Khơi thông điểm nghẽn từ “hiệu lệnh” của Tổng Bí thư Tô Lâm

Trong bài viết “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả” mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, sự chậm chạp, thiếu quyết liệt trong thực hiện chủ trương đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy.

Theo Tổng Bí thư, bộ máy cồng kềnh gây lãng phí và kìm hãm sự phát triển, là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều chủ trương, chính sách của Đảng chậm đi vào thực tiễn cuộc sống hoặc một số chủ trương không được triển khai hoặc triển khai hình thức trên thực tế.

Sự chồng chéo, phân định không rõ chức năng, nhiệm vụ dẫn đến không rõ trách nhiệm, “lấn sân”, cản trở, thậm chí “vô hiệu hóa” lẫn nhau, làm giảm tính chủ động, sáng tạo, dẫn đến năng suất lao động, hiệu suất công tác thấp, đùn đẩy trách nhiệm, tiêu cực, cản trở phát triển, phát sinh phiền nhiễu, giảm hiệu lực, hiệu quả hoạt động. Tầng nấc trung gian dẫn đến mất thời gian qua “nhiều cửa” thủ tục hành chính, gây cản trở, thậm chí tạo điểm nghẽn, làm lỡ cơ hội phát triển...

Cũng trong bài viết, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đưa ra các giải pháp nhằm khẩn trương thực hiện cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Một trong các nhiệm vụ trọng tâm được Tổng Bí thư đề cập là tập trung hoàn thiện thể chế theo tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” để nhanh chóng đưa chủ trương của Đảng đi vào thực tiễn cuộc sống; rà soát các quy định pháp luật có liên quan để chủ động chuẩn bị sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới theo đúng quy định, bảo đảm chủ trương của Đảng được triển khai nhanh nhất sau khi được Trung ương thống nhất thông qua.

Tổng Bí thư Tô Lâm

Đồng thời, tập trung hoàn thiện pháp luật về tổ chức, hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị, gắn với tinh thần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Trung ương, Chính phủ, Quốc hội tăng cường hoàn thiện thể chế, giữ vai trò kiến tạo và tăng cường kiểm tra, giám sát và cải cách tối đa thủ tục hành chính, giảm chi phí, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân và doanh nghiệp.

Trước đó, trong bài phát biểu khai mạc kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nêu rõ yêu cầu đổi mới mạnh mẽ công tác lập pháp; trong đó chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa đảm bảo yêu cầu quản lý Nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển; tư duy quản lý không cứng nhắc, dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm.

Theo yêu cầu của Tổng Bí thư, các quy định của pháp luật phải mang tính ổn định, có giá trị lâu dài. Luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc, không cần quá dài. Những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên thì giao cho Chính phủ, địa phương quy định để đảm bảo linh hoạt trong điều hành; tuyệt đối không hành chính hóa hoạt động của Quốc hội, luật hóa các quy định của nghị định và thông tư.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương)

Nhận định về quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cho biết, thời gian qua nhiều đại biểu, chuyên gia cũng phản ánh các luật hiện nay dài dòng và nhiều nội dung đã quy định trong nghị định nhưng hiệu quả thực thi không cao. Do đó, những chỉ đạo cụ thể của Tổng Bí thư tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 8 đã cho thấy sự cần thiết phải tiến hành đồng bộ từ trên xuống dưới.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân cũng tin tưởng, công tác xây dựng pháp luật sẽ thay đổi tích cực trong thời gian tới. Bởi Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định, thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn, việc tháo điểm nghẽn thể chế đóng vai trò quan trọng trong việc khơi thông tất cả các điểm nghẽn khác; nếu không doanh nghiệp và người dân sẽ vẫn lúng túng trong vòng luẩn quẩn thể chế.

Nêu ví dụ về dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi) đang trình Quốc hội xem xét thông qua, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho biết, tại Điều 10 về kế hoạch phát triển lưới điện, nguồn điện ở địa phương, nếu đưa chi tiết tại địa phương là không phù hợp, bởi nội dung này nên quy định tại thông tư. Nếu đưa vào luật sẽ rơi vào tình trạng như Tổng Bí thư Tô Lâm đã từng nói là đưa nội dung thông tư vào luật.

Còn theo đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, phải kiên quyết từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm" như Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu.

Theo đó, chúng ta cần phân cấp, phân quyền một cách mạnh mẽ theo hướng "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm". Cùng với đó, năm 2025, Quốc hội và Chính phủ cần xác định nhiệm vụ trọng tâm đó là rà soát, phát hiện những điểm nghẽn và tháo gỡ những điểm nghẽn này, từ đó có cơ sở pháp lý, có công cụ pháp lý để chúng ta thực hiện, tháo gỡ được trên thực tiễn.