà nước đến với đồng bào… Ngành y tế cần phối hợp các Bộ/ Ngành, chính quyền và cấp ủy các địa phương nghiên cứu, đề xuất các chính sách để duy trì và phát triển mạng lưới cô đỡ thôn bản tại các vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; Đảm bảo thực hiện tốt chế độ đãi ngộ để cô đỡ thôn bản yên tâm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao”.

66 Cô đỡ thôn bản tiêu biểu đại diện cho gần 3.000 cô đỡ từ các vùng miền khác nhau đã tham dự Hội nghị biểu dương Cô đơ thôn bản tiêu biểu trong công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em cùng hơn 200 đại biểu là đại diện các Bộ, ban, ngành đoàn thể của trung ương và địa phương.