Kỳ 1: Người tiêu dùng “tù mù” về chất lượng nước đóng chai

Không để ý nhiều đến nhãn hiệu

Đỡ mất công đun nước, lại tiện dùng và được mặc nhiên là nước “sạch” nên sản phẩm nước đóng chai luôn có sức tiêu thụ mạnh nhất là trong dịp hè. Các cơ sở sản xuất nước đóng chai vì thế cũng mọc lên như nấm. Theo số liệu thống kê của Sở Y tế Hà Nội, hiện trên địa bàn Hà Nội có khoảng 477 cơ sở sản xuất nước uống đóng chai và nước đá dùng liền.

Thị trường nước uống đóng chai rất đa dạng, phong phú với đủ loại nhãn mác, giá cả. Phổ biến là những loại bình mang thương hiệu như: Aquafina, LaVie, Vital... cho đến những nhãn hiệu thuộc các cơ sở sản xuất nhỏ, lẻ theo quy mô hộ gia đình như: Ale, Bonaqua, Hello, Alive, V-water... Giá mỗi chai bình 20 lít có giá từ 25.000 đến 55.000 đồng, tùy nhãn hiệu.

Giữa một “rừng” các nhãn hiệu nước đóng chai, người tiêu dùng lại ít khi để ý đến loại nhãn hiệu cụ thể nào. Chị Mai Chi, nhân viên văn phòng tại Quận Cầu Giấy (Hà Nội) cho biết “Công ty chị thường xuyên sử dụng nước đóng chai vì mọi người ngại đun nước hàng ngày. Cơ quan cũng có ấm siêu tốc nhưng việc đun nước rồi đợi nước sôi nguội không hề tiện lợi bằng việc gọi mua nước đóng chai mang đến tận văn phòng. Số điện thoại cơ quan thường gọi nước là do một nhân viên trong cơ quan giới thiệu, mỗi lần hết nước chỉ cần nhấc điện thoại alo địa chỉ là có nhân viên giao hàng ship (vận chuyện) miễn phí tận nơi”.

Tuy nhiên, cả cơ quan chị Chi cũng như nhiều văn phòng, cơ quan khác ít khi để ý đến nơi cung cấp nước đóng chai cho mình, người bán hàng mang nước đóng chai đến chỉ cần là “đầu số quen”, biết địa chỉ và ship nhanh là được.

“Nhãn hiệu nước đóng chai cơ quan tôi mua có khi là LaVie thì tầm 55.000 đồng còn là loại khác tôi cũng không để ý nhãn hiệu rẻ hơn khoảng 30.000 đồng. Cơ quan chả ai để ý nhãn hiệu hay phân biệt loại nào “nhái” hay “xịn” vì chai nào trông cũng khá sạch, mới và nước nhìn cũng… trong veo”, chị Chi cho biết.

Nước đóng chai chưa hẳn là nước “sạch”

Chỉ nhìn bằng mắt thường thấy bình còn mới, không móp méo và nước cho vẻ trong veo, nhiều người tiêu dùng mặc nhiên cho rằng nước đóng chai là loại nước sạch, tinh khiết đã qua lọc cặn bẩn…

Chủ cơ sở sản xuất và cung cấp các loại nước đóng chai, đóng bình đều quảng cáo "thổi phồng" như: Sản xuất trên thiết bị hoàn toàn tự động, siêu lọc, tiệt trùng bằng tia cực tím... Tuy nhiên, trên thực tế nhiều cơ sở sản xuất sử dụng những thiết bị thủ công, thậm chí không đảm bảo vệ sinh. Thêm vào đó, chiêu bán hàng với dịch vụ giao hàng tận nơi miễn phí, mua một tặng một... các nhà sản xuất vẫn thu hút được lượng khách tiêu thụ sản phẩm rất lớn.

Theo các chuyên gia y tế, nước được gọi là tinh khiết được đóng chai, đóng bình trên thị trường chỉ đảm bảo về mặt vệ sinh chứ không tốt về mặt sức khỏe, đặc biệt là dùng lâu dài, bởi nước tinh khiết được lọc bằng công nghệ thẩm thấu ngược (RO) hoặc trao đổi ion (IE), đã lọc đi các khoáng chất. Bình thường 50% các khoáng chất được bổ sung qua đường uống, nếu dùng nước tinh khiết quá nhiều hay hoàn toàn trong ăn uống, nhất là trong thời gian kéo dài, cơ thể sẽ thiểu khoáng chất và sinh bệnh thiếu vi chất. Nguy hiểm hơn, sử dụng nước uống đóng chai, đóng bình không đảm bảo tiêu chuẩn còn có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ có hại cho sức khỏe.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh - chuyên gia công nghệ thực phẩm, Nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết để xác định nước có nhiễm bẩn hay không, thường dựa trên các chỉ tiêu lý hóa, vi sinh và độc chất - kim loại nặng. Dựa vào những chỉ tiêu trên để có thể đánh giá nước có đạt chất lượng và đạt vệ sinh hay không. Các chỉ tiêu lý hóa thông thường như màu, độ dẫn, kiềm Mg, Ca…, chỉ tiêu kim loại nặng hoặc chỉ tiêu vi sinh như E. Coli, Clostridium perfringens,… nếu những chỉ tiêu này vượt mức cho phép sẽ gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng.

"Những loại nước dùng để lọc như nước giếng khoan không được đưa qua hệ thống xử lý kỹ có thể xuất hiện vi khuẩn E. Coli viêm đường ruột hoặc tiêu chảy cho người sử dụng... Một số kim loại nặng như thủy ngân, chì nếu tích lũy lâu dài sẽ dễ dẫn đến ung thư. Những loại chai nhựa, bình nhựa kém chất lượng khi đựng nước cũng sẽ rất gây hại", ông Thịnh cảnh báo.

(Còn tiếp)