Khai mạc Hội thảo khoa học quốc tế “20 năm nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội”

Đông đảo đại biểu trong nước và quốc tế tham dự

Hội thảo do UBND thành phố Hà Nội phối hợp Văn phòng UNESCO Hà Nội và Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức nhân kỷ niệm 50 năm thực hiện Công ước Di sản Thế giới (1972-2022) và 20 năm nghiên cứu, khai quật, phát lộ Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội (2002-2022).

Tham dự Hội thảo, về phía đại biểu quốc tế có: Bà Nao Hayasi - đại diện Trung tâm Di sản thế giới, phụ trách khu vực Châu Á - Thái Bình Dương; Bà Marie Laure Laveni, Chủ tịch Hội đồng Di tích và Di chỉ quốc tế ICOMOS; Ông Christian Manhart, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO Việt Nam; Ông Alberto Garlandini, nguyên Chủ tịch Hội đồng Bảo tàng quốc tế (ICOM).

Đông đảo đại biểu tham dự Hội thảo

Về phía đại biểu Việt Nam có các đồng chí: Hoàng Đạo Cương - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Chu Đức Nhuận, Vụ trưởng Vụ Khoa giáo - Văn xã, Văn phòng Chính phủ; Phạm Vinh Quang - Tổng Thư ký Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO, Bộ Ngoại giao.

Về phía đại biểu thành phố Hà Nội có các đồng chí: Đinh Tiến Dũng - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội; Nguyễn Thị Tuyến - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy; Ngô Thị Thanh Hằng - nguyên Ủy viên BCH Trung ương Đảng, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội; Trần Sỹ Thanh - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội; Nguyễn Ngọc Tuấn - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố; Nguyễn Văn Phong - Phó Bí thư Thành ủy; Chử Xuân Dũng - Phó Chủ tịch UBND thành phố.

Tham dự Hội thảo có sự tham dự của các nhà khoa học, chuyên gia UNESCO, ICOM, ICOMOS, đại biểu đại diện Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Các đại biểu đại diện các Bộ ngành, cơ quan Trung ương, thành phố Hà Nội; Các Viện Nghiên cứu, trường đại học trên địa bàn Hà Nội; Các Bảo tàng, Khu di sản Thế giới của Việt Nam cùng nhiều nhà khoa học thuộc các lĩnh vực lịch sử, khảo cổ, Hán Nôm, văn hóa, mỹ thuật, bảo tồn, bảo tàng, di sản... của Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Italia, Anh...

Mong muốn nhận được nhiều ý kiến tâm huyết

Phát biểu khai mạc Hội thảo, đồng chí Trần Sỹ Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết, hơn 1.000 năm trước, vào thế kỷ XI - Năm 1010, đất Thăng Long xưa - Hà Nội nay được Vua Lý Thái Tổ chọn làm Kinh đô của nước Đại Việt và đặt tên là Thăng Long với mong muốn Kinh đô ngày càng phồn thịnh như linh vật rồng thiêng bay lên.

Trong suốt hơn 10 thế kỷ, từ thời Lý (thế kỷ XI - thế kỷ XII) đến thời Nguyễn (thế kỷ 19 - thế kỷ 20), các triều đại phong kiến Việt Nam đã liên tục kế thừa, xây dựng và phát triển Thành Đại La trở thành Thăng Long - Đông Kinh - Hà Nội với vai trò, vị trí là trung tâm chính trị, văn hóa, kinh tế của cả nước. Trải qua bao biến thiên của lịch sử, dấu tích kinh thành Thăng Long còn hiển hiện qua hệ thống di tích, di vật được tìm thấy tại Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long ngày nay.

Có thể nói, cuộc khai quật khu di tích Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội là cuộc khai quật lớn trong lịch sử ngành khảo cổ học Việt Nam và khu vực Đông Nam Á. Những khai quật đầu tiên được tiến hành vào tháng 12 năm 2002, tại Di chỉ khảo cổ học 18 Hoàng Diệu, Ba Đình, thành phố Hà Nội. Kết quả khai quật đã phát lộ những dấu tích của Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội trong tiến trình lịch sử trải dài 13 thế kỷ, với các di tích và tầng văn hóa chồng xếp lên nhau.

Đồng chí Trần Sỹ Thanh - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội phát biểu khai mạc Hội thảo

“Đây là một quần thể di tích, di vật mang bề dày lịch sử - văn hóa lâu đời; Là một di tích văn hóa, lịch sử và khảo cổ tiêu biểu; Là bằng chứng vật chất, phản ánh trình độ kỹ thuật cao, chứa đựng các giá trị về lịch sử, kiến trúc và nghệ thuật; Đồng thời, phản ánh sự giao thoa văn hóa trong một quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc Việt Nam với các nước trong khu vực và trên thế giới”, đồng chí Nguyễn Sỹ Thanh khẳng định.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học đặc biệt của di tích, năm 2009 Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam đã quyết định xếp hạng Di tích lịch sử và khảo cổ Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội là Di tích quốc gia đặc biệt.

Gần một thập kỷ kể từ ngày phát lộ, năm 2010, Khu di tích Hoàng thành Thăng Long đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) công nhận là Di sản văn hóa của thế giới, đúng vào dịp tổ chức Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Kể từ đó đến nay, Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội và các Bộ, ngành Trung ương đã dành sự quan tâm đặc biệt, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của khu di sản.

Thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo triển khai Dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di sản Hoàng thành Thăng Long và Khu di tích Cổ Loa; Chỉ đạo thực hiện nghiêm những cam kết của Chính phủ Việt Nam đối với khuyến nghị của ICOMOS về di sản; Tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiên cứu lịch sử, khảo cổ, bảo tồn và giới thiệu, quảng bá nhằm phát huy giá trị của Di sản... để Hoàng thành Thăng Long mãi là niềm tự hào của đất nước và con người Việt Nam.

Nhằm góp phần nhận thức sâu sắc hơn, toàn diện hơn về những giá trị căn bản của khu Di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội, nhất là trên các phương diện kiến trúc, cảnh quan, sự giao thoa văn hóa, bảo tồn và phát huy giá trị… tại Hội thảo khoa học quốc tế này, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội đề nghị và mong muốn các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý hãy tham góp nhiều ý tưởng tâm huyết, sáng tạo, đưa ra các giải pháp khả thi để gìn giữ và phát huy giá trị của Di sản.

“Những kết quả của Hội thảo sẽ là cơ sở khoa học để thành phố Hà Nội xây dựng phương án khôi phục và tái hiện các di sản kiến trúc cung điện trong thời gian tới; Đặc biệt là các giải pháp ứng dụng công nghệ dưới dạng di sản số. Chúng ta tin tưởng rằng, với sự góp mặt của các chuyên gia, các nhà khoa học trong và ngoài nước, hội thảo khoa học quốc tế hôm nay sẽ thành công tốt đẹp”, đồng chí Trần Sỹ Thanh cho hay.

Phát huy giá trị Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội

Mục đích tổ chức Hội thảo nhằm tổng kết những thành tựu nổi bật trong công tác quản lý, nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội từ 2002 đến nay, đặc biệt giới thiệu kết quả khai quật khảo cổ học 10 năm gần đẩy tại khu vực Chính điện Kính Thiên (2011 - 2021).

Trao đổi, để qua đó tìm hiểu kinh nghiệm của những người làm công tác tin nghiên cứu, bảo tồn và phát huy di sản trong nước và quốc tế; Nghiên cứu so sánh thực tế Việt Nam và các nước khu vực Đông Bắc Á (kinh nghiệm của các nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc)... trong công tác nghiên cứu, phục dựng các cung điện thời xưa.

Đại biểu tham quan trưng bày bên lề Hội thảo

Tham vấn khoa học định hướng cho công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy các giá trị của Di sản thế giới Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội nhằm bảo tồn và phát huy một cách tốt nhất các giá trị của khu di sản giai đoạn 2022 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Hội thảo là dịp góp phần thúc đẩy hoạt động quảng bá các giá trị đặc sắc văn hóa Thăng Long - Hà Nội, Việt Nam lan tỏa trong cả nước và ra thế giới.

Ban tổ chức Hội thảo đã nhận được 31 tham luận, gồm 8 tham luận của các tin chuyên gia quốc tế đến từ Nhật Bản, Pháp, Anh, Italia và 23 tham luận của các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, các nhà bảo tồn, quản lý... thuộc các Viện, Trung tâm nghiên cứu, các trường đại học, các cơ quan quản lý văn hóa, các bảo tàng và các Di sản văn hóa thế giới gửi đến.

Đặc biệt một số chuyên gia quốc tế gắn bó lâu năm với Hoàng thành Thăng Long do những lý do cá nhân không đến Việt Nam tham dự nhưng vẫn dự hội thảo thông qua hình thức trực tuyến.

Hương Thu