Cuộc đời và sự nghiệp chính trị thăng trầm của bà Park Geun-hye

Tuổi trẻ đầy biến cố

Bà Park Geun-hye chào đời ngày 2/2/1952 tại Samdeok-dong, Daegu vào thời điểm cuộc chiến tranh liên Triều vẫn đang ác liệt. Bà là con gái đầu trong gia đình có 3 anh chị em. Cha bà là ông Park Chung-hee - người sau đó trở thành chỉ huy quân đội Hàn Quốc và bà Yuk Young-soo - tiểu thư một gia đình giàu có ở Okcheon, Bắc Chungcheong.

Năm 1961, cha bà tiến hành đảo chính và trở thành Tổng thống Hàn Quốc 2 năm sau đó. Gia đình bà gồm 5 người chuyển vào điện Cheongwadae hay còn gọi là Nhà Xanh.

Các giáo viên tiểu học mô tả bà là một học sinh thật thà, khiêm tốn, cần cù và mẫu mực. Bà yêu thích học về ngoại ngữ vì bà coi đó là phương tiện để “cải thiện chất lượng cuộc sống”. Bà có thể sử dụng 4 ngoại ngữ: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Trung.

Cá tính quyết đoán của bà Park được cho là chịu ảnh hưởng nhiều từ người mẹ. Trong suốt những năm đi học trung học, bà Park luôn đứng đầu lớp. Chỉ số IQ của bà là 127. Năm 1971, bà quyết định theo học chuyên ngành cơ khí điện tử tại Đại học Sogang - một nghề không được phụ nữ thời đó ưa chuộng.

Khi bà Park lên đại học, cha bà đã sửa đổi hiến pháp vào tháng 10/1972 để gia hạn thời gian cầm quyền và tăng quyền lực. Động thái này đã làm nổ ra hàng loạt cuộc biểu tình của sinh viên. “Ai cũng biết cha tôi là ai nên cuộc sống đại học trở nên rất mệt mỏi" bà Park từng tâm sự, song bà vẫn tốt nghiệp hạng xuất sắc.

Cuộc đời bà trải qua nhiều nỗi đau khó có thể nguôi ngoai. Năm 1974 xảy ra một biến cố lớn trong cuộc đời bà Park. Lúc này, sau khi tốt nghiệp đại học, bà sang Pháp để trau dồi kỹ năng. Chỉ vài tháng sau, bà được Đại sứ quán Hàn Quốc tại Pháp thông báo phải trở về nước lập tức. Tại sân bay, bà Park đọc được tin trên báo: "Đệ nhất phu nhân Hàn Quốc bị ám sát". Đó thực chất là là vụ ám sát hụt ông Park Chung-hee xảy ra khiến phu nhân Yook Young-soo thiệt mạng.

Ở tuổi 22, bà Park phải thay mẹ để đảm nhiệm các nghi thức lễ tân ngoại giao bên cạnh cha. Ngày 10/11/1974, bà viết trong nhật ký: "Nhiệm vụ quan trọng nhất của tôi thời điểm này là chứng tỏ cho mọi người thấy cha tôi không cô đơn. Tôi đã quyết định dẹp bỏ mọi ước mơ về một cuộc sống cá nhân nhàn tản và dễ chịu". Kể từ đó, bà luôn sát cánh cùng cha cho đến khi cha bà cũng bị ám sát.

Vụ ám sát tổng thống Hàn Quốc Park Chung-hee diễn ra vào ngày 26/10/1979 tại một tòa nhà bí mật ở Nhà Xanh có liên quan tới Cục tình báo Trung ương Hàn Quốc (KCIA). Nó thường được biết đến với tên gọi sự kiện ngày 26/10 ở Hàn Quốc.

Giám đốc KCIA Kim Jae-kyu mời Park Chung-hee đến tham dự một bữa tiệc tối. Sau khi ông Park và các khách mời đã yên vị, Kim Jae-kyu bỏ ra ngoài phát tín hiệu. Sau đó, Kim bước vào phòng, rút ra một khẩu súng lục và bắn chết viên vệ sĩ chỉ huy của Park Chung-hee rồi bắn nhiều phát vào ông Park Chung-hee. Ngay khi nghe tiếng súng, 5 đặc vụ KCIA xông vào phòng kế bên để giết nốt 2 vệ sĩ khác và người tài xế.

Sau này, trong tự truyện, bà Park viết rằng đó là những ngày tháng mà bà sống trong sự bàng hoàng, cảm giác như phải trải qua một cơn gió lạnh để lại nhiều tổn thương lớn trong lòng.

Sau khi cựu tổng thống Park Chung-hee qua đời, bà Park Geun-hye đã sống một cuộc sống ẩn dật. Bà lui về hậu trường trong 18 năm, đó là khoảng thời gian bà phải chịu đựng sự phản bội của từ nhiều trợ lý cũ của cha mình. Bà dùng thời gian này đọc nhiều sách về triết học và lịch sử, tham quan danh thắng văn hóa trên khắp cả nước để mở rộng tầm hiểu biết.

Con đường chông gai trở thành nữ Tổng thống

Năm 1998, bà Park quay lại chính trường sau nhiều năm ẩn dật. Với lời hứa cứu đất nước khỏi cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm đó, bà được bầu vào Quốc hội, nhanh chóng thăng tiến lên đội ngũ hàng đầu của đảng Quốc đại (GNP), tiền thân của đảng Saenuri. Tuy nhiên do bất đồng về quan điểm chính trị khi yêu cầu cải cách bà đưa ra bị đảng Saenuri từ chối, năm 2001 bà lập ra một đảng mới.

Khi yêu cầu cải cách của bà được đáp ứng, Park Geun-hye đã quay trở lại đảng GNP và tiếp tục chứng minh khả năng lãnh đạo của bà bằng hàng loạt chiến thắng trong các cuộc bầu cử quốc hội.

Trong cuộc tranh cử năm 2007, bà Park Geun-hye đứng sau ông Lee Myung-bak trong cuộc bỏ phiếu lựa chọn ứng cử viên của đảng Saenuri ra tranh cử chức Tổng thống. Khi chính thức tuyên bố tranh cử chức Tổng thống, bà Park hứa sẽ thúc đẩy nền kinh tế công bằng, tăng phúc lợi và cải thiện quan hệ với Triều Tiên. Trong thời kỳ tranh cử Tổng thống, bà Park Geun-hye từng bị kẻ xấu đâm vào mặt khiến bà phải khâu 60 mũi.

Vượt lên tất cả, ngày 19/12/2012, bà Park Geun-hye trở thành nữ Tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc. Nhiệm kỳ 5 năm của bà bắt đầu từ ngày 25/2/2013.

Khi trở thành Tổng thống, bà tuyên bố mình là “người phụ nữ kết hôn với đất nước mình”. Bà từng nói một câu khiến người người xúc động: Tôi không còn cha mẹ, không chồng, không con, quốc gia là đối tượng hy vọng để phục vụ duy nhất của tôi.

"Giống như một người mẹ hy sinh cả đời mình cho gia đình, tôi sẽ trở thành một tổng thống chăm lo cho đời sống của từng người trong các bạn", bà tuyên bố trong cuộc họp báo khi trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc.

Hệ lụy từ sự cô đơn

Theo truyền thông, bà Choi thường xuyên liên lạc với các thuộc cấp của Tổng thống, cung cấp thông tin cho những vị trí bổ nhiệm hàng đầu của chính phủ, trực tiếp nhận những thông tin từ Tổng thống và chính quyền của bà Park, được phép chỉnh sửa một số bài phát biểu quan trọng của bà Tổng thống Park.

Bà Choi là con gái của ông Choi Tae-min. Ông Choi là người đã thành lập ra giáo phái Thiên chúa giáo có tên Cuộc sống vĩnh hằng (Church of Eternal Life) và là cố vấn tinh thần cho bà Park trong quãng thời gian mẹ bà mới qua đời.

Khi bố của bà Park qua đời, bà Park gần như trở nên lệ thuộc hoàn toàn vào ông Choi, giúp ông điều hành hoạt động của các quỹ khác nhau mà ông này đã gây dựng từ thời cầm quyền của bố bà.

Khi ông Choi Tae-min qua đời, con gái ông, bà Choi Soon-sil đã kế nhiệm vai trò của bố, trở thành người cố vấn, chỉ dẫn tinh thần cho bà Park. Bà Choi cũng trở thành một người bạn tâm giao, chăm sóc gần gũi hơn nữa với bà Park, cho tới tận ngày bà Park đặt chân được vào Nhà Xanh.

Trong những lần xin lỗi trước công chúng, bà lý giải cho những sai lầm của bà: "Sống một mình, tôi không có ai để giúp đỡ những vấn đề riêng tư cần coi sóc, vậy nên tôi phải nhờ tới bà Choi Soon-sil giúp đỡ, đó là người tôi đã quen biết lâu nay".

Bà Park chưa từng kết hôn, cũng như bà chủ động cắt bớt liên lạc với 2 người em của mình. Bà Park cho biết chính "sự cô đơn" đã khiến bà lệ thuộc ngày càng nhiều hơn vào tình bạn cũng như sự dẫn dắt của người bạn gái Choi Soon-sil.

Tổng thống Park Geun-hye trong buổi lễ tưởng nhớ những nạn nhân vụ chìm phà Sewol. Ảnh: Korea Herald

Cú sốc lớn

Năm 2014, bà hứng chịu cú sốc lớn có thể coi là đầu tiên trên cương vị Tổng thống khi bị chỉ trích vì lơi là trách nhiệm trong vụ chìm phà Sewol làm hơn 300 người thiệt mạng. Khi đó, người chánh văn phòng của bà Park cho biết khi xảy ra sự việc, ông đã không thể tìm thấy Tổng thống trong suốt 7 giờ đồng hồ.

Cú sốc lớn hơn ập đến khi bê bối liên quan đến việc để cho người bạn thân Choi Soon-sil can thiệp vào công việc của nhà nước dù không có chức danh chính thức nào trong chính phủ và cấu kết với người này để trục lợi hàng triệu USD từ nhiều tập đoàn lớn của Hàn Quốc, trong đó có Samsung.

Tháng 10/2016, bà Park lần đầu tiên xin lỗi công chúng vì đã để người bạn thân Choi Soon-sil tiếp cận với những bản thảo phát biểu về các chính sách quan trọng trong thời gian đầu của nhiệm kỳ Tổng thống.

Ngày 4/11/2016, Park Geun-hye đã lần thứ hai xin lỗi trên truyền hình, nói rằng bà sẽ chịu trách nhiệm nếu có tội.

Ngày 29/11/2016, trong lần xin lỗi thứ ba trên truyền hình, bà Park đề nghị Quốc hội tìm cách để bà từ bỏ quyền lực và quyết định thời điểm nào bà nên từ chức.

Ngày 9/12/2016, Quốc hội thông qua quyết định luận tội Tổng thống Park Geun-hye. Bà bị tước mọi quyền lực tạm thời trong khi chờ Tòa án Hiến pháp ra phán quyết cuối cùng. Thủ tướng Hwang Kyo-ahn lên làm quyền tổng thống.

Ngày 10/3/2017, Tòa án Hiến pháp thông qua quyết định luận tội của Quốc hội, chính thức phế truất bà Park.

Giữa bê bối chính trị và phán quyết luận tội lơ lửng trên đầu, ngày 2/2 vừa qua, bà Park Geun-hye đón sinh nhật lần thứ 65 trong cô đơn, lặng lẽ với ban trợ lý cấp cao của mình tại Nhà Xanh. Theo tờ Chosulilbo, Tổng thống Park ăn mừng sinh nhật với một bát mỳ trong bữa trưa cùng với các trợ lý – những người chưa bị bắt trong cuộc điều tra tham nhũng liên quan đến bà.

Khánh Nam tổng hợp