Kỳ 3: Bài học đắt giá và hồi chuông cảnh tỉnh

Vạch trần vụ án nghìn tỷ xuyên quốc gia

Kỳ 2: Từ những dấu hiệu bất thường đến cuộc “cất vó” xuyên biên giới

Tang vật trong vụ án Công an tỉnh Lạng Sơn thu giữ được

Vụ án phơi bày những chiêu trò lừa đảo tinh vi, những hậu quả nặng nề mà nó gây ra cho các nạn nhân và những lỗ hổng trong công tác quản lý, sự thiếu cảnh giác của người dân. Từ vụ án này, chúng ta cần rút ra những bài học đắt giá để góp phần nâng cao nhận thức và xây dựng "hàng rào" phòng vệ vững chắc trước những cạm bẫy tài chính đầy rủi ro trong tương lai.

Vụ án Ame Global là một điển hình cho thấy sự biến tướng ngày càng tinh vi của các mô hình kinh doanh đa cấp lừa đảo. Chiêu bài "tiêu dùng tăng trưởng" kết hợp với sản phẩm được thổi phồng về công dụng đã tạo ra một vỏ bọc hoàn hảo, đánh lừa hàng nghìn người tham gia. Lời hứa về lợi nhuận thụ động cao, không cần nhiều nỗ lực, đã khơi dậy lòng tham và sự cả tin của không ít người.

Những "vết sẹo" khó lành và hệ lụy xã hội

Việc xây dựng “hệ thống nhị phân nhiều tầng”, cùng với các khoản hoa hồng "trên trời" như hoa hồng doanh số toàn cầu, hoa hồng lấp đầy, và hoa hồng đồng chia tiêu dùng đã như “miếng mồi ngon” nhử được nhiều người chỉ trong vài tháng qua. Tiền của những người tham gia sau được dùng để trả cho những người tham gia trước và hệ thống chỉ có thể tồn tại khi có dòng tiền mới đổ vào liên tục. Khi dòng tiền này cạn kiệt, hệ thống sẽ sụp đổ, những người tham gia sau cùng sẽ chịu thiệt hại nặng nề nhất.

Hậu quả mà vụ án Ame Global để lại không chỉ là những con số thiệt hại về kinh tế. Hàng nghìn gia đình đã rơi vào cảnh nợ nần, thậm chí tan vỡ vì dốc hết tiền bạc vào một giấc mơ làm giàu ảo tưởng. Niềm tin vào các hình thức đầu tư và kinh doanh chân chính cũng bị xói mòn. Sau khi vụ việc vỡ lở, nhiều nạn nhân cảm thấy bị lừa dối, mất mát và suy sụp tinh thần. Họ không chỉ mất tiền mà còn mất đi sự tin tưởng vào những người xung quanh, thậm chí là bạn bè, người thân đã giới thiệu họ tham gia. Quá trình phục hồi sau những cú sốc tài chính và tinh thần này thường rất lâu dài và khó khăn.

Chị H.T.H (thành phố Thái Nguyên), thành viên của một nhóm tham gia vào Ame Global buồn bã chia sẻ: "Cá nhân tôi đang quản lý một hệ thống tuyến dưới khoảng 20 người. Họ là bạn bè, anh chị em, họ hàng của tôi, trong số đó, có người già trên 80 tuổi, chủ yếu sinh sống bằng đồng lương ít ỏi hằng ngày. Chúng tôi tham gia chủ yếu mong cải thiện sức khỏe và có thêm thu nhập, trang trải cuộc sống cho bớt khó khăn. Giờ đây, việc bị lừa dối không chỉ khiến tôi thấy bị phản bội và mất niềm tin vào những lời hứa hẹn đầu tư mà còn có nhiều người tiền mất, bệnh tật không được cải thiện, lâm vào cảnh khó khăn, túng quẫn, nợ nần nên tôi rất áy náy".

Bà H.T.T (huyện Bắc Sơn) buồn rầu cho biết: "Khi biết mình đầu tư sai chỗ, thời gian gần đây, tôi rất buồn, nhiều đêm trằn trọc không ngủ được. Lúc đầu, tôi lấy sổ lương đi vay hơn 310 triệu để đầu tư (3 ID) cho cả 2 mẹ con với nhiều hy vọng, mong muốn có thể kiếm thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống cho gia đình. Ai mà ngờ được, mọi thứ lại thành ra thế này… Số tiền ấy, không phải là nhỏ. Giờ thì tiền mất, nợ vẫn còn đó. Tôi không biết phải đối diện với nó như thế nào khi gánh khoản nợ lớn thế này, bao giờ mới trả hết".

Theo những thông tin ban đầu thu thập được từ cơ quan công an, số tiền thiệt hại của những nạn nhân trong và ngoài nước liên quan đến vụ án này từ vài chục triệu đến hàng tỷ đồng.

Không chỉ gây ra những thiệt hại với người dân, quy mô và sự tinh vi của vụ án Ame Global đặt ra những câu hỏi về hiệu quả của công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh đa cấp. Mặc dù đã có những quy định pháp luật nhất định, nhưng các đối tượng lừa đảo vẫn tìm ra những kẽ hở để hoạt động và lách luật. Trong thực tế, việc quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp còn nhiều khó khăn, cần sự phát hiện từ sớm từ cơ sở.

Việc cấp phép hoạt động cho các công ty đa cấp, việc kiểm soát các sản phẩm được quảng bá, và việc giám sát các hoạt động trả thưởng cần được thực hiện một cách nghiêm ngặt và minh bạch hơn. Đồng thời, cần có những chế tài đủ mạnh để xử lý các hành vi vi phạm, đảm bảo tính răn đe.

Ông Liễu Anh Minh, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Lạng, Sơn cho biết: "Trong thời gian qua, hoạt động kinh doanh đa cấp biến tướng diễn biến ngày càng phức tạp, gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước. Các đối tượng thường lợi dụng các hình thức kinh doanh online, thương mại điện tử để lôi kéo người tham gia, gây khó khăn cho việc kiểm tra, giám sát. Để tăng cường công tác quản lý, chúng tôi đã và đang triển khai nhiều biện pháp như: tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về kinh doanh đa cấp, tăng cường kiểm tra, giám sát các doanh nghiệp có dấu hiệu kinh doanh đa cấp trái phép, phối hợp với các cơ quan chức năng để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Chúng tôi cũng khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác, tìm hiểu kỹ thông tin trước khi tham gia bất kỳ mô hình kinh doanh đa cấp nào, không nên tin vào những lời hứa hẹn lợi nhuận cao một cách dễ dàng, và khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, cần báo ngay cho cơ quan chức năng".

Nâng cao "sức đề kháng" cho cộng đồng

Vụ án Ame Global là một lời cảnh tỉnh sâu sắc về những rủi ro tiềm ẩn trong các mô hình kinh doanh đa cấp biến tướng. Để phòng ngừa những vụ việc tương tự xảy ra trong thời gian tới cần có sự chung tay của cả cộng đồng, các cơ quan quản lý và mỗi cá nhân.

Về phía cơ quan quản lý: Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, quản lý chặt chẽ các hoạt động kinh doanh đa cấp, đặc biệt là trên môi trường mạng; hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao năng lực của các cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý các vụ án lừa đảo đa cấp; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân.

Do đó công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về các hình thức lừa đảo đa cấp cần được các cấp, ngành, cơ quan chức năng thực hiện thường xuyên, liên tục. Trong đó cập nhật, phổ biến thông tin về các chiêu trò, thủ đoạn mà các đối tượng lừa đảo đa cấp thường sử dụng để người dân cảnh giác, phòng tránh. Đồng thời tăng cường nâng cao kiến thức về tài chính, đầu tư cho người dân, giúp họ có khả năng phân tích, đánh giá các cơ hội đầu tư một cách tỉnh táo, tránh bị lôi kéo bởi những lời hứa hẹn lợi nhuận phi thực tế; khuyến khích người dân chia sẻ thông tin, kinh nghiệm phòng chống để tránh bị lừa đảo.

Thượng tá Vũ Mạnh Hùng, Trưởng Phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Lạng Sơn cho biết: "Công an tỉnh Lạng Sơn đang tiếp tục điều tra mở rộng vụ án. Để công tác này được nhanh chóng, hiệu quả, chúng tôi đề nghị người dân trong và ngoài tỉnh Lạng Sơn nếu ai là nạn nhân của vụ việc này hãy đến cơ quan công an trình báo kịp thời và cung cấp các chứng cứ liên quan phục vụ công tác điều tra. Đồng thời phát hiện bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào về mô hình kinh doanh đa cấp, hãy báo ngay cho cơ quan công an để được giải quyết".

Về phía người dân cần nâng cao nhận thức, kiến thức về tài chính, đầu tư; cảnh giác với những lời hứa hẹn lợi nhuận phi thực tế; tìm hiểu kỹ thông tin trước khi tham gia bất kỳ mô hình kinh doanh nào; không tham lam, không cả tin, không để bị lôi kéo bởi người quen…

Chị V.N.C (huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên) cho biết: "Tôi đã mất trắng hơn 700 triệu đồng khi tham gia vào Ame Global. Ban đầu, tôi được người quen giới thiệu về cơ hội đầu tư hấp dẫn, lợi nhuận cao, sản phẩm tốt. Vì tin tưởng người quen và thấy nhiều người tham gia nên tôi cũng đầu tư. Sau đó, mọi thứ không như lời hứa, tiền không thấy đâu mà chỉ thấy nợ nần.

Tôi rất đau khổ và thất vọng. Vụ việc này đã ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của tôi và gia đình. Tôi mong rằng mọi người hãy cảnh giác, đừng tin vào những lời đường mật, hãy tìm hiểu kỹ trước khi quyết định đầu tư để không trở thành nạn nhân như tôi".

Vụ án Ame Global cho thấy sự phức tạp và tinh vi của các mô hình lừa đảo đa cấp biến tướng, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, các tổ chức xã hội và mỗi người dân trong công tác phòng ngừa. Để ngăn chặn những vụ việc tương tự, trách nhiệm không chỉ nằm ở các cơ quan chức năng trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý và tăng cường giám sát, mà còn ở mỗi cá nhân trong việc nâng cao nhận thức và trang bị cho mình "hàng rào" phòng vệ vững chắc trước những cạm bẫy tài chính.