Cơ sở lưu trú du lịch được xếp hạng là nhu cầu, quyền lợi của doanh nghiệp

Sau 6 lần chỉnh sửa, Dự thảo Luật Du lịch sửa đổi trình Quốc hội lần này đã được rút gọn xuống còn 8 chương với 82 điều. Mục tiêu Bộ Chính trị đặt ra trong nghị Quyết 08 là đến 2020, du lịch cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác. Kế hoạch quan trọng là đến năm 2020, Du lịch Việt Nam sẽ đón từ 17 - 20 triệu lượt khách quốc tế. Để đạt được con số này, ngành du lịch còn rất nhiều việc phải làm.

Một trong những vấn đề chiến lược là Luật Du lịch sửa đổi trình và dự kiến được thông qua tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV. Dự thảo Luật Du lịch sửa đổi lần thứ 6 này đang được kỳ vọng sẽ cởi trói và tạo bứt phá cho du lịch Việt Nam.

Trước khi các đại biểu tham gia thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã trình bày ý kiến thẩm tra về Dự thảo này. Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy viên UBTV Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Du lịch (sửa đổi).

Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình nêu rõ, có ý kiến cho rằng chính sách phát triển du lịch được quy định tại Điều 5 còn chung chung, cần bổ sung một số chính sách đặc thù nhằm đảm bảo du lịch phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị xem xét, sắp xếp lại thứ tự các khoản để bảo đảm tính hợp lý của điều luật. Có ý kiến đề nghị thể chế hóa Nghị quyết số 08-NQ/TW thành các điều Luật; lại có ý kiến đề nghị rà soát các quy định về chính sách ưu tiên cho thống nhất với Luật Đầu tư số 67/2014/QH13; xem xét lại việc giao Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo bổ sung một số chính sách đặc thù về du lịch được quy định tại khoản 2, 3 và 4 Điều 5 dự thảo Luật, đồng thời chỉnh lý dự thảo Luật nhằm thể chế hóa Nghị quyết 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Đối với các chủ trương, chính sách cụ thể về phát triển hàng không, phát triển giao thông đường bộ, đường sắt, thuế sử dụng đất, giá điện… nhằm phục vụ cho phát triển du lịch được nêu tại Nghị quyết 08-NQ/TW thì không thể quy định trong dự thảo Luật Du lịch, mà cần được tiếp tục nghiên cứu, thể chế hóa trong các luật chuyên ngành khác. Bên cạnh đó, dự thảo Luật đã được rà soát để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật, đồng thời bỏ quy định "giao Chính phủ quy định chi tiết Điều này".

Một số ý kiến cho rằng, cần phân loại hướng dẫn viên du lịch thành hướng dẫn viên du lịch nội địa và hướng dẫn viên du lịch quốc tế để đảm bảo tính chuyên nghiệp, nâng cao chất lượng dịch vụ. Có ý kiến đề nghị không quy định về hướng dẫn viên du lịch tại điểm hoặc phải làm rõ khái niệm hướng dẫn viên du lịch tại điểm. Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin tiếp thu, phân loại hướng dẫn viên du lịch gồm: hướng dẫn viên du lịch quốc tế, hướng dẫn viên du lịch nội địa và hướng dẫn viên du lịch tại điểm.

Về hướng dẫn viên du lịch tại điểm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin báo cáo, việc quy định về hướng dẫn viên du lịch tại điểm là cần thiết vì phần lớn đội ngũ này là người địa phương, am hiểu sâu sắc đời sống, văn hóa bản địa; việc sử dụng hướng dẫn viên du lịch tại điểm sẽ góp phần giải quyết việc làm, phát huy lực lượng lao động tại chỗ; tên gọi hướng dẫn viên du lịch tại điểm để phân biệt với lực lượng thuyết minh viên chỉ làm việc tại các khu di tích, bảo tàng. Nhằm đảm bảo chất lượng của đội ngũ này, Dự thảo quy định hướng dẫn viên du lịch tại điểm phải qua kỳ thi kiểm tra, đánh giá do cơ quan chuyên môn về du lịch cấp tỉnh tổ chức.

Quốc hội cũng đã cho ý kiến cụ thể về việc xây dựng quỹ xúc tiến du lịch, phương án xét cấp hạng sao tự nguyện hay bắt buộc. Một số ý kiến đề nghị, đăng ký xếp hạng cơ sở lưu trú cần được thực hiện theo nguyên tắc bắt buộc. Việc thực hiện đăng ký xếp hạng theo nguyên tắc bắt buộc tạo thuận lợi cho công tác quản lý về chất lượng cơ sở lưu trú, tác động tích cực đến môi trường kinh doanh, góp phần bảo vệ và nâng cao uy tín ngành du lịch. Tuy nhiên, việc thực hiện theo nguyên tắc này còn mang nặng tính hành chính, can thiệp vào sự vận hành của hoạt động kinh doanh dịch vụ lưu trú theo quy luật thị trường.

Không đồng tình với ý kiến này, nhiều luồng ý kiến khác đề nghị đăng ký xếp hạng cơ sở lưu trú cần được thực hiện theo nguyên tắc tự nguyện. Cơ sở lưu trú du lịch được xếp hạng là nhu cầu, quyền lợi của doanh nghiệp. Việc đăng ký xếp hạng theo nguyên tắc tự nguyện thể hiện quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp; bảo đảm hoạt động kinh doanh được vận hành theo quy luật thị trường, giảm thủ tục hành chính. Tuy nhiên, việc xếp hạng theo nguyên tắc này có thể gây khó khăn trong việc quản lý, thống kê, dễ dẫn đến tình trạng doanh nghiệp tự mạo nhận sao, ảnh hưởng đến quyền lợi của khách du lịch. Về vấn đề này, do còn có ý kiến khác nhau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất 2 phương án như Dự thảo, xin đại biểu Quốc hội cho ý kiến.

Có ý kiến đề nghị cần quan tâm và quy định cụ thể hơn về nội dung kinh doanh dịch vụ du lịch khác vì trong thực tế, việc kinh doanh dịch vụ du lịch khác (gồm kinh doanh ăn uống, mua sắm, thể thao, giải trí, thông tin, chăm sóc sức khỏe) chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu của ngành du lịch và đây cũng là một nội dung quan trọng của hoạt động du lịch. Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin tiếp thu, bổ sung quy định cụ thể hơn về các loại hình dịch vụ du lịch khác; quy định các tổ chức, cá nhân được tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ phát triển các dịch vụ du lịch này (Điều 57, Điều 59 dự thảo Luật).

Phương Thu